SON DAKİKA
Artık hafta sonu da yapılabilecek: Tapu işlemlerinde yeni dönem
Gayrimenkul alım-satımındaki hareketlilik, tapu dairelerini yoğunlaştırınca, devir işlemlerinin noterlerde de yapılmasının önü açıldı. Tüm teknik hazırlıklar tamamlandı, uygulama bugün başlayacak. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, uygulamayı Ankara’daki bir noterlikte başlatarak ilk işlemi yapacak. Noterler, tapu dairelerinin yükünü almakla kalmayacak, bu yeni uygulamayla hafta sonu da tapu devri dönemi başlayacak. .
Türkiye genelinde tapu dairelerinde her yıl yaklaşık 15 milyon işlem yapılırken, bu işlemlerin 3 milyonunu taşınmaz satışları oluşturuyor. Alım-satım trafiğinde her geçen yıl yaşanan artış, tapu dairelerindeki yoğunluğu artırıyor. Özellikle talep gören bölgelerde tapu daireleri çok yoğun oluyor. Taşınmaz devrinin, tapu müdürlükleri dışında başka hiçbir yerde yapılamaması yoğun dönemlerde ya da yoğun bölgelerde işlemlerin uzamasına neden oluyordu. Şimdi tapudaki yoğunluğun azaltılması için noterlerde tapu devri dönemi başlıyor.
Noterler, mevcut durumda yalnızca taşınmaz satış vaadi sözleşmesi düzenleyebiliyordu. 28 Haziran 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanan torba kanunda Noterlik Kanunu’na eklenen madde ile alım-satım işlemlerinin noterliklerde de yapılabilmesinin önü açılmıştı. Uygulama 1 Ocak 2023’te başlayacaktı. Ancak teknik altyapının hazırlanması ve eğitimler verilmesi nedeniyle uygulama 1 Temmuz 2023’e ertelenmişti. Bu tarihin de Kurban Bayramı’na denk gelmesi nedeniyle yeni uygulamanın başlangıç tarihi 4 Temmuz (bugün) olarak açıklandı. Noterlerde yalnızca konut değil arsa, işyeri devri de yapılacak.
Noter, taşınmazın satışını kısıtlayıcı veya satışa engel hukuki bir durumun bulunmadığını tespit ettikten sonra sözleşmeyi taraflara imzalatıp Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi’nden (TAKBİS) yevmiye numarası alarak sözleşmeyi ve diğer belgeleri TAKBİS’e kaydeder. Sözleşmenin TAKBİS’e kaydından sonra tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanır. Sözleşme ile diğer belgeler süresiz saklanmak üzere noter tarafından TNBBS’ye kaydedilir ve fiziki olarak arşivlenir. Taraflara, sözleşme imzalandıktan sonra tescilin tamamlanmasını müteakip, noter tarafından tapu senedi verilir.
Tapu dairesi tercih edilirse yalnızca tapu harcı ödenirken (satış bedeli üzerinden yüzde 4), işlem noterde yapılırsa tapu harcına ek noter ücreti de verilecek. Noter ücreti taşınmazın değerine göre 500 liradan az ve 4 bin liradan fazla olamayacak. Bu miktarlar, her yıl yeniden değerleme oranında artacak. Taşınmaz satış sözleşmeleri damga vergisinden, bu işlemlere ilişkin düzenlenen kağıtlar değerli kağıt bedellerinden muaf olacak.
Tapu dairelerindeki yoğunluk azalacak.
Vatandaşlar işlemlerini daha hızlı ve daha kısa süre içerisinde yapabilecek.
Bürokrasi azalacak.
Nöbetçi noter uygulaması sayesinde haftasonunda da taşınmaz alım-satımı yapılabilecek.
Taşınmaz satış sözleşmesinin düzenlenmesinden dolayı oluşan zarardan noterler de sorumlu olacak. Bu zararın devlet tarafından ödenmesi halinde devlet, sözleşmeyi düzenleyen notere rücu edebilecek. Notere karşı açılacak davalar, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülecek.
Tapu devrini noterliklerde yapmak isteyenler, Türkiye Noterler Birliği’nin ‘e-randevu/ başvuru’ uygulamasından e-Devlet kapısını kullanarak başvuru yapacak. Randevu alınmadan işlem yapılmayacak.
Başvuru esnasında, satışı yapılacak taşınmaz seçilecek. Türkiye Noterler Birliği Bilgi Sistemi’ne (TNBBS), tarafların bilgileri, taşınmazın emlak vergi değeri ile taraflar arasında belirlenen satış bedeli, yabancı gerçek kişilerin alıcı taraf olduğu işlemlerde ise döviz alım belgesinde kayıtlı Türk Lirası tutar işlenecek ve belgeleri yüklenecek.
İşlemin yapılacağı noterlik seçilecek. Noter, bunun üzerine TNBBS’den başvuru belgesi düzenleyecek. Noter, düzenlediği başvuru belgesini Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’ne iletecek.
Satışı yapılacak taşınmaza ait ayrıntılı tapu kayıt bilgileri ile diğer bilgi ve belgeleri Tapu ve Kadastro Paylaşım Sistemi’nden sorgulayacak.
Noter, eksik belge ya da taşınmazın satışına engel hukuki bir durumun bulunmadığını tespit ettikten sonra sözleşme hazırlayacak.
İşleme ait döner sermaye hizmet bedeli ile tapu harcının tahsiline ilişkin e-tahsilat seri numarası da belirlendikten sonra noter, e-tahsilat seri numarası ve ödeme yöntemi ile sözleşmenin imzalanmasına yönelik randevu tarih ve saatini taraflara kısa mesajla bildirecek.
Randevu tarih ve saatinde noterlikte hazır bulunmayan taraflara, 10 gün içinde noterliğe müracaat etmeleri halinde işlemin yapılacağı, aksi takdirde başvurunun iptal edileceği bilgisi aynı gün kısa mesajla bildirilecek.
Kaynak:Posta.com.tr/Meltem Kara