SON DAKİKA
6 maddede sağlıklı beslenme anayasası!
İyi beslenmenin temeli, öğünlerde birçok besin grubunun yeterince ve dengeli bir şekilde bulundurulmasıdır. Hiçbir zaman değişmeyecek altı altın kural doğrultusunda, sağlıklı beslenmenin temel anayasasını sofralarımızda uygulamalıyız... Uzman Diyetisyen Selahattin Dönmez yazdı... (Sabah)
Kronik hastalıklar artıyor, toplumsal nüfusumuz yaşlanıyor ve küresel iklim krizinden dolayı doğal besine ulaşımda önemli sorunların yaşanacağı ön görülüyor. Bu bağlamda hatalı diyet tercihleri, endüstriyel besinlere talepte artış, sırf karın doyurmak için hızlı tüketime yönelim ve tabii ki sağlıklı beslenmeye ayırdığımız aylık bütçede oluşan sıkıntılar bizi doğal beslenmeden uzaklaştırıyor gibi görünüyor.
Hatta yaygın bilinen yanlış beslenme bilgileri de buna eklenince yiyeceklere bakış açımızın hızlı değiştiği gerçeği de kaygılarımızın artmasına neden olmakta.
Öncelikle doğal beslenmenin temeli doğal yiyeceğe ulaşımdır...
1-Tüm yaş gruplarının süt ve süt ürünlerini her gün tüketmesi gerekir.
Süt ürünleri yüksek kalite protein, kalsiyum, fosfor, çinko, B2 ve B12 vitaminleri, süt yağında da A, D, E, K vitaminleri bulunur. Süte sarımsı rengi karotenoidler, florosan rengini veren B 2 vitaminidir. Sütün yağı azaldıkça vitamin miktarı azalır. Bu sebeple tam yağlı süt ürünleri tüketmek çok önemlidir.
YANLIŞ BİLGİ: "BİTKİSEL BESİNLERDEKİ KALSİYUM SÜT ÜRÜNLERİ İLE EŞ DEĞER ETKİLİDİR"
Süt ürünlerinden kalsiyum almak yerine badem ve yeşil yapraklı yiyeceklerden de bolca kalsiyum alabilir bilgisidir. Süt ürünleri dışında sebzeler, balık kılçığı, pekmez, kuru yemişler belirli bir miktar kalsiyum içerse de bu kalsiyumun vücutta kullanımı sınırlıdır.
2- Sağlıklı hayvansal besinler olan etler ve yumurtayı; bitkisel proteinden zengin baklagil ve kuruyemişleri haftanın yedi gününe çeşitlendirerek tercih etmek iyi beslenmenin altın kurallarından biri diyebilirim.
Hayvansal kaynaklı besinleri işlenmemiş et çeşitlerinden uzak durup yağsız kısımlarını tüketmeyi alışkanlık haline getirmeliyiz.
YANLIŞ BİLGİ: "ET İLE YOĞURT YEMEK, YUMURTA İLE SÜT İÇMEK DEMİRİN EMİLİMİNİ AZALTIR"
Kırmızı et ve yumurtada bulunan demir biyolojik yapısı sebebiyle hiçbir demir mineralinin emilimini olumsuz etkileyen etmenlerden hiçbir koşulda etkilenmez. Bu sebeple et yanına ayran, yoğurt; yumurta yanına süt rahatça tüketilebilir.
3- Kuruyemişleri düzenli olarak her gün yemeyi tercih etmek sağlık açısından çok önemlidir.
Koroner kalp hastalıkları ve kanser türlerinden korunmada ve hastalık riskini azaltmada etkilidir.
YANLIŞ BİLGİ: "KURUYEMİŞLER, YÜKSEK BİTKİSEL YAĞ VE KALORİ İÇERDİKLERİ İÇİN KİLO VERME DİYETLERİNDE TÜKETİLMESİ SAKINCALIDIR"
Porsiyon kontrollü tüketimi kuruyemişlerin sindirim sistemi hareketini arttırır, tokluk sağlar, kan şekeri dengeler. Zayıflama diyetlerinde 12-15 adet badem, 20 fındık, yedi yarım ceviz ara öğünlerde güvenle tüketerek düzenli zayıflama sağlanabilir.
4- Taze ve mevsime uygun sebzeleri düzenli yemenin en önemli sebebi; antioksidan etkili vitaminler ve çeşitli diyet liflerinden zengin olmasıdır.
YANLIŞ BİLGİ: "HAVUÇ, PATATES, BEZELYE GİBİ NİŞASTALI SEBZELER ZAYIFLARKEN ASLA YENMEMELİDİR"
Havuç, bezelye ve patates en sağlıklı sebzeler olup yemeklere rahatlıkla eklenerek pişirilebilir. Salatalara konulabilir. Zeytinyağlı veya etli yemekleri yapılabilir. Patatesi haftada kereden sık yememek önemlidir.
5- Meyve şeker değil, bol antioksidan, sağlıklı karbonhidrat, diyet lifi, doğal vitamin ve mineral kaynağı olan eşsiz yiyeceklerdir.
Taze meyveden günde 2 porsiyon farklı mevsime uygun meyveleri yemek metabolizmayı düzenlemekte, diyabet, obezite, kalp hastalıkları, hipertansiyon ve bazı kanser türlerinden korumaktadır.
YANLIŞ BİLGİ: "MEYVE KARACİĞERİ YORAR VE YAĞLANDIRIR"
Meyve früktoz şekeri içerir. Ve yüksek fruktozlu beslenmek kanda trigliserit denilen yağların artmasını sağlar. Fakat bu meyveden gelen früktoz ile değil daha çok işlenmiş besinlerden alınan, früktoz şurubu eklenmiş hazır gıdaların tüketimi ile gelen ve sadece şeker değil sağlıksız yağların da yenmesi ile oluşan bir kompleks durumdur.
6- Tam tahıllardan günde üç porsiyon bulundurun.
Tam tahıllar bulgur, beyaz dışındaki tüm tam tahıl tanelerinden elde edilen unlardan yapılan ekmekler, kepekli pirinç, tam buğday kuskus, tam buğday makarna beslenmenin altın besinleridir.
Bu besin grubundan vucüdun alacağı karbonhidrat kolayca kullanılabilecek enerji kaynağı olarak vücutta görev yapar.
YANLIŞ BİLGİ: "EKMEK TÜM HASTALIKLARIN SORUMLUSUDUR, BU NEDENLE EKMEK ZEHİRDİR"
Beyaz ekmek dışında sağlıklı ekmeklerden fiziksel aktivite düzeyinize göre uygun miktarda yemenin, sinir sisteminin sağlıklı çalışmasından kolesterol düşürücü etkisinden dolayı kalp hastalıkları gelişimini önlemesinden sindirim sisteminin düzenli çalışmasına kadar pek çok yararının olduğu unutulmamalıdır.