SON DAKİKA
Çalışmadan emekli olmak mümkün! Nasıl mı? Uzman isim tek tek anlattı
Çalışmadan emekli olmak mümkün mü? Özellikle ev hanımları bu sorunun cevabını merak ediyor. Mümkün mü; mümkün. Nasıl mı? Hürriyet yazarı Noyan Doğan anlattı.
SSK, Bağ-Kur gibi herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna bağlı olmayan ve zorunlu sigortalı olmayı gerektirmeyecek şekilde çalışanlar ile sigortalı olarak çalışmakla birlikte bir ay içinde 30 günden az çalışan veya part-time çalışanlar; 18 yaşını doldurmuş olmak koşulu ile isteğe bağlı sigortalı olabilirler. Sadece çalışmayanlar değil, çalışmaya ara vermiş olanlar ya da prim gün sayısı eksik olanlar da isteğe bağlı sigortalı olup, eksik prim gün sayılarını tamamlayıp emekli olabilir, emekli maaşı alabilir
Bu sayede sanki bir sosyal güvenlik kurumuna bağlıymışsınız ve zorunlu sigortalıymışsınız gibi her ay düzenli primleri öderseniz; gerekli şart ve koşulların yerine getirdiğinizde emekli olabilir, emekli aylığı almaya hak kazanabilirsiniz. İsteğe bağlı sigortalı olduğunuzda genel sağlık sigortası sistemine girip, devletin sunduğu sağlık hizmetinden de yararlanabilirsiniz.
Peki, nasıl isteğe bağlı sigortalı olacaksınız? İlk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK), ‘isteğe bağlı sigortası giriş bildirgesi’ni doldurmaları yeterli. Bildirgeyi doldurduktan sonra hangi ilde ikamet ediyorsanız oranın SGK merkezine ya da il müdürlüğüne başvurulması gerekiyor. Başvuruyu yaptıktan ve SGK da başvuruyu kabul ettikten sonra artık sigortanız başlıyor. Geçmişte isteğe bağlı sigortalı olup da iptal eden ya da sistemden çıkanlar yeniden başvurabilirler. Bunun için de yine SGK’ya, sigortalılığın yeniden başlaması için talep dilekçesi ile başvurmak yeterli.
İsteğe bağlı sigorta yaptıranlar, Bağ-Kur kapsamında, bir başka deyişle de 4/B’li oluyorlar. Hal böyle olunca da Bağ-Kurlu’ların sahip olduğu şartlara tabi oluyorlar. Yani, isteğe bağlı sigortalı olduğunuzda Bağ-Kur’a prim ödeniyormuş sayılıyor ve emeklilik koşulları da buna tabi oluyor. Yani, 9000 gün (25 yıl) prim ödeyeceksiniz ve 65 yaşında emekli olacaksınız.
İsteğe bağlı sigorta yaptıranlar aylık ödeyecekleri prim tutarını kendileri belirliyor. En az ödenecek prim ise brüt asgari ücretin yüzde 32’si. Bugünkü asgari ücret üzerinden hesaplarsak, isteğe bağlı sigorta yaptıracakların en düşük ödeyeceği aylık prim tutarı 4.292 lira. Ödediğiniz primin de yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, yüzde 12’si de genel sağlık sigortası primi olarak ödeniyor.
İsterseniz, daha yüksek de prim ödeyebilirsiniz. Bunun da üst limiti, brüt asgari ücretin 7.5 katının, yüzde 32’si. Brüt asgari ücret bugün için 13.414 lira olduğuna göre, ödenecek en yüksek aylık prim 32 bin 193 lira. En düşük 4.292 lira ile en yüksek 32 bin 193 lira arasında bir tutarı prim olarak ödediğinizde isteğe bağlı sigortalı olabiliyorsunuz. Belirtmekte fayda var; ne kadar yüksek prim öderseniz, emekli maaşınız da o kadar yüksek olacaktır. Tabi, bu prim tutarları 2023 yılı sonuna kadar geçerli. 2024’ün başında asgari ücretteki artışla birlikte isteğe bağlı sigortalı olanların ödeyecekleri primler de artacak.