Yeni Papa kim olacak? Vatikan entrikaların gölgesinde!

Katolik Hristiyanların yeni ruhani lideri kim olacak? Bu soru bugün başlayan konklavla cevabını bulacak ama akıllarda bir soru daha var: Yine geçmişteki gibi bir skandal yaşanır mı? Bunu önümüzdeki günlerde göreceğiz ancak tarihteki skandalların gölgesinin bu seçimin üzerine bile düştüğünü söylemek yanlış olmaz.

Haberin Devamı

Kardinaller yeni papanın kim olacağı konusunda ikiye bölünmüştü. İtalyan din adamları Vatikan'da bir İtalyan görmek isterken Fransızlar da kendi vatandaşlarının papa olmasını istiyordu. Müzakereler yaklaşık 3 yıldır devam ediyordu ve iki tarafın da geri adım atmaya niyeti yoktu. Bu çıkmazın sona erdirmek isteyen yerel halk, kardinalleri papalığa ait saraylardan birinin salonuna kilitledi. Salonun pencereleri tuğlalarla kapatıldı. Kardinaller sadece kuru ekmek ve suyla beslenmeye mahkûm edildi.

Hatta kardinallerle Kutsal Ruh'un arasındaki engeli kaldırıp karar verme sürecini kolaylaştırmak için salonun tavanı bile yıkıldı. Burası Roma yakınlarında bulunan Viterbo kasabasıydı. Takvimler 1268 yılını gösteriyordu ve tarihte bilinen en uzun konklav yani papalık seçimi yaşanıyordu. Nitekim Latince "anahtarla" anlamına gelen "cum clave" ifadesinden türeyen konklav kelimesi de kardinallerin uzun süre kilit altında tutulduğu bu süreçte doğdu.

Haberin Devamı

Nihayetinde seçimi kazanan Papa 10'nuncu Gregorius, bir daha böyle bir çözümsüzlük yaşanmaması için bugün bile geçerli olan bazı kurallar koydu. Kardinallerin günlük konforlarından mahrum kalması, dış dünyayla bağlantılarının kesilmesi ve günde iki kez yapılan oylamalar bu zamandan kalma kurallardan bazıları. Papalık için öne çıkan adaylar arasında İtalyan Kardinal Pietro Parolin, Macar Kardinal Peter Erdo, ABD'li Kardinal Raymond Leo Burke, İtalyan Kardinal Matteo Maria Zuppi, Filipinli Kardinal Luis Antonio Gokim Tagle, İtalyan Kardinal Pierbattista Pizzaballa, Ganalı Kardinal Peter Turkson ve Maltalı Kardinal Mario Grech gibi isimler yer alıyor.

TARİH MANİPÜLASYON ÖRNEKLERİYLE DOLU

Bugün başlayan ve Papa Francis'in halefinin belirleneceği konklavın 1268 yılındakinden çok daha kısa olması bekleniyor. Modern papalık seçimlerinde yaşanan dramalar ve entrikalar, ödüllü filmlere konu olabilecek kadar ilginç olsa da günümüzde yaşanan çevrilen oyunlar, geçmiş yüzyıllara kıyaslandığında devede kulak kalıyor. Geçmişte yaşanan konklavlarda yapılan siyasi manipülasyonlar ve verilen rüşvetler, tarih kitaplarını dolduruyor. Papa seçiminin sadece kiliseye bırakılamayacak kadar önemli olduğunu düşünen Avrupalı hükümdarlar, kardinallerin kilit altında olduğu günlerde yaşananların çoğu zaman farkındaydı. Örneğin Amerikalı tarihçi Frederic J. Baumgartner'ın "Behind Locked Doors: A History of the Papal Elections" (Kilitli Kapılar Ardında: Papalık Seçimleri Tarihi) isimli kitabında aktardığına göre, kardinaller 1549'da buluştuklarında, Kutsal Roma İmparatoru Şarlken din adamlarına "Avrupa'nın en güçlü adamının ne zaman tuvalete gittiklerini bile bileceği" yönünde haber göndermişti.

Haberin Devamı

ASIRLARDIR BÖYLE OLDUĞU SANILIYOR AMA…

Konklavlardaki ritüellerin birçoğu nispeten yeni icatlar. Örneğin papalık seçimlerinin Sistine Şapeli'nde yapılması kuralı 1878'den beri uygulanıyor. Siyah dumanla sonuçsuzluğu beyaz dumanla papanın seçildiğini dış dünyaya bildirme geleneği de bu tarihte ortaya çıktı. "The Conclave and the Election of the Pope" (Konklav ve Papa'nın Seçilmesi) isimli kitabıyla tanınan tarihçi-yazar Alberto Melloni, "Konklav tuhaf bir efsane mıknatısı. Çoğu zaman kardinallerin Kutsal Ruh'un oy tercihini anlamaya çalıştıkları sırada gizemli olayların yaşandığı ve tuhaf ritüellerin uygulandığı zamandan bağımsız bir kurum olarak gösteriliyor. Ama bunların hiçbiri doğru değil. Konklav pratik bir ihtiyaca verilmiş pratik bir yanıt" derken temelde amacın iki papa arasında hızlı ve barışçıl bir geçişin sağlanması olduğunu vurguladı.

REKOR KIRILACAK

Hristiyanlığın erken dönemlerinde, Roma piskoposunun seçilme süreci çoğu zaman yerel din adamlarının ve saygın kişilerin katıldığı, halkın da övgüyle bahsettiği değişken bir süreçti. 11'inci yüzyıla kadar kardinallik diye bir kurum dahi yoktu. İlk kardinaller tıpkı Hz. İsa'nın Havarileri gibi 12 kişiydi. Bu sayı aradan geçen yıllarda katlanarak arttı. Bugün başlayan konklavda 130'dan fazla kardinalin oy kullanması ve bu anlamda da bir rekor kırılması bekleniyor. Papa seçilecek kişinin kullanılan oyların üçte ikisini alması kuralı 12'nci yüzyıldan beri uygulanıyor.Yakın tarihli konklavlar genellikle 2-5 arasında tamamlandı. Bilinen en kısa konklav ise 1503 yılında gerçekleşti ve sadece birkaç saat sürdü.

Haberin Devamı

AYNI ANDA ÜÇ PAPA

Konklavların toplanmasının tek bir amacı var: Bir papa seçmek. Ancak 1378'de yapılan konklav başarısızlıkla sonuçlandı ve papa belirlenemedi. Bu konklav oldukça önemliydi. Çünkü 70 yıl boyunca Fransa'nın Avignon şehrinde bulunan papalık kısa süre önce yeniden Roma'ya taşınmıştı ve öfkeli Romalılar kendi aralarından çıkmış bir papa görmek istiyordu. Bu öfkenin sonuçlarından çekinen diğer kardinaller talebe boyun eğmek zorunda kaldı. Huysuzluğuyla bilinen Papa 6'ncı Urbanus bu şekilde seçildi. Ancak birçok kardinal bu seçimden pişman oldu ve Urbanus'un Fransız rakibi 7'nci Clemens'i antipapa olarak atadı. Clemens, Avignon'a döndü. Bir grup kardinal ise bu ayrışmayı sonlandırmak için 1409'da üçüncü bir papa seçti. Bu papa da İtalya'nın Pisa şehrine yerleşti.Ardından Almanya'da bulunan bir ekümenik konsey, üç papanın da haleflerini görevden alarak yeni bir papa seçiminin yolunu açtı. Nihayet 1417'de yapılan oylamada seçilen aday "tek papa" olarak göreve geldi.

SEÇİMLERE SKANDALIN GÖLGESİ DÜŞTÜ

Sistine Şapeli'ndeki ilk konklav 1492'de Christopher Columbus'un Atlas Okyanusu'nu geçip Amerika kıtasına ulaştığı yıl yapıldı. Ancak şapelde yapılan ilk seçime skandalın gölgesi düştü. Lüks yaşam tarzı ve çok sayıda varisi olmasıyla bilinen zengin Borgia ailesinin üyelerinden olan Papa 6'ncı Alexander, diğer kardinalleri toprak, para ve Vatikan bürokrasisinde önemli roller gibi rüşvetlerle kandırarak, seçilmeyi başardı. istine Şapeli'nin konklav mekânı olarak sabitlenmesinin ardından, kardinaller, daha önce Alexander'ın kullandığı Vatikan'daki freskli apartmanda kalmaya başladı. Burası pek rahat bir yer değildi. Kardinaller odaları 5-6 kişilik gruplar halinde paylaşıyor, kişisel alanlarını perdelerle ayırmak zorunda kalıyordu. Banyoların sayısı da sınırlıydı. Bu nedenle kardinallerin yataklarının yanına ahşap lazımlıklar yerleştirilmişti.6'ncı Alexander'ın apartmanını da kapsayan Vatikan Müzeleri'nin yöneticisi Luciano Gagliano, "Ortasında delik olan bir koltuk düşünün. Kardinaller Sistine Şapeli'nde oy kullanırken, personel de apartmana gelip odaları temizliyor ve ertesi güne hazırlıyordu" ifadelerini kullandı.

Haberin Devamı

KARDİNALLERİ 2'NCİ JEAN PAUL KURTARDI

Bu düzen, bir değil iki konklava sahne olan 1978 yılına kadar devam etti. Ağustos ayında yapılan konklavda seçilen 1'inci Jean Paul kısa süre içinde ölünce ekim ayında bir konklav daha yapıldı. Burada seçilen ve 2'nci Jean Paul adını alan Polonyalı kardinal Karol Jozef Wojtyla, apartmandaki yaşam koşulları nedeniyle dehşete düşmüştü.Gagliano, "Çok sıcak bir yıldı. En hafif ifadeyle, o odalarda kalmaktan keyif almamışlardı. Ekimdeki ikinci konklavdan sonra 2'nci Jean Paul'ün hayali konklav için özel bir yer hazırlamaktı" ifadelerini kullandı.

Melloni'nin aktardığına göre, 455 yılın ardından seçilen ilk İtalyan olmayan papa olan 2'nci Jean Paul'ün seçilmesinde, iki güçlü İtalyan aday arasında hararetli bir tartışma yaşanması etkili oldu. Polonyalı papanın göreve geldikten sonra yaptığı ilk işlerden biri, kardinaller için bir misafirhane inşa ettirmek oldu. Domus Sanctae Marthae yani Azize Martha'nın Evi olarak bilinen bu misafirhane, kardinallerin konklavlar sırasındaki meskeni haline geldi.Ancak bu durum şimdilerde yine bir sorun yaşanacağı anlamına geliyor. Papa Francis görev süresi boyunca çok fazla kardinal ataması yaptığı için Azize Martha'nın Evi'nde herkese yetecek sayıda yatak odası bulunmuyor. Bu nedenle bu yılki konklavda süresince 10'dan fazla kardinal, yakınlardaki başka bir binada konaklayacak.