Şeker Kız Candy nasıl "kokoş"laştı?

Küreselleşmenin de etkisiyle çizgi filmler farklı bir renk ve şekil kazandı. Temel Reis ve Kabasakal’ın, Tom ve Jerry’nin tatlı mücadelesinin yerini savaş, ölüm konulu çizgi filmler aldı. Bir zamanların yumuşak başlı Şeker Kız Candy'si ne oldu da "kokoş" bir WINX kulübü kızına dönüştü...

Haberin Devamı

Çizgi filmlerdeki bu içerik değişikliği akıllara yeni soruları getirdi. Çocukların iç dünyasına hitap eden çizgi filmlerin, onların duygusal gelişimine etkilerini, çizgi filmlerin popüler kültürdeki konumunu eski kuşağın çizgi film tutkunlarına sorduk.

Amerika ve Japonya, çizgi film üretimi konusunda iki büyük endüstri olarak karşımıza çıkıyor. Bu iki ülke çizgi film konusunda ne üretiyorsa dünya çocukları onu izliyor. Kültür endüstrisinin küreselleşmede en üst düzeye ulaşmasıyla, çizgi filmlerin içeriğinde gözle görülür bir değişim oldu.

Çizgi film sektöründeki bu değişim, çocukluklarını çizgi film izleyerek geçirenleri memnun etti mi sorusuna “hayır” cevabını veriyor bir izleyici.

Kendisi, on yıl önce çizgi film kuşağını yakalamak için sabahın erken saatlerinde kalkar ve okul dönüşünde yine çizgi film tutkunluğu nedeniyle TV başına otururmuş. “Sonraki kuşak bizim kadar şanslı olamadı. Tsubasa, Şirinler, Şeker Kız Candy, Winnie the Pooh, Tom ve Jerry, Temel Reis, Taş Devri gibi çizgi dizilerin yerini, yeni kuşağın Pokemon’u, Digimon’u alamadı” diyen izleyici ekliyor:

“Tom ve Jerry’nin yeni sürümleri bile eskilerinin tadını vermiyor.” Eskileriyle yenileri arasındaki fark ne sizce diye sorulduğunda, “Tatlı bir dünyaları vardı, iyi ya da kötü olan kahramanları ölmezdi. O çizgi filmler şiddete yönlendirmezdi,” diyor.

İdeolojik saplantılar ailelerin çocuklarını Şirinler’den mahrum etmesine sebep olmuş!

Kimi paylaşım siteleri eski çizgi film formatına duyulan özlemi çok iyi dile getiriyor. Eski çizgi filmler ve onların unutulmaz kahramanları hakkında yüzlerce site ve binlerce paylaşım var. Türkiye’de yayınlanan dizilerin finalinden en çok bir yıl sonra unutulduğunu düşününce, 10 yıldır yayınlanmayan bir çizgi dizinin bu kadar takipçisi ve hayranı bulunması, üyelerin çizgi film portalında birebir iletişime geçmesi eski çizgi film izleyicilerini şaşırtıyor.

İnsanlar, Şeker Kız Candy’i izliyordu. İnsanlar Şirinler’i istiyordu! Şirinler’in izleyicilerinde durumsa ilginç. Çünkü bu çizgi diziyi gizli gizli izlemek zorunda olduğunu ifade eden üyelerle karşılaştık. Bir çocuğun çizgi film izlemesinden daha doğal ne olabilir? Zamanında, Şirinler için çıkan söylentiler çocuklar anlamasa bile ailelerini etkilemiş. Şirinler’in komünizm propagandası yapması görüşünü; ortak bir köyde yaşadıkları ve Şirin Baba’nın Marks’a benzetilmesi ve şapkasının kızıl olması, Şirinler’in köylerinde iş bölümüyle hareket etmesi, Gargamel’in rahibe benzemesi ve Şirinler’e düşman olması gibi sebepler ortaya çıkarmış. Bu da ideolojik saplantıları olan ailelerin çocuklarını bu çizgi filmden mahrum etmesine neden olmuş.

“Çizgi filmler, popüler kültürün çocuklar üzerindeki en güçlü eli”

Aynı kaygıları olan aileler, nedense WINX ile Barbie çizgi filmlerinin ortaya çıkmasına ve çocukların bunu izlemesine tepki vermiyor. Hâlbuki kültür endüstrisi konusunda incelenen günümüz çizgi film piyasası tamamen ticaret amaçlı hareket ediyor. Çocuklar yavaş yavaş WINX’te, ya da Barbie’nin maceralarında gördükleri kızlara benzemeye çalışıyorlar. Onlar kadar güzel, onlar kadar süslü olmak ve onlar kadar şık giyinmek istiyor. Komünizme, Şirinler çizgi filmi üzerinden savaş açanlar yeni çizgi filmlerin izleyicilerinin bilinçaltlarına kapitalizmin sokulma çabasını görmezden geliyor. Bundan kaynaklı olarak çizgi filmler de popüler kültürün çocuklar üzerindeki en güçlü eli olarak karşımızda duruyor.

“İdol benimsenen karaktere göre davranış ve talepler değişir”

Çocukların iç dünyasında ve davranışlarında izledikleri programlara ve çizgi filmlere göre olumlu ya da olumsuz değişimler olması muhtemel. Özellikle ilkokul çağındaki çocukların çizgi dizi ve filmlerle aralarında kopmaz bir bağı var. Bu yüzden ilkokulda, Psikolojik Rehberlik ve Danışmanlık uzmanı Zeynep Korkmaz’a çizgi filmlerin çocuklar üzerindeki etkileriyle ilgili merak ettiklerimizi sorduk.

Zeynep Korkmaz; “Çocukların iç dünyalarının, izledikleri çizgi film ve programlara göre şekillendiğini, izlenilen yayın ve idol olarak benimsenen karakterin çocukların davranış ve taleplerini değiştirdiğini” söyledi.

“Program konusunda seçici olmak gerek. Bazı aileler çeşitli nedenlerle çizgi dizinin çocukları etkilemesine göz yumuyor. Buna ihtimal vermek yerine kanalı televizyondan silmek ya da kilitlemek gerek. Çocuğun yalnızlığı, çevresiyle iletişim problemleri olması çocuğu televizyona ve çizgi filme yakınlaştırır. Küçük yaşlarda edinilen izlenimler doğrudan bilinçaltına yönelir. Bu da bireyin çocukluktan yetişkinliğe geçtiği dönemde ve sonrasındaki davranışlarında ve ruh halinde etkili olur. Olumlu da olabilir olumsuz da... Sonuç izlenilen programa bağlıdır” diye konuşuyor.

“Çocuk kalbine hitap eden yayınlar mı, yoksa ticari bir piyasanın ürünü mü?”

Sitelerde, eski çizgi filmlerle ilgili yapılan yorumlar da aslında bu sözleri doğruluyor. Örneğin Şeker Kız Candy için; “En yakın arkadaşımdı, onu hiç unutamadım,” gibi ifadeler kullanılmış. Kendini, Şeker Kız Candy yerine koyanlar, ona mektup yazıp nasıl göndereceklerini düşünenler, film kahramanlarından Anthony’nin ölümüne ağlayanlar, Terry’ye âşık olanlar var.

Çoğu üye, çizgi filmin kendilerine olan etkilerini yıllar sonra itiraf edebilmiş. Bir yanda da çocuklarına ıspanak yedirebildikleri için Temel Reis’e teşekkür edenler var. Şaşırmamak gerek. Bunlar bir dönemin çocuklarının iç dünyasının ürünü. Eski kuşağın, izlediklerinin sosyal tepkileri bunlar oluyor. Yeni kuşağınki ise içler acısı: uçabilmek için camdan atlayanlar, arkadaşını yaralayanlar, şiddet eğilimi gösterenler, izledikleri güzel ve şık giyimli kızlara benzemek için çocuk yaşında makyaj yapmaya kalkanlar... Çocuklar tatlı bir mücadele konusu olan çizgi diziler yerine acımasız bir savaşı konu alan çizgi diziler görüyor. Peki, bunlar gerçekten çocuk kalbine hitap eden yayınlar mı, yoksa ticari bir piyasanın ürünü mü, durup düşünmek lazım.