hamburger-icon

desktop-gifmobile-gifCanlı Yayın
hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    ABD Özbekistan'daki üssünü kaybetti

    ABD Özbekistandaki üssünü kaybetti
    expand

    Özbekistan parlamentosu, ABD ordusunun Afganistan operasyonu sırasında kullanmaya başladığı Hanabad Hava Üssü'nü boşaltması kararını onayladı. Karar oybirliğiyle alındı.

    Karar uyarınca üssün, ocak ayına kadar boşaltılması gerekiyor. ABD ordusu, Afganistan sınırına 120 kilometre mesafedeki Hanabad Hava Üssü'nü 2001 yılından bu yana kullanıyor.
     
    Özbekistan'la Amerika Birleşik Devletleri arasındaki ilişkiler mayıs ayında Andican kentindeki ayaklanma sonrasında bozulmuş, Washington yönetimi olayın bağımsız bir komisyonca soruşturulması yönündeki uluslararası baskılara destek vermişti.
     
    Şimdi, Özbekistan parlamentosunun aldığı kararın ardında bunun yattığı konuşuluyor.
     
    ABD ordusunun bölgedeki ikinci üssü ise Kırgızistan'da. Ancak, Afganistan sınırına yakın olmayan bu üs, Özbekistan'dakine göre daha az kullanışlı.
     
    İlişkiler gerildi
     
    Özbekistan, temmuz ayı sonunda ABD'den ülkesindeki askeri üssünü tahliye etmesini istemişti. Haberi doğrulayan ABD Savunma Bakanlığı, taleple ilgili değerlendirme yaptıklarını açıklamıştı.
     
    Bu talepten sonra Özbekistan'la Amerika Birleşik Devletleri arasındaki siyasi ilişkiler gerildi. ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşler Müsteşarı Nicholas Burns, Özbekistan gezisini erteledi.
     
    The New York Times gazetesinin haberine göre Burns, erteleme kararını Özbekistan'ın üsleri boşaltın uyarısından sonra verdi. Burns gazeteye verdiği demeçte, Özbekistan'a gitmesinin münasebetsiz bir hareket olacağını söyledi.
     
    ABD'ye üslerini kapatma çağrısı Şangay İşbirliği Örgütü tarafından da yapılmıştı. Dört yıl önce Çin'in girişimiyle kurulan Şangay İşbirliği Örgütü, ABD'ye Orta Asya'daki üslerini kapatma ve bölgedeki askerlerini çekme çağrısı yapmıştı.
     
    Sebep halk hareketleri
     
    Bölgedeki ABD rahatsızlığının en büyük nedeni son dönemde eski SSCB ülkelerinde peş peşe meydana gelen halk hareketleri. ABD ve Rusya burada karşı kamplarda yer alıyor.
     
    Gürcistan, Ukrayna ve sonra da Kırgızistan'daki devrimler ve bu devrimlerde ABD'nin etkisi, bölgede uzun süredir iktidarda olan diğer liderleri rahatsız etmiş durumda.
     
    Son olarak Özbekistan'ın Andican kentinde patlak veren olaylar, bir kez daha ABD ile Rusya ve Çin'i karşı karşıya getirdi.
     
    ABD yönetimi, Özbek hükümetini Andican'daki gösterileri kanla bastırdığı gerekçesiyle eleştirdi. Rusya ve Çin ise Özbek lider İslam Kerimov'u destekleyen açıklamalar yaptı.
     
    12 mayısta isyan çıktı
     
    SSCB'den 1991'de bağımsızlığını kazanmasından beri Devlet Başkanı İslam Kerimov tarafından yönetilen Özbekistan'da 12 mayısta bir iç ayaklanma yaşanmıştı.
     
    Silahlı eylemciler bir cezaevini basarak köktendincilikle suçlanan 23 kişiyi serbest bırakmıştı. Haklarındaki suçlamaları reddeden bu kişilerin serbest bırakılması için kentte dört aydır eylem yapılıyordu.
     
    23 kişi, anayasaya aykırı faaliyetler, köktendincilik ve suç örgütü oluşturma gibi iddialarla hakim karşısına çıkmıştı. Bölgedeki insan hakları savunucuları, bu davanın Özbek yönetiminin dini konulardaki kısıtlamalarının bir parçası olduğunu savunmuştu.
     
    Orta Asya'daki beş eski Sovyet cumhuriyeti içinde 26 milyonluk nüfusuyla en kalabalık ülke olan Özbekistan'da, nüfusun yüzde 80'ini Özbekler, yüzde 10'unu Ruslar ve Tacikler, Kazaklar ise yüzde 3'ünü oluşturuyor.
     
    Batı'dan Özbekistan'a suçlama
     
    Özbekistan, Batı tarafından sık sık insan hakları ihlalleriyle suçlanıyor. İnsan hakları kuruluşları, ülkede en az 6 bin dini ve siyasi tutuklu bulunduğunu belirtiyor.
     
    Köktendici militanlar, geçtiğimiz yıl mart ayında 50 kişinin öldüğü saldırı dahil, ülkedeki bir dizi bombalı saldırıdan sorumlu tutulmuştu. Geçtiğimiz yıl, ABD ve İsrail büyükelçiliklerine düzenlenen saldırılarda da üç kişi ölmüştü.
     
    Büyük doğalgaz ve petrol rezervlerine sahip Özbekistan, dünyanın 10 büyük altın üreticisi arasında yer alıyor. Özbekistan, dünyadaki beşinci büyük pamuk üreticisi durumunda.
     
    Ülkede serbest pazar reformlarının yapılmaması ve sıkı devlet kontrolünün yaşam standartlarında büyük düşüşe yol açtığı belirtiliyor. Ülkedeki aylık ortalama ücret yaklaşık 30 dolar.
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    o-clock

    SON DAKİKA

    EN ÇOK OKUNANLAR