SON DAKİKA
Çalışma tamamlandı! Staj, prim ve daha fazlası... İşte EYT'de masadaki en güçlü formül
Bakan Bilgin, son dönemdeki en çok beklenen konulardan olan EYT'de son düzlüğe gelindiğini açıkladı. EYT, Aralık ayında meclise gelip en geç 2023’ün ilk ayında yasalaşacak. Staj mağdurları için de bir çalışma yapıldığını dile getiren Bakan Bilgin, “EYT’yi tamamladık diyebilirim” dedi. Peki masadaki formül ne? Staj süresi emeklilikten sayılırsa kaç kişi etkilenecek? İşte en çok merak edilen sorular...
Geri sayımı başlayan ve Aralık ayında Meclis gündemine gelecek Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) çalışmalarında Bakan Bilgin staj konusundaki mağduriyetin de giderileceğini açıkladı.
Peki masadaki formül ne? Staj süresi emeklilikten sayılırsa kaç kişi etkilenecek? İşte detaylar...
Milliyet.com.tr'ye açıklamalarda bulunan Vergi Uzmanı Muhammet Bayram şu ifadeleri kullandı: “EYT gündeme geldiğinden beri 23 yıllık meselenin sonuca kavuşacağını bekliyoruz. EYT’nin tarihi de 8 Eylül 1999’dan önce çıkmış bir sorun değil. Tüm sorunların birlikte çözülmesiyle yapılmasını öngörüyoruz. Bu kapsamda 2008 öncesi SSK, Bağkur, Emekli Sandığı, Tarım Bağkur, Tarım SSK varken 3 farklı kurum, 5 farklı emeklilik sistemi tek bir potada eritilecek.
Bu kapsamdan hem EYT’lilerin kazanılmış haklarının kendilerine kısmen verilmesi hem de emeklilik sistemleri arasındaki farklılığın giderilmesi önceliklidir. Yine Bakan Bilgin’in açıkladığı üzere SSK ve Bağkur arasındaki farklılıkların giderilebileceğinden bahsedilmişti.
Bu manada EYT düzenlemesi öncelikle çalışma grubunun kurulmasıyla başlandı. Çalışma grubu gerçekten kaç kişinin olduğunu belirledi. Buna ilişkin kamuya çıkacak maliyeti gözden geçirildi ve daha önce konuştuğumuz kademeli emeklilik sistemi, Hollanda modeli, Finlandiya modeli ve diğer uygulanan emeklilik sistemleri tüm bu sorunlarla beraber değerlendirildi.
Bununla birlikte bu çalışmanın toplamı ile beraber artık formül teke indirdi. Çalışmanın sonucunda Bağkur Emekli Sandığı’nın SSK’dan daha fazla prim ödemesi ancak emekli maaşlarının hemen hemen aynı düzeyde olması sebebiyle çok prim ödeyen çok maaş alacak, az prim ödeyen az maaş alacak ve primi eksik olanlar da kısmen daha az bir emekli maaşıyla başlayacak.
Aslında bunun adı ve geçilecek model kademeli emeklilik sistemidir. Kişilerimiz emekli yapılacak, yaş şartı kısmen kaldırılacak. Ama bazı kesimler belli bekleme sürelerini tamamlayacaktır. Şu anda masadaki formül budur.
SGK sistemimizde iki farklı model sistemi var. Birincisi kısa dönemli SGK primi, ikincisi uzun dönemli SGK primi. İşverenler çalışanlarını kısa dönemli çalıştıracaksa bunun içerisinde staj da giriyor. Meslek hastalığı, iş kazası açısından primleri yatırıyor. Ancak uzun dönemde çalıştırması söz konusuyla burada uzun dönemli SKG primi devreye giriyor. Bunlar da engellilik, malullük ve yaşlılık primleridir.
Bir çalışanın bordrosunda görülen SGK primleri bunlardır. Küçük bir düzenleme ile staj sürelerinin emeklilik süresinden sayılmasının sağlanması için bununla beraber sigortaya giriş süresinin öne çekilmesini gerçekleştirebiliriz. Bu da stajyerlerin uzun dönemli prim olarak saydığımız primleri borçlanarak SGK’ya yatırması suretiyle sorun tamamen ortadan kaldırılmış olacaktır.
Bununla beraber stajyerler staja başladığı gün itibarıyla SGK sistemine girmiş olacak ve bu süre emeklilikten sayılabilecektir. Yapılacak düzenleme ile uzun dönemli SGK primi borçlanması yapılarak bu sorun ortadan giderilebilir.
Stajyerlik olarak mesleklerin devamında zorunlu mesleki staj dönemleri de mevcuttur. Bunun içerisinde mali müşavirler zorunlu staja tabi, avukatlar tabi ve başka çeşit meslek kollarında da zorunlu stajyerlik söz konusudur. Bütün çalışan mali müşavirleri ve avukatların da staj borçlanması yapacağını düşünürsek bu sayı bir hayli artabilir. Bununla beraber bu sayı 5 milyona kadar çıkabilir ancak staj mağduru olup da bu yasadan yararlanmak isteyen sayısı 1.5 ile 2 milyon civarındadır.”
