Gümrü antlaşması Ermenistan ile Türkiye Büyük Millet Meclisi arasında 3 Aralık 1920 senesinde imzalanmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin uluslararası imzaladığı ilk antlaşma olma özelliğine sahiptir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Gümrü Antlaşması Nedir, Ne Zaman İmzalandı?

3 Aralık 1920 yılında TBMM ile Ermenistan arasında imzalanmış olan Gümrü antlaşması TBMM'nin tanınması için önemli olmuştur. Bu antlaşma ile Kurtuluş savaşındaki doğu cephesi kapanmış ve burası tamamen batı cephesine aktarılmıştır. Uluslararası alanda TBMM tarafından imzalanan ilk antlaşma olduğundan Türkiye adına önemlidir.

Türkiye isminin resmi olarak ilk kez kullanıldığı antlaşma olması bakımından da önemli sayılır. Gümrü antlaşması Sevr barış antlaşmasını geçersiz kılan ilk anlaşma olması ile de bilinir. Gümrü antlaşması doğu cephesinin komutanı olan Kazım Karabekir ile Kaptancızade Süleyman Necati ve Hamit Bey arasında imzalanmıştır.

Gümrü Antlaşması Maddeleri ve Özellikleri Nelerdir?

Sarıkamış, Batum, Erzurum, Oltu, Artvin ve çevresi Türkiye Büyük Millet Meclisine bırakılmıştır.

Ermenistan, Sevr antlaşmasının geçersiz olduğunu kabul etmek zorunda kalmıştır.

Ermeniler, Doğu Anadolu bölgesinin üzerindeki bütün hedeflerinden vazgeçmiş ve bu bölgeleri kapsayan büyük Ermeni devleti kurma hayalini de bırakmışlardır.

Anadolu halkının ordu ve meclise olan güveni artmıştır.

Misak-ı Millinin doğu bölgesindeki sınırları bu antlaşma ile kesin olarak belirlenmiştir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi bu antlaşma ile uluslararası alanda saygınlık kazanmıştır.

Gümrü Antlaşması Önemi

3 Aralık 1920 senesinde imzalanmış olan Gümrü antlaşmasının önemi şu şekildedir:

Gümrü antlaşması ile birlikte Osmanlı devletinin imzalamış olduğu Sevr barış antlaşması ilk defa geçersiz sayılmıştır. Bununla birlikte Ermenistan, TBMM'nin varlığını tanımıştır.

Türkiye Büyük Millet meclisinin saygınlığı bu antlaşma ile beraber artmıştır.

Gümrü antlaşması ile beraber Kurtuluş savaşındaki doğu cephesi kapanmıştır ve buradaki bütün birlikler batı cephesine taşınmıştır.

İlk defa resmi olan bir antlaşmada Türkiye isminden söz edilmiştir.

TBMM ile Sovyet Rusya arasında görüşmeler yapılmasına neden olmuştur. Bu görüşmeler ile beraber Rusya'dan Türkiye'ye gelecek olan yardımların da önü açılmıştır.

Ermenistan'ın Büyük Ermenistan devletini kurma planları suya düşmüştür.

TBMM'nin Ermenistan'a karşı savaş kazanması ve Gümrü antlaşmasının imzalanması üzerine İtilaf devleti tarafından Londra konferansı toplanmıştır.

Gümrü Antlaşması Sonuçları

Gümrü antlaşmasının sonucu olarak doğu cephesi milli mücadele zamanındaki kapanan ilk cephe olmuştur. Doğu Anadolu bölgesi Ermenilerin işgalinden kurtulmuştur. Türkiye Büyük Millet Meclisinin ilk diplomatik zaferi olmuştur ve uluslararası bir özellik taşımıştır.

Bu antlaşmanın imzalanması ile TBMM hukuken tanınmıştır ve ayrıca ilk kez bir sözleşmenin içinde Türkiye ismi kullanılmıştır. Antlaşmadan sonra Rusya ve TBMM görüşmelere başlamış, Rusya'nın yardımları için bağlantılar kurulmuştur.

Ermenistan ile sınırlar çizilmiş ve iki ülkenin arasında diplomatik ilişkiler başlamıştır. Ermenistan'ın Türkiye Büyük Millet Meclisi aleyhinde herhangi bir antlaşma ya da sözleşme imzalamasına izin verilmeyecektir. Ayrıca Ermenistan ya da Türkiye birbirine savaş tazminatı ödemeyecektir.