Denetimsizlik vergi kaçırmaya yöneltiyor

Yeterli vergi denetimi yapılamaması mükellefleri vergi kaçırmaya yöneltiyor. Son 12 yılda beyan edilen her 100 liranın sadece 14 lira 300 kuruşluk bölümü incelemeye tabi tutulabildi.

Maliye Bakanlığı Araştırma Planlama ve Koordinasyon Başkanlığı'nca çıkarılan Maliye Dergisi'nde yer alan bir araştırma, vergi denetimindeki çarpıklıkları rakamlarla ortaya koydu.  

Araştırmanın sonuçlarına göre, gelir vergisinde beyan esasının iyi işlemediği ortaya çıktı. 1992-2003 yılları arasında beyanname veren gelir vergisi mükelleflerininin gelir vergisi içindeki payları giderek düştü. 1992 yılında yüzde 12.1 olan bu oran, 2003 yılında yüzde 6.4'e geriledi.

Yine 12 yılda beyanname veren gelir vergisi mükelleflerinin ödedikleri vergilerin toplamdaki payı yüzde 5.1'den yüzde 1.3'e geriledi.  

Bir denetim elemanına 926 mükellef

Araştırmada denetim sorununa dikkat çekilerek, vergi denetimlerinin oldukça yetersiz olduğu belirtiliyor. 1991 yılında bir denetim elemanına 355 mükellef düşerken, 2002 yılında bu rakam 926'ya kadar yükseldi.

Baz alınan 12 yıllık süreçte beyan edilen her 100 liranın sadece 14.3 liralık bölümü incelenebilmiş. Araştırmada denetimden kaynaklanan sorunların, mükellefleri, ‘nasıl olsa denetlenmeyiz’ düşüncesiyle vergi kaçırmaya yönelttiği yorumu yapılıyor. Ayrıca vergi kaçakçıları için düzenlenen raporlardaki yüksek uzlaşma oranına da dikkat çekiliyor. 

Araştırma, Türkiye'de vergi ödeme bilincinin oldukça düşük olduğu sonucunu ortaya koyuyor.

Vergi ödeme bilincini geliştirmek için, vergilerin gönüllü olarak ödenmesini sağlayacak tedbirlerin gerekliliğine işaret ediliyor.