hamburger-icon

desktop-gifmobile-gifCanlı Yayın
hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    Türkiye'nin arabuluculuğu resmen açıklandı

    Türkiyenin arabuluculuğu resmen açıklandı
    expand

    İsrail ile Suriye, aracılı barış görüşmelerine Türkiye'nin gözetiminde başladı. Görüşmeler İstanbul'da yapılıyor. Heyetler ayrı ayrı görüşmeler yapıyor, zemin oluştuğu takdirde üç taraf da bir araya gelecek.

    AA'nın Başbakanlık kaynaklarından aldığı bilgiye göre, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın uzun süredir devam eden yoğun çabaları, yürüttüğü telefon diplomasisi ve iki taraf nezdinde görevlendirilen özel temsilcinin temasları çerçevesinde bu noktaya gelindi.
     
    Başbakanlık kaynakları, bunu önemli bir aşama olarak değerlendirerek, İstanbul'daki görüşmelerle ilgili üç tarafın, üzerinde mutabık kaldığı ve eşzamanlı yaptığı yazılı açıklama dışında, bu aşamada başka ayrıntıya girilmesinin uygun olmadığı düşüncesini taşıdığı kaydedildi.
     
    Diplomatlar, Türkiye'nin gözetiminde başlayan aracılı görüşmelere katılan Suriye heyetine, Suriye Dışişleri Bakanlığı Danışmanı Riyad Davudi'nin başkanlık ettiğini belirtti.
     
    Bir diplomat, Suriye'nin, İsrail'in 1967'de işgal ettiği Golan Tepeleri'nin tamamen geri verilmesi yönündeki tutumunun ayrıntıları üzerinde çalışmalar yapan hukukçu Davudi'nin birkaç gündür bu konuda temaslarda bulunduğunu söyledi.
     
    Türk Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, taraflar bu konuda eşzamanlı olarak İsrail ve Suriye'de şu açıklamayı yaptı:
     
    "Suriye ve İsrail, Türkiye'nin nezaretinde aracılı barış görüşmelerine başlamıştır. Her iki taraf, bu görüşmeyi iyi niyetle ve açık fikirlilikle sürdüreceklerini beyan etmişlerdir.
     
    İki taraf, aralarındaki diyalogu Madrid Konferansı ilkeleri çerçevesinde, kapsamlı bir barışa ulaşılması hedefi doğrultusunda kararlı ve sürekli bir şekilde yürütmeyi kararlaştırmıştır.
     
    Her iki taraf da, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'a ve Türkiye'ye bu süreçteki rolü ve evsahipliği için teşekkür etmiştir."
     
    Dışişleri Bakanı Ali Babacan da, Türkiye'nin arabulucuğunda Suriye ile İsrail arasında dolaylı da olsa görüşmelerin başlamasının olumlu bir gelişme olduğunu beliterek, ancak bu görüşmelerin içeriği konusunda fazla aceleci olmamak lazım"dedi. 

     
    SORUNUN KAYNAĞI: GOLAN TEPELERİ
    Suriye'nin güneybatı köşesinde, Galile Denizi ve İsrail'in kuzeytopraklarına hakim Golan Tepeleri'ni İsrail 1967'de işgal edip, 1981'de ilhak etti. Ancak bu ilhakı hiçbir ülke tanımadı.
     
    Yaklaşık 65 km uzunluğunda, 25 km genişliğinde ve bin 250 kilometrekarelik bir alan olan Golan Tepeleri'nde yaşayan yaklaşık 100 bin Suriyelinin büyük çoğunluğu 1967 savaşı sırasında bölgeden kaçtı, 17 bin kadar kişi bölgede kaldı. Bunlardan çok azı İsrail vatandaşlığını kabul etti, diğerlerinin Suriye vatandaşlığı devam ediyor.
     
    Golan Tepeleri'nde 1967'den beri kurulan 32 yerleşim bölgesinde 18 bin İsrailli yaşıyor. Suriye askerleri, tepeleri, 1948 ve 1967 savaşlarında İsrail'i top ateşine tutmak için kullandı.
     
    2000'deki barış görüşmelerinde İsrail tam bir barış karşılığında GolanTepeleri'ni terk ederek uluslararası sınırlara çekilmeyi önerdi.
     
    Suriyeise 1948'de sınırların ötesinde kazandığı, Galile Denizi'nin doğu sahilide dahil toprakları da geri almak konusunda ısrar etti, görüşmeler kesildi.
    İsrail ve Şam da doğruladı
     
    İsrail ile Suriye'nin, Türkiye'nin gözetiminde aracılı barış görüşmelerine başladığı, İsrail Başbakanlığı tarafından da açıklandı.
     
    Başbakan Ehud Olmert'in bürosundan yapılan açıklamada, "tarafların görüşmeleri önyargısız ve açık kalplilikle yürütme konusunda niyetlerini ilan ettiği ve kapsamlı bir barışa ulaşılabilmesi için bu diyalogu ciddi ve sürekli biçimde yürütmeyi kararlaştırdığı" belirtildi.
     
    Şam da haberin İsrail ve Türkiye'de yayımlanmasından kısa süre sonra açıklama yaptı.
     
    Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, Türkiye'nin gözetiminde ülkesiyle aracılı görüşmelerde bulunan İsrail'in Golan Tepeleri'nden tamamen çekilmeyi taahhüt ettiğini söyledi.
     
    Muallim, "Suriye ile İsrail arasındaki aracılı görüşmeler başladı ve Golan Tepeleri'nden 4 Haziran1967'daki sınıra kadar tamamen çekilme için taahhüt aldık" dedi.

    Muallim, ülkesi ile İsrail arasındaki dolaylı görüşmeleri, "Madrid referansları temelinde bölgede adil ve kalıcı bir barış sağlamak için doğrudan görüşmeler başlatmaya yönelik zemin arayışı" olarak değerlendirdi.
     
    Olmert: "Konuşmak ateş etmekten iyi bir seçenek"
     
    İsrail Başbakanı Ehud Olmert de, İsrail ile Suriye'nin, Türkiye'nin arabuluculuğuyla barış görüşmelerine başladıklarının açıklanması sonrasında yaptığı bir konuşmada, "Suriye ile barış görüşmelerine başlayarak, ulusal bir görevi yerine getirdiğini" söyledi.
     
    Ehud Olmert, Tel Aviv'de bir eğitim etkinliğindeki konuşmasında, "yapılan açıklamaların, Suriye ile barış görüşmelerine başlamalarını sağlayacak bir yol açmak için yaptıkları çabalarla geçen 1 yılı aşkın bir sürecin sonunu temsil ettiğini" bildirdi.
     
    Geçmişte birçok İsrailli liderin de Suriye ile barış için "acı ödünler" vermeye hazır olduklarını belirten İsrail Başbakanı, "Kuzey sınırımızın güvenliği, bölgesel bir çatışma konusunda duyduğumuz endişelerin asıl kaynağıdır" dedi.
     
    Olmert, "Bu durumda, konuşmak ateş etmekten daha iyi bir seçenektir. Tarafların mutabık kaldıkları nokta da budur" diye konuştu.
     
    Olmert ayrıca, "Görüşmelerin kolay ve basit olacağı konusunda hayale kapılmıyorum. Uzun zaman alması ve güç ödünleri içermesi de mümkün" dedi.

    Başbakan Erdoğan aracı oldu
     
    Suriye tarafı daha önce, temasların Türkiye aracılığıyla yürüdüğüne dair haberleri doğrulamıştı. Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, iki tarafın birbirine Başbakan Erdoğan aracılığıyla mesaj ilettiğini açıklamıştı.
     
    Suriye tarafı, İsrail'in barış karşılığında iki ülke arasında anlaşmazlık konusu olan Golan tepelerinden vazgeçmeye hazır olduğunu savunuyor.
     
    İsrail basınında yer alan haberlere göre ise, İsrail, Şam yönetiminin Hamas ve Hizbullah ile bağlarını kesmesini, Hamas lideri Halit Meşal'i sınırdışı etmesini ve İran ile arasında mesafe koymasını şart koşuyor.
     
    ABD'den övgü
     
    ABD, Türkiye'nin İsrail ile Suriye arasındaki dolaylı görüşmelerde arabuluculuk rolünü övdü.
     
    Dışişleri Bakanlığı üst düzey yetkilisi David Welch, Washington'un, İsrail ile Suriye arasındaki dolaylı görüşmeler konusunda bilgilendirildiğini kaydederek, "Türkiye'nin iyi ve yararlı bir rol oynadığını düşünüyorum" dedi.
     
    Welch, İsrail ve Türkiye'nin bu görüşmelerden önce ABD'yi haberdar ettiğini ve sonra da bilgilendirmeyi sürdürdüğünü söyledi.
     
    Bu süreçte ABD'nin bir rolü olup olmadığına ilişkin olarak da Welch,"Hayır, bu rolü Türkiye oynadı. Türkiye iyi bir rol oynadı. Biz bilgilendirildik. Durum bu" dedi.
     
    Beyaz Saray: "Gelişme şaşırtıcı değil"
     
    İsrail-Suriye dolaylı barış görüşmeleriyle ilgili Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada da, bu gelişmenin "şaşırtıcı olmadığı" kaydedildi.
     
    Beyaz Saray sözcüsü Dana Perino, "ABD'nin bu görüşmelere katılmadığını, kararın İsrail tarafından alındığını ve gelişmenin kendileri için şaşırtıcı olmadığını" ifade etti.
     
    ABD'nin görüşmelere bir itirazı olmadığını kaydeden Perino, bu görüşmelerin Suriye ile ilgili "terörizme desteği, kendi halkına baskısı" gibi çeşitli kaygılara hitap edecek bir forum olduğunu ümit ettiklerini söyledi.

    İlk görüşme 2000'de ABD'de başladı
     
    İsrail ile Suriye, son kez 2000 yılında ABD'de barış görüşmelerine başlamış, ama bu girişim İsrail'in 1967 yılındaki "Altı Gün Savaşı"nda Suriye'den ele geçirdiği Golan Tepeleri'nin geleceği konusundaki anlaşmazlık yüzünden sonuçsuz kalmıştı.
     
    Olmert'in danışmanları Yoram Turbovitz ve Şalom Turjeman, pazartesi gününden beri Türkiye'nin gözetiminde Suriyeli yetkililerle dolaylı görüşmeler yürütüyordu. Taraflararasındaki mesaj trafiği sonunda, iki tarafın da barış görüşmelerinin başlamasına hazır olduğu ortaya çıktı.
     
    Bu arada Haaretz gazetesine demeç veren bir hükümet yetkilisi, görüşmeler için hazırlıkların geçen yıl İsrail Başbakanı'nın Türkiye'ye yaptığı ziyaretten bu yana sürdürüldüğünü ve meyvelerini şimdi vermeye başladığını kaydetti.
     
    ABD Türkiye'den çabaları artırmasını istedi
     
    Arap ülkelerinde yayımlanan El Hayat gazetesi, geçen cumartesi, ABD'nin İsrail ile Suriye arasındaki görüşme sürecinin ilerletilmesi için Türkiye'den çabalarını artırmasını istediğini yazmıştı.
     
    Haberde, ABD'nin bu isteğinin gerisinde, Lübnan'daki siyasi kriz ve Washington'un İsrail-Suriye barışının Suriye'yi Hizbullah'tan uzaklaştıracağı yolundaki değerlendirmelerinin yattığı belirtilmişti.
     
    Adı açıklanmayan bir kaynağa dayanarak verilen haberde, Washington'un İsrail'e Suriye ile görüşmelerde ilerleme sağlanmasının önemini birçok kez ima ettiği kaydedilmiş, aynı kaynağın, Türkiye'nin görüşmeler için açılım sağlayabilmesi halinde, ABD'nin de iki ülke arasındaki görüşmelere katılabileceğini söylediği belirtilmişti.
     
    Bu arada Paris Match dergisinde çıkan bir haberde de Olmert'in, görev süresi sona ermeden önce İsrail ile Suriye arasında barış anlaşması imzalanmasına hazır olduğu belirtilmişti.
     
    Filistinli baş müzakereci Saeb Erakat da, bu son haberlerin memnuniyet verici olduğunu belirtti. Erakat, kapsamlı bir barışa ulaşmak istediklerini ve bu nedenle İsrail ile Suriye arasındaki görüşmeleri desteklediklerini bildirdi.
     
    Suriye-İsrail ilişkilerinin tarihi
     
    Türkiye'nin aracılığıyla dolaylı görüşmeler yaptıkları açıklanan Suriye ve İsrail, aralarında 1974'te ateşkes ilan edilmekle birlikte resmen savaş halindeler.
     
    İki ülke arasında son barış görüşmeleri 2000 yılında başarısızlıkla sonuçlandı. Suriye ve İsrail ilişkilerinin kısa tarihindeki dönüm noktaları şöyle:
     
    Kasım 1947 - Suriye, BM'nin Filistin topraklarını bir İsrail ve bir Arap devleti arasında paylaştırma planına karşı çıktı.
     
    Mayıs 1948 - Filistin'deki İngiliz mandası sona erdiğinde, Yahudiler İsrail devletinin kuruluşunu ilan ettiler. Suriye ve diğer Arap ülkelerinin orduları Filistin'e girdi.
     
    Temmuz 1949 - İsrail ve Suriye bir mütareke anlaşması imzaladı, ancak çatışmalar aralıklı olarak devam etti.
     
    Haziran 1967 - İsrail 6 Gün Savaşı sırasında Suriye'ye saldırdı ve Golan Tepeleri'ni ele geçirdi.
     
    Ekim 1973 - Suriye İsrail'e saldırdı, ancak saldırı geri püskürtüldü.
     
    1974 - Golan Tepeleri'nde savaştan sonra çatışmaların devam etmesinin ardından, Suriye ve İsrail, silahlı güçlerin geri çekilmesi anlaşması imzaladı.
     
    1981 - İsrail Golan Tepeleri'ni ilhak etti. Bu hareket uluslararası kamuoyu tarafından tanınmadı.
     
    Aralık 1999 - İsrail Başbakanı Ehud Barak ve Suriye Dışişleri Bakanı Faruk El Şara, iki ülke arasındaki üst düzey görüşmeler çerçevesinde bir araya geldi.
     
    Ocak 2000 - Golan Tepeleri'nin büyük bölümünün Suriye'ye devri konusunda sürdürülen görüşmeler, Galile Denizi kenarındaki birkaç yüz metrekare toprağın akıbetine ilişkin anlaşmazlık nedeniyle başarısızla sonuçlandı.
     
    Haziran 2007 - İsrail, Suriye Cumhurbaşkanı Beşşar Esad'ın İran ve İsrail'e karşı savaşan gerilla gruplarıyla bağlarını kesmesi durumunda, barışa karşı toprak vermeye niyetli olduğunu açıkladı.
     
    Ekim 2007 - İsrail, hava kuvvetlerinin 6 Eylül'de Suriye topraklarına bir saldırı düzenlediğini açıkladı. Washington, saldırının Suriye'nin Kuzey Kore'nin yardımıyla yapmakta olduğu nükleer santrala yapıldığını ileri sürdü. Esad, hedef alınan tesisin nükleer bir tesis olmadığını iddia etti.
     
    21 Mayıs 2008 - İsrail ve Suriye, Türkiye'nin aracılığıyla dolaylı görüşmelerde bulunduklarını açıkladı.
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow
    o-clock

    SON DAKİKA

    EN ÇOK OKUNANLAR