'Lizbon anlaşmasının reddi euroyu zayıflatır'

İrlanda'da gelecek ay yapılacak AB'nin Lizbon Anlaşması ile ilgili referandumda "hayır" oyu çıkmasının, AB'de krize yol açarak, Birliğin genişlemesini dondurabileceği, ortak para birimi euroyu zayıflatabileceği ve AB'nin uluslararası etkisini azaltabileceği belirtildi.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Kamuoyu yoklamaları, Lizbon Anlaşması ile ilgili İrlanda'da 2 Ekim'de yapılacak referandumdan "evet" çıkacağını, ama "evet" oylarının düşüş eğilimde olduğunu gösteriyor.

AB'de görevli diplomatlar, İrlandalıların Lizbon Anlaşması'nı ikinci kez reddetmesi durumunda bazı Avrupa ülkelerinin daha yakın bütünleşmeyi diğer üyeler olmadan sürdürmek ve bir "çekirdek" Avrupa kurmak isteyebileceğini belirtiyorlar. İrlanda'da geçen yıl yapılan referandumda Lizbon Anlaşması reddedilmişti.

Aynı diplomatlar, "hayır" sonucunun geniş bir yabancılaşma yaratacağını, 27 üyeli Birlikte yıllarca hiçbir büyük projenin gündeme gelmeyebileceğini ve AB'nin küresel bir güç olma iddialarının zarar göreceğini kaydediyorlar.

Uzun zamandır AB'de görev yapan Avrupalı bir diplomat, "İrlandalıların vereceği 'hayır' oyu AB'de siyasi bir kriz başlatacaktır. Bu tam bir felaket olmasa da, AB'ye ne olacağı konusunda ortada alternatif fikirler yok" dedi.

Aynı diplomat, "AB, tıpkı daima hareket halinde olması gereken, aksi durumda düşecek olan bir bisiklete benziyor" diye konuştu.

Hayır oyu verilmesi durumunda Lizbon Anlaşmasını kurtarmak için bir "B" planı ise yok. Bu durumda, hayır oyu, yaklaşık 10 yıldır AB karar alma süreçlerini işler hale getirme ve AB'ye uluslararası alanda daha büyük bir rol kazandırma çabalarının boşa harcanmış olması anlamına gelecek.

Goldman Sachs'daki baş Avrupa ekonomisti Erik Nielsen ise, anlaşmanın reddedilmesi durumunda "Muhtemelen euro zayıflayacaktır. AB fonksiyonel olmayan bir anlaşmaya saplanmış olacaktır. Bu AB işbirliğine büyük zarar verecektir, buna hiç şüphe yok" dedi.

Anlaşmanın reddedilmesi, tek bir ekonomik pazarın ve euronun yaratıldığı, eski Sovyet cumhuriyetlerini içine alan bir AB genişlemesinin yaşandığı son 25 yıllık dönemin de sonunu ilan etmiş olacak. Avrupa Reformları Merkezi'nin (Centre for European Reform) siyasi analistlerinden Hugo Brady, İrlanda referandumunda hayır oyu çıkması durumunda "büyük anlaşmalar döneminin sona ereceğini" belirtti.

Bu durumda, AB içindeki bazı ülkelerin, diğer ülkeleri dışlayarak kendi aralarında vergiden göçe kadar birçok alanda yakın işbirliği yapabileceği ve bunun da AB içinde ayrılıklara neden olabileceği kaydedildi.

İrlanda Başbakanı Brian Cowen ise, yaptığı açıklamada, "Eğer bir kez daha 'hayır' dersek, AB kendilerinin başka yönlere gitmek zorunda kalacaklarına işaret etmiştir. Bu durumda iki farklı hızla işleyen bir AB olacaktır ve işbirliği yapmak isteyenler daha yoğun işbirliği içinde olacaklardır" dedi.

Genişleme

AB içinde çok sayıda politikacı ve AB üyesi ülkelerinin halklarının önemli bir kesiminin hoş bakmadığı AB'nin genişlemesinin de yıllarca durdurulabileceği belirtiliyor. Fransa ve Almanya Lizbon Anlaşması yürürlüğe girmezse genişlemenin gerçekleşmeyeceğini belirtmişlerdi.

Avrupa Politika Çalışmaları Merkezi'nden siyasi analizci Michael Emerson, "Bu durumda genişleme askıya alınacak, dondurulacaktır. Buna şüphe yok" dedi.

Genişlemenin durdurulmasının Türkiye dahil AB'ye girmek için sırada bekleyen ülkelerdeki reformlar için de caydırıcı olacağı savunularak, akil adamlar grubunun AB'yi, üyelik görüşmelerini canlandırmazsa reformların Türkiye'de ileri gitmeyeceği konusunda uyardığına dikkat çekildi.

İrlanda referandumunda "hayır" oyu çıkması durumunda AB'nin uluslararası güç olma iddiasının da zayıflayabileceği, AB'nin ticaret, Birlik dışındaki alanlarda barış anlaşmalarını hazırlama ve küresel ekonomik krizle ortak mücadelenin belirlenmesi gibi alanlardaki rolünün zarar göreceği belirtiliyor.

Deneyimli bir AB diplomatı, "10 yıl önce Çin, AB'nin yükselen bir güç olduğuna ve 2010 yılına gelindiğinde ortak bir dış politikası ve ortak bir ordusu olacağına inanıyordu. Bunların hiçbiri gerçekleşmedi. Ve yeni bir anlaşmaya sahip olunmaması AB'nin imajını daha da kötüleştirecektir" dedi. İrlanda dışında sadece Çek Cumhuriyeti, Almanya ve Polonya, henüz Lizbon Anlaşmasını tamamen onaylamamış durumda.