hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    Büyük Ünlü Uyumu Nedir, Kuralları Nelerdir? Büyük Ünlü Uyumu Örnekleri…

    Büyük Ünlü Uyumu Nedir, Kuralları Nelerdir Büyük Ünlü Uyumu Örnekleri…
    expand

    Türkçede sesli harfler, kalın ve ince olarak ikiye ayrılır. Kalın sesli harfler, a, ı, o ve u, ince sesli harfler ise e, i, ö ve ü'dür. Tüm sesli harfleri ince ya da kalın olan kelimeler büyük ünlü uyumu kuralına uyar. Örnekler: ''Salıncak'', ''Yastık'' ''Defne'' ''Çekirdek''.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

      Büyük Ünlü Uyumu Nedir? 

     İsim ya da fiil soylu sözcüklerde yer alan sesli harflerinin tamamının ince ya da kalın olmasına büyük ünlü uyumu denir. Öz Türkçe olan kelimelerin büyük çoğunluğu büyük ünlü kuralına uyar. Dilimize Arapça, İngilizce, Farsça ve Fransızcadan kelimelerin büyük bir kısmı ise bu kurala uymaz.

     Örneğin Fransızca kökenli bir sözcük ''orijinal'' kelimesinde hem ''o'' ve ''a'' (kalın ünlü) hem de ''i'' (ince ünlü) harf kullanılmıştır. Dolayısıyla orijinal kelimesi büyük ünlü uyumu kuralına uymayan kelimeler arasında yer alır.

     Büyük Ünlü Uyumu Kuralları Nelerdir?

     1- Büyük ünlü uyumuna uyan kelimelerde sadece ince ünlü harfler (e, i, ö, ü) yer alabilir.

     2- Sadece kalın ünlü harflerden (a, ı, o, u) oluşan sözcükle de büyük ünlü uyumu kuralına uyar.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

     3- Küçük ünlü uyumu kuralında kelimenin bir sonraki hecesine bakılırken, büyük ünlü uyumu kuralında sözcüğün tamamına bakılır. Örneğin ''mandalina'' kelimesinde birinci, ikinci ve son hecede ''a'' harfi vardır. Ancak kelimenin üçüncü harfi ''i'' olduğu için mandalina sözcüğü büyük ünlü uyumu kuralına uymaz.

     Büyük Ünlü Uyumu Örnekleri

     A) İnce Ünlü Harflerden Oluşan Kelimeler

     1- Pekmez

     2- Yetenek

     3- Hemşire

     4- Enerji

     5- Bilye

     6- Misket

     7- Sedef

     8- Üzüm

     9- Ütü

     10- Keten

     11- Pense

     12- Üzüntü

     

     B- Kalın Ünlü Harflerden Oluşan Kelimeler

     

     1- Doktor

     2- Umut

     3- Acı

     4- Kahır

     5- Yoğurt

     6- Bayır

     7- Yokluk

     8- Satış

     9- Alışmak

     10- Sayıştay

     11- Tarak

     12- Yatak

     13- Tasa

     14- Ayakkabı

     15- Yırtık

     16- Yaprak

     17- Atkı

     18- Eldiven

     19- Kazak

     20- Çanak

     

     C) Büyük Ünlü Uyumu Kuralına Uyan Özel İsimler

     

     1- Ankara

     2- Yalova

     3- Ukrayna

     4- Türkiye

     5- Mehmet

     6- Hasan

     7- Duygu

     8- Eskişehir

     9- Bursa

     10- Marmara

     

     D) Büyük Ünlü Uyumu Kuralına Uymayan Kelimeler

     

     1- Sincap

     2- Rafine

     3- Kalem

     4- Daktilo

     5- Halüsinasyon

     6- Şelale

     7- Mandolin

     8- Kabiliyet

     9- Sera

     10- Mazeret

     11- Basiret

     12- Kalibre

     13- Fotosentez

     14- Sinema

     15- Kamera

     16- Kahve

     17- Tekrar

     18- Animasyon

     

    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow