SON DAKİKA
Sayılı gün kaldı! EYT'de 3600 gün detayı
Emeklilikte yaşa takılanların (EYT’li) heyecanla beklediği yasal düzenlemelere sayılı günler kaldı. Yaş dışındaki şartları taşıyanları emekli edecek düzenleme, 3600 gün ve 15 yıl sigortalılık süresi olanları da yakından ilgilendiriyor. Çünkü 8 Eylül 1999 öncesi kısmi emeklilik için gereken yaş şartı, yasalarla yukarı çekilmişti. Düzenlemede 1999 öncesine dönülürse bu kapsamdaki kişiler beklemek zorunda kalmayacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, “EYT’de (emeklilikte yaşa takılanlar) 1999 öncesi ve 5000 prim gün şartını değiştirmiyoruz. EYT’den kadınlar için 20 yıl, erkekler için 25 yıl şartını yerine getirdikleri zaman onlar da istifade edecekler. Yaptığımız düzenleme herkesi kapsayan bir düzenleme, sınır koyan bir düzenleme değil” demişti. Bu açıklamalara göre 8 Eylül 1999 yılı öncesinde sigorta başlangıcı olanda yaş şartı aranmayacak. Yine bu dönemde kısmi emeklilik yani halk arasında ‘yaştan emeklilik uygulaması’nda sigortalılık süresi ve yaş şartı daha düşüktü.
Belli bir yaşa geldikten sonra iş bulamayan ve sigorta süresini 5000 güne tamamlayamayan yüz binlerce vatandaş bulunuyor. EYT düzenlemesiyle bu kapsamdaki kişilere yönelik kolaylık yapılacağı anlaşılıyor. Çünkü 1999 öncesi sigortalı kadın 50, erkek 55 yaş şartı, 15 yıllık sigortalılık süresi ile 3600 gün primi tamamladıklarında yaş şartıyla emekli oluyordu. Sonraki düzenlemelerle bu kişiler için de kademe getirildi ve yaş şartları artırıldı. Hatta 1999 sonrası sigorta başlangıcı olanın prim şartı da yükseltildi.
4447 sayılı yasadan önce, erkek sigortalılar 15 yıl sigortalılık süresi içinde 3600 gün prim ödemiş olması şartıyla 55 yaşını doldurduğu tarihte yaş haddinden emekli olabiliyordu. Sonraki yasa ile 8 Eylül 1999’dan itibaren sigortalı olan erkek sigortalılar için yaş haddinden emeklilik şartları; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 60 yaş olarak değiştirildi. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların yeni şartlara geçişi de kademeli olarak sağlandı. Burada ise 23 Mayıs 2002 tarihi milat kabul edildi.
Bu tarih itibarıyla eski yasaya göre yaş haddinden emeklilikte aranan 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarını sağlayan erkek sigortalıların yeni yasadan etkilenmeden istedikleri tarihte emekli olmaları benimsendi. Ancak 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarını sağlayamamış olan erkek sigortalıların bu üç şartı birlikte sağlayacağı tarihe göre emekli olacağı yaş tablodaki gibi artırıldı. Yani bu sigortalılar EYT’li oldu.
8 Eylül 1999 dan önce Bağkur’lu olan erkekler yaş haddinden, 5400 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarıyla emekli olabiliyordu. Bu tarihte yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile erkek Bağkur’lu yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ve 62 yaş şartlarına tabi tutuldu. 8 Eylül 1999’da Bağkur’lu olanlarda da 58 yaşına kadar kademeli geçiş öngörüldü. 8 Eylül 1999 dan önce Bağkur’lu olan kadınlar ise yaş haddinden, 5400 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarıyla emekli olabiliyordu. Bu tarihte yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile kadın Bağkur’lu yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabi tutuldu. 8 Eylül 1999’da Bağkur’lu olan kadınlar için de 56 yaşına kadar kademeli geçiş öngörüldü. Şimdi EYT düzenlemesi talep edildiği gibi çıkarsa, erkeklerde 55, kadınlarda 50 yaş şartı ve 5400 prim gün süreleri geçerli olacak. Bu kapsamdaki vatandaşlar ekstra 4-5 yıl beklemeyecek.
15 yıllık sigortalılık süresini ve 3600 gün prim ödemesini ve 55 yaşı tamamlama süresine göre erkeklerin yaş haddi
24.05.2002 ile 23.05.2005 tarihleri arasında sağlayanlar 56
24.05.2005 ile 23.05.2008 tarihleri arasında sağlayanlar 57
24.05.2008 ile 23.05.2011 tarihleri arasında sağlayanlar 58
24.05.2011 ile 23.05.2014 tarihleri arasında sağlayanlar 59
24.05.2014 tarihinden sonra sağlayanlar 60
Örnek: 1 Mayıs 1965 doğumlu olup Haziran 1983’te sigortalı olan ve 1800 gün prim ödemesi bulunan Mehmet Bey, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla 15 yıl sigortalılık süresi şartını sağlamış olmasına rağmen, 3600 gün prim ve 55 yaş şartını sağlayamadığından yaş haddinden emekli olmak için kademeli geçiş hükümlerine tabi tutuluyor. 55 yaşını 24 Mayıs 2014’ten sonra dolduracağından kademeli geçiş tablosuna göre Mehmet Bey, primini 3600 güne tamamlaması şartıyla 60 yaşını dolduracağı 1 Mayıs 2025’te emekli olabilecek. EYT düzenlemesi 1999 hükümlerini işletirse bu kişi primini 3600’e tamamladığı gün emekli olabilecek.
8 Eylül 1999 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren 4447 sayılı yasadan önce, kadın sigortalı 15 yıl sigortalılık süresi içinde 3600 gün prim ödemiş olması şartıyla 50 yaşını doldurduğu tarihte yaş haddinden emekli olabiliyordu. Sonraki yasa ile 8 Eylül 1999’dan itibaren sigortalı olan kadınlar için yaş haddinden emeklilik şartları; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş olarak değiştirildi. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların yeni şartlara geçişi de kademeli olarak sağlandı. Kademe belirlenirken 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarını birlikte sağladığı tarihe göre emekli olacağı yaş aşağıda yer alan tablodaki gibi artırıldı.
15 yıllık sigortalılık süresini ve 3600 gün prim ödemesini ve 50 yaşını tamamladığı tarihe göre kadınların yaş haddi
24.05.2002 ile 23.05.2005 tarihleri arasında sağlayanlar 52
24.05.2005 ile 23.05.2008 tarihleri arasında sağlayanlar 54
24.05.2008 ile 23.05.2011 tarihleri arasında sağlayanlar 56
24.05.2011 tarihinden sonra sağlayanlar 58