MTV için gözler AYM’nin kararında

2023 Motorlu Taşıtlar Vergisinin (MTV) ilk taksitine birkaç gün kaldı. Araç sahipleri 31 Ağustosta taksitin ilk bölümünü ödedikten sonra ikinci kısmı kasımda yatıracak. Şimdi gözler getirilen Ek MTV için Anayasa Mahkemesinin vereceği kararda. Hürriyet yazarı Oya Armutçu sordu, vergi uzmanı avukat Dr. Burak Aslanpınar, yargı sürecindeki ek MTV ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı.Milyonlarca vatandaşı ilgilendiren 2023 yılı motorlu taşıtlar vergisinin ek ödemesinin ilk taksiti için son gün 31 Ağustos. İkinci taksitin ise kasımda ödenmesi gerekecek. Gözler Anayasa Mahkemesindeki (AYM) Ek MTVnin iptali için CHP tarafından açılan davaya çevrildi. Ek MTVyi ödemeyen ve dava da açmayan kişiler bakımından AYMnin olası iptal kararı uygulanabilir ve bu vergi alınmayabilir. Mevcut araçların ek MTVsi, iki eşit taksit şeklinde ödenecek. İlk taksitin 31 Ağustos, ikinci taksitin ise 30 Kasım gün sonuna kadar ödenmesi gerekiyor. Ek MTV ödemesi, GİBin internet sitesinden, veznelerinden, anlaşmalı bankaların şubelerinden, internet ve mobil bankacılık kanalları ile ATMleri üzerinden ödenebilecek. Taşıtların satış ve devrinin yapılabilmesi için MTVnin ve ek MTVnin ödenmiş olması gerekiyor. Ek MTV ödenmediği takdirde araç muayeneleri de yapılmayacağı gibi trafikten çekme, hurdaya çıkarma, yurt dışına çıkarma nedeniyle tescil kapatma işlemleri mümkün olamayacak. Ayrıca vergi, amme alacağına dönüşecek olup bu alacak için vergi daireleri tarafından borcun tahsili için faiziyle icra işlemleri yapılması hatta haciz uygulanması da söz konusu olabilir. Ek MTV tahakkukuna ilişkin vergiyi ödeyerek ya da ödemeyerek dava açmak mümkün. Dava açma süresi duruma göre farklılaşıyor. Kanunun yürürlüğe girdiği 15 Temmuz tarihinde sicile kayıtlı bulunan taşıtların ek MTVsi aynı tarihte tahakkuk etti. İlgili tahakkuk işleminin iptali için vergi mahkemesinde açılacak davanın 30 günlük süresi de bu tarihte başladı. Ancak, süreç adli tatile denk geldiğinden dava açmak için son gün 7 Eylüle kadar uzuyor. 15 Temmuzdan sonra ilk defa sicile kaydolacak taşıtlar için ek MTV tahakkuk ve tahsili tescille birlikte olacağından, dava açma süresi tahakkuku takip eden 30 gün içinde gerçekleşecek. Örneğin 15 Temmuz tarihinden sonra sıfır otomobil satın alındıysa, taşıt satın alınarak, ek MTV tahakkuk ettiği tarihten itibaren 30 gün içinde vergi mahkemesinde dava açılabilir. Ek MTV, 6 Şubat tarihli depremin yol açtığı ekonomik kayıpların giderilebilmesi için kaynak oluşturulması amacıyla getirilmiş olup 7456 sayılı Kanuna göre alınıyor ve yasaya uygun. Bununla birlikte hukuka uygun olmayan bir işlem yapılmış olabilir. Örneğin MTV hesabı yanlış yapılmış ya da yanlış kişiden alınmış olabilir. Bir diğer ihtimal özellikle depremden kaynaklı olan istisnaların uygulanmaması, yani ek MTV alınmaması gerekenlerden bu verginin alınması olabilir. Ancak en çok konuşulan gerekçe ek MTVnin Anayasaya aykırı olduğu iddiası. Bu iddianın önemli bir dayanağı var. 2003te tam 20 yıl önce neredeyse bugünkü ile aynı şekilde çıkarılmış olan ek MTV düzenlemesi, AYM tarafından iptal edilmişti. İptal kararından sonra ek MTV hakkında tekrar kanun çıkarılmış, aynı yıl tekrar iptal edilmişti. Ek MTVnin iptali yönündeki bu iki iptal kararından başka, AYMnin ek MTVnin iptali talebini reddettiği 2001 tarihli bir kararı da var. Bu kararların tamamı 1999 depremine ilişkin getirilen ek MTV düzenlemeleri hakkında. 7456 sayılı Kanunla getirilen 2023 yılına ilişkin ek MTV de öncekiler gibi AYMne taşındı. Ancak burada yalnızca AYMnin iptal kararı verip vermemesi tek başına sonuç doğurmayabilir. Ek MTVnin ödenip ödenmemesi ve ilgili kişi tarafından vergi mahkemesinde dava açılıp açılmaması sonuca etkili olacak. Bu dört ihtimali aşağıdaki şekilde değerlendirebiliriz. Ek MTV ödendikten sonra süresinde dava açılması halinde AYM tarafından ek MTVnin iptali yönünde karar verildiği takdirde bu kişiler vergiyi faiziyle iade alabilir. Bu nedenle ödeme yapılması halinde süresinde dava açılması önemli. Ek MTV ödenmeden dava açılması halinde, AYM tarafından ek MTVnin iptali yönünde karar verildiği takdirde bu kişiler vergiyi ödemek durumunda kalmayacak. AYM kararına kadar verginin tahsili için işlem yapılmış olması halinde de bu işlemlerin kaldırılması, tahsil edildiyse verginin iadesi gerekecek. Vergi ve cezaların haksız yere ödendiği düşünülüyorsa düzeltme-şikâyet yolu dediğimiz bir yöntemle beş yıl geriye dönük olarak faiziyle iadesi talep ve dava konusu edilebiliyor. Ancak AYM tarafından iptal edilen kanunlara göre alınan vergiler bakımından daha önce dava açmamış kişilerin bu hakkının olup olmadığı tartışılan bir konu. Çok yeni tarihli bir Danıştay kararı bu konuya şimdilik nokta koymuş görünüyor (Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu, T:07.06.2023, E:2023/2, K:2023/4). Bu karara göre, AYMnin bir kanunu iptali yönündeki kararı, süresinde (30 gün içinde) dava açmamış kişiler için söz konusu kanun gereğince ödenen verginin geriye doğru düzeltme-şikayet yoluyla hakkı doğurmuyor. Ek MTVyi ödemeyen ve dava da açmayan kişiler bakımından AYMnin iptal kararı uygulanabilir ve vergi alınmayabilir. Özellikle henüz tahsil işlemleri gerçekleşmediyse artık kanuna dayanan tahsil edilebilir bir vergi olmadığından ödeme yükümlülüğü de ortadan kalkar. Ek MTV ödenecek ve aynı zamanda Dava açılacaksa, ödeme yapılırken ihtirazi kayıt konulması faydalı olabilir. Açılacak davada yürütmenin durdurulması talebinde bulunulması, tahsil ve özellikle haciz işlemlerinin durdurulması bakımından gerekli. Vergi mahkemesinden AYMdeki sürecin beklenmesi de talep edilebilir.