1926 Ankara Antlaşması diğer bir adıyla Sınır Antlaşması 1926 yılının haziran ayında Türkiye, İngiltere ve Irak tarafından imzalanan anlaşmadır. Anlaşma sözde ‘Musul Sorunu’ nu çözmeye yönelik Türkiye ile Irak sınırlarını belirlemek için yapılmıştır.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

1926 Ankara Antlaşması Nedir, Ne Zaman İmzalandı? 

1926 Ankara Antlaşması Türkiye ve Irak arasındaki Musul sorununu çözmek, sınırları belirlemek ve iki ülke arasındaki komşuluk ilişkilerini geliştirmek amacıyla imzalanan antlaşmadır. Ankara Antlaşması 1926 yılının 5 Haziran tarihinde imzalanmıştır. Antlaşmanın önemli bir yönü, Türkiye'nin istikrarsızlaşması durumunda sınır bölgesinde askeri olarak çatışmaya girme hakkına sahip olacağıydı. Bu etki alanı başta Musul ve Kerkük bölgesi olmak üzere Irak'ın kuzeyini kapsamaktaydı.

1926 Ankara Antlaşması Kimler Arasında İmzalandı? 

1926 Ankara Antlaşması Birleşik Krallık, Türkiye Cumhuriyeti ve Irak arasında imzalanmıştır.

1926 Ankara Antlaşması Neden İmzalandı? 

Türkiye 1926 yılında Musul sorunu adı verilen kriz ile baş etmeye çalışıyordu. Musul’un Türkiye’ye ait olduğu Mondros Ateşkes ile kesinleştirilmişti. Irak’ta o dönemde İngiltere’nin egemenliği altında bulunuyordu.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

İngiltere Mondros Ateşkesinin 7. gününde Musul’u işgal etti. Mondros Mütarekesi’nde bulun 7. Maddeye göre Musul’u işgal etme hakkının olduğunu savunan İngiltere Türkiye’nin tüm itirazlarına rağmen konuyu Milletler Cemiyeti’ne taşıdı.

Taraflar arasında sorunun çözümlenmesi için görüşmelere 1924 yılında başlandı. Ancak bu görüşmelerde İngiltere’nin hem Hakkari hem de Musul’u istemesi sonucu anlaşmaya varılamadı. Yapılan görüşmelerin arından nihayetinde taraflar 1926 yılında anlaşmaya vararak Ankara Antlaşması’nın imzalanmasına karar verdi.

1926 Ankara Antlaşması Maddeleri ve Özellikleri Nelerdir? 

Türkiye, Irak ve Birleşik Krallık arasında imzalanan 1926 Ankara Antlaşması maddeleri aşağıdaki şekildedir.

Kerkük ve Musul Irak’a bırakılacaktır.

Irak sınırı 1924 yılında Milletler Cemiyeti tarafından belirlenen şekilde kalacaktır.

Belirlenen sınırları ne Türkiye ne de Irak ihlal etmeyecektir.

Brüksel hattı Irak ve Türkiye arasındadır.

25 sene boyunca Irak Musul’dan çıkardığı petrolün %10’ununu Türkiye’ye gönderecektir. (Türkiye Irak’tan sadece 4 yıl petrol almıştır kalan yılları ise 500.000 sterlin karşılığında İngiltere’ye bırakmıştır.)

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Irak vatandaşı olup Türkiye’yi savunan kişiler Irak hükümeti tarafından genel af kapsamına alınmıştır.

Antlaşma 10 sene boyunca geçerliliğini koruyacak 10 sene sonra isteyen taraf antlaşmayı feshedebilecektir.

Antlaşma tüm taraflar tarafından imzalanıp Ankara’ya ve Lozan Antlaşması tarafı olan tüm devletlere yollanacaktır.

Ankara Antlaşması Sonrası Türkiye-Irak İlişkileri Dinamiği

1926 Ankara Antlaşması'ndan sonra Türkiye ile Irak arasındaki ilişkiler giderek düzelmeye başladı. Antlaşmadan iki sene sonra taraflar birbirlerinin başkentlerinde elçilikler açtı. Türkiye ve Irak arasında 1932 yılının başlarında Ticaret, İade ve İkame Antlaşmaları imzalandı. Ancak bu anlaşma İngiltere tarafından onaylanmadı çünkü İngiltere’nin Irak dış politikası üzerindeki manda yönetimi halen devam ediyordu. Irak 1926 yılında İngiltere’den ayrılarak bağımsızlığını ilan etti. 1937'de ise Irak ile Türkiye arasında Saadabad Paktı adı verilen bir saldırmazlık antlaşması imzalandı.