SON DAKİKA
İşte EYT'de tüm merak edilenler
Hürriyet yazarı Noyan Doğan okurlarından gelen EYT ile ilgili soruları bir kez daha tüm detaylarıyla cevapladı.
Soru: Oğlum 1977 doğumlu. İşe giriş tarihi 16.7.1995. Toplam gün sayısı 4/A 4305. Askerlik süresi 15 ay, 2001-2002 yıllarında yaptı. EYT’li olarak durumu nedir? Eksik gününü 450 gün askerlik borçlanması olarak yaparsak 250 gün açığı kalıyor. EYT’den emeklilik mümkün mü?
Cevap: Oğlunuzun 5000 prim günü doldurması gerekiyor. Bu durumda 695 prim günü eksik. Prim gün sayısı eksik olan EYT’lilere borçlanma hakkı tanınıp tanınmayacağı henüz net değil. Oğlunuz EYT düzenlemesinden yararlanacak. Askerlik borçlanması hakkı tanınırsa 450 günü borçlanabilir. Bu durumda da 245 günü eksik kalıyor. 245 günü tamamladığında EYT düzenlemesinden yararlanıp emekli olabilir. Askerlik borçlanması yapılmasa bile eksik prim günlerini çalışıp, tamamladığında yine emekli olabilir.
Soru: Eşim 1999 öncesi sigorta girişli. 3700 primi var. 2000 yılı sonrasında 2 çocuk doğurdu. Toplam 1440 gün borçlanma yapıp 5000 günü dolduruyor. Şu an doğum borçlanması yaparsak yılbaşı zammından etkilenmeyeceğiz. Şimdi borçlanmayı yapıp 5000 günü tamamlamak, EYT çıktıktan sonra yüksek oranda borçlanmaktan daha iyi olmaz mı?
Cevap: Yıl sonuna kadar borçlanma yaparsanız 2023 yılına göre daha ucuz borçlanmış olursunuz. 2022’nin sonuna kadar borçlanma yaparsanız iki çocuk için 1.440 gün üzerinden 99 bin 360 lira ödeyeceksiniz. 2023’ün başında asgari ücretin brüt 10 bin lira olduğunu varsayarsak iki çocuk için en düşük 152.640 lira ödeyeceksiniz. Bu durumda sene sonuna kadar borçlanma yapmanızda fayda var.
Soru: 1977 doğumluyum. 1997 Mart girişliyim. 7981 prim günüm, 25 yıldan fazla sigortalılığım var. Yaşım 45. EYT’den emekli olabilir miyim?
Cevap: Eylül 1999 öncesi SSK’lı, yani 4/A statüsünde, sigortalı olan kadın çalışanların 20 yıllık sigortalılık süresi ve 5 bin prim gün sayısını doldurmaları gerekiyor. Yaş şartı getirilip getirilmeyeceği henüz net değil ancak büyük ihtimalle yaş şartı getirilmeyecek. Bu durumda siz de EYT’den emekli olabileceksiniz.
Soru: 1996 Haziran SSK girişim var. 2009 Ocak’tan itibaren ve halihazırda Bağ-Kur’luyum. 4/A’ya göre yaş şartını bekliyorum. Toplamda 6650 gün prim ödemem var. Hangi koldan emekli olacağım? EYT çıkarsa direk emekli olabilir miyim?
Cevap: Son 7 yıl içinde en fazla hangi statüdeyseniz onun üzerinden emekli olacaksınız. Yani, Bağ-Kur üzerinden emekli olacaksınız. Hizmet birleştirmesi yapmanız gerekiyor. EYT’den yararlanmanız için 9000 prim günü doldurmanız gerekiyor. Bu durumda 2350 prim gününüz eksik. Prim gün sayınızı doldurduğunuzda emekli olacaksınız.
Soru: 1997 işe giriş tarihli ve 8350 prim günü olan biriyim. EYT’yi hak edebiliyor gibiyim ama ben emekli olmak istemiyorum. 3 veya 5 sene daha çalışıp emekli olmak istiyorum. Kanun çıkınca emekli olmak zorunda mıyım? Emekli olmazsam hakkımı kaybeder miyim? Doğum tarihim 1978.
Cevap: İşe giriş tarihinize göre 5900 prim gün ve 25 hizmet yılı ile 57 yaşında emekli olacaksınız. EYT’den yararlanabiliyorsunuz. Emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini sonlandırma hakkı çalışana ait bir haktır. Emekliliğe zorlanamazsınız. Dolayısıyla EYT düzenlemesinden yararlanmayıp, 57 yaşını bekleyip, normal emekli olabilirsiniz. Hak kaybı olup olmayacağı konusunda bir netlik yok. Düzenleme belirli dönemi kapsayıp, o dönem içinde emeklilik hakkı tanırsa ve siz de emekli olmazsanız hak kaybı olur.
Soru: 15.11.1998 sigorta girişliyim. 8090 günüm var, fakat 25 yılımı doldurmama yaklaşık 11 ay gibi bir süre var. Ben bu süreyi borçlanma ile kapatabiliyor muyum?
Cevap: Borçlanma hizmet süresini uzatmaz sadece eksik prim gün sayısını tamamlar. Ancak prim gün sayınız ve ilk sigortalı olduğunuz tarih EYT düzenlemesinden yararlanmanıza imkan tanıyor. 11 ay daha çalışıp, hizmet yılını tamamladığınızda EYT düzenlemesinden yararlanıp, emekli olabileceksiniz.