Panteizm (Tüm Tanrıcılık) Nedir, Özellikleri Nelerdir? Panteist Kime Denir?

Panteizme göre doğa ve kainat Tanrı'dan ayrı olarak düşünülemez. Yaratıcı ise, evrenin ötesinde değil aslında hep içindedir. Tüm Tanrıcılık ismi verilen bu görüş Monizm ve Şamanizm ile benzer bazı özellikler taşır.

Haberin Devamı

Panteizm (Tüm Tanrıcılık) Nedir?

Panteizm, tasavvuf edebiyatçılarını da çok ciddi bir şekilde etkilemiştir. Tanrı'nın her surette ve her yerde görülebildiği inancı, Divan şiirlerinde işlenen konulardan birisi haline gelmiştir. Aynı zamanda Taoizm başta olmak üzere pek çok Uzak Doğu felsefesinde de panteizmin büyük etkileri görülür.

Panteizim (Tüm Tanrıcılık) Özellikleri Nelerdir?

Panteizm, Deizmden farklı olarak Tanrıdan büyük ya da farklı değil de içkin bir varlık olarak da görür. Deizmde, Tanrı evreni yaratarak tüm canlıları izlerken, Panteizmde doğrudan canlıların ve doğanın içindedir. Tek Tanrılı dinlerde hesap günü, dirilme ve ahiret inancı vardır. Panteizmde ise genellikle reenkarnasyon (tenasüh) inancı vardır. Bu inanca göre insan, ölse dahi yeniden başka bir canlı olarak dünyaya gelir. Bu görüşe göre ise, insan olarak ölen kişiler yeniden dünyaya geldiği zaman ağaç, kuş ya da başka bir bitki ya da hayvan olarak doğar.

Haberin Devamı

Panteizmin bazı belli başlı özellikleri vardır. Bunlar ise daha çok Şamanizm ile benzerlik gösterir. Aynı Şamanistler gibi Panteistler de iyi ve kötü ruhların olduğuna inanır. Kötü bir ruhu olan kişilerin dünyaya bir böcek ya da benzer bir mahluk olarak geri döneceğine inanan Panteistler de bulunur.

Panteizm, geniş bir çerçeve içinde ele alındığı zaman, Tanrı’nın dünya ile olan organik ve olumlu ilişkisi açısından deizmi aşan ve Tanrı’nın dünyaya aşkın değil de, içkin olduğunu gösteren Tanrı görüşü ya da anlayışı hakimdir. Tanrı ile evreni aynı, bir ve özdeş kabul eden görüşe denir. Panteizm, anlam olarak tüm tanrıcılık olarak da bilinir.

Panteist Kime Denir?

Panteist, Panteizm görüşünü benimseyen kişilere verilen isimdir. Panteizmin en önemli temsilcileri arasında ise, Alman filozof ve kuramcı Georg Wilhelm Friedrich Hegel de bulunuyor. Panteizme göre de Tanrı’nın evrenden bağımsız ve ayrı bir varlığı bulunmaz.Tez, Sentez, Antitez kuramını geliştiren ve bunu tüm doğaya uygulayan Hegel'e göre tüm evrende ve dünyada mükemmel olan bir şey yoktur. Ruh sonsuza ve insan kadar daha iyiye yükselebilir ya da daha da kötü olabilir. Bunun için tek kurtuluş yöntemi ise, ruha yönelmektir. Tin kavramı ise, Hegel'in felsefesinde çok önemli bir yer tutar. Panteizmin diğer temsilcileri ise: Giordano Bruno, Plotinos, Spinoza, Johann Gottlieb Fichte'dir.