Uzmanlar Türkiye depremini nasıl yorumluyor?

AFAD'ın verilerine göre saat 04:17'de Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde 7.7; saat 13.24'te Elbistan ilçesinde 7.6 büyüklüğünde iki deprem meydana geldi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, depremde 13 buçuk milyon vatandaşın etkilendiğini belirtti. Peki Sismologlar Türkiye depremini nasıl yorumluyor? Deprem neden bu kadar yıkıcı oldu? İşte sismologların depreme ilişkin değerlendirmeleri... Sismologlar, merkez üssü Kahramanmaraş olan depremi son yıllarda meydana gelen en ölümcül depremlerden biri olarak tanımlıyor. Depremin, fay hattında 100 kilometreden fazla yırtılmaya yol açmış olabileceği tahmin ediliyor. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının (AFAD) internet sitesinde yer alan bilgiye göre, ilk deprem saat 4.17'de, Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde, 7 km derinlikte gerçekleşti. Türkiye'de en az 10 ili etkileyen deprem, Suriye'de de büyük yıkıma neden oldu. Sismologlara göre Doğu Anadolu Fay hattı 20. yüzyıl boyunca çok az sayıda büyük denilebilecek sismik aktivite gösterdi. İngiliz Jeolojik Araştırmalar Kurumu'nda araştırma görevlisi olan Roger Musson, Sadece sismometreler tarafından kaydedilen (büyük) depremlere bakacak olursak, neredeyse boş görünecektir dedi. ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu'na göre 1970'ten bu yana bölgede Richter Ölçeği'ne göre 6.0'ın üzerinde sadece üç deprem kaydedildi. Ölçümlere göre dünya genelinde bir yıl içinde 7.0 büyüklüğün üzerinde ortalama 20'den daha az deprem meydana geliyor; bu da Türkiye'deki depremin oldukça şiddetli sarsıntılar arasında yer aldığını gösteriyor. University College London Risk ve Afet Azaltma Enstitüsü Başkanı Joanna Faure Walker'a göre, 2016 yılında İtalya'nın merkezini vuran ve yaklaşık 300 kişinin ölümüne neden olan 6.2 büyüklüğündeki depremle karşılaştırıldığında, Türkiye depremi 250 kat daha fazla enerji açığa çıkardı. Bilim insanlarına göre 2013-2022 yılları arasında meydana gelen en ölümcül depremlerden sadece ikisi Türkiye'de 6 Şubat'ta yaşanan depremle aynı büyüklükteydi. Sismologlar Doğu Anadolu Fay hattını bir çarpma-kayma fay hattı olarak tanımlıyor. Euronews Türkçe'de yer alan habere göre bu tür fay hatlarında, katı kaya plakaları dikey bir fay hattı boyunca birbirlerine doğru itilir ve sonunda biri yatay bir hareketle kayarak bir depremi tetikleyebilecek muazzam miktarda enerjiyi serbest bırakana kadar stres oluşturur. California'daki San Andreas Fayı 'dünyanın en meşhur çarpma-kayma fay hattı' olarak nitelendiriliyor ve bilim insanları bu bölgede de yıkıcı bir depremin çok gecikmiş olduğu konusunda uyarıda bulunuyor. İngiliz gezegen yerbilimci David Rothery, Yer yüzeyine yakın bir sarsıntı, kaynağında aynı büyüklükte olan daha derin bir depremden daha şiddetli olur diyor. İlk depremden on bir dakika sonra bölge 6,7 büyüklüğünde bir artçı şokla sarsıldı. Saatler sonra ikinci bir deprem daha meydana geldi. euronews Türkçe'ye konuşan Fırat Üniversitesi eski Rektörü Prof. Dr. Feyzi Bingöl, Kahramanmaraş'taki depremlerin 2020'deki Elazığ'da yaşanan afetten sonra beklendiğini söyledi. Ancak Feyzi Bingöl, 9 saat sonra meydana gelen ikinci depremin ise bilim insanlarını şaşırttığını kaydetti. İngiliz Jeolojik Araştırmalar Kurumu'nda araştırma görevlisi olan Roger Musson, Şu anda gördüğümüz şey, aktivitenin komşu faylara yayıldığıdır diyor ve şu uyarıyı yapıyor: Sismisitenin bir süre daha devam etmesini bekliyoruz. Sismologlara göre 1822'deki ölümcül depremin ardından artçı sarsıntılar bir sonraki yıl da devam etti.