Böbrek üstü bezi kanseri nasıl gelişir?

Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Berkan Reşorlu, hayati hormonların salınımından sorumlu olan böbrek üstü bezinde kanser gelişimi hakkında merak edilenleri tüm ayrıntılarıyla sizler için anlatıyor.

Haberin Devamı

Böbrek üstü bezleri (adrenal veya sürrenal bez), böbreklerin hemen üzerinde yer alan hayati önem taşıyan bazı hormonların salınımından sorumlu iki adet bez yapısında organdır.

Böbrek üstü bezi ne işe yarar?

Böbrek üstü bezleri vücudumuz için hayati önem taşıyan bazı hormonların (adrenalin, noradrenalin, kortizol, aldosteron, androjen) salınımından sorumlu böbreklerin üzerinde yerleşmiş bez yapısında iki adet organdır. Salgılamış olduğu hormonlar vücudumuzun su, tuz, mineral dengesini sağlar, tansiyonu dengeler, stres durumuna karşı koymayı sağlar ve seks karakterlerinin gelişimine katkı sağlar.

Böbrek üstü bezi kanseri nedir?

Vücudun her organında olduğu gibi böbrek üstü bezinde de tümör gelişebilmektedir. Bu tümörler sıklıkla iyi huylu ve hormon salınımı yapmayan kitleler olsa da (sürrenal adenom), bazen hormon salınımına yola açan tümörler (feokromositoma, cushing sendromu gibi) ve kötü huylu tümörler de (adrenal korteks kanseri, nöroblastoma gibi) izlenebilmektedir.

Haberin Devamı

Böbrek üstü bezi kanseri veya adrenal kanser, böbrek üstü bezinin sıklıkla korteks kısmından köken alır ve adrenokortikal kanser olarak da adlandırılır. Nadir görülen ama agresif seyirli bir kanser türüdür. Görülme sıklığı yaklaşık 1 milyonda 1-2 civarındadır. Bu kanserler hormon üretimi yapıyor (fonksiyonel) veya yapmıyor (non-fonksiyonel) olabilir.

Böbrek üstü bezi kanserinin belirtileri nelerdir?

Böbrek üstü bezi tümörleri yani sürrenal adenomlar, hormonal olarak aktif yani fonksiyonel olabilir ya da hormon salınımı olmayan nonfonksiyonel kitleler şeklinde gelişebilir.

Eğer hormon salınımı olmayan bir tümörse çok büyüyüp bası belirti bulguları oluşturana kadar hiçbir belirti veya bulguya yol açmayabilir. Bu bası ve büyüme belirtileri sıklıkla karın ağrısı, karında ele gelen şişlik, barsak alışkanlıklarında değişiklik, iştahsızlık, nefes darlığı ve sarılık şeklinde olabilmektedir.

Eğer tümör kötü huylu yani kanser ise ayrıca vücut içerisine yayılım (metastaz) yaparak şikayetlere yol açabilmektedir. Bu şikayetler metastaz olan organa göre değişmektedir (öksürük, kemik ağrısı, sarılık, bilinç bulanıklığı vs).

Hormon olarak fonksiyonel yani hormon salınımına yol açan bir kitle ise salınan hormona bağlı olarak yüksek tansiyon, çarpıntı, terleme, kilo alımı, kıllanma artışı, yüzde ve karında yağlanma artışı, baş ağrısı, sinirlilik, sivilcelenme ve cinsel işlev bozuklukları gibi sorunlara yol açmaktadır.

Haberin Devamı

Böbrek üstü bezi tümörleri nasıl teşhis edilir?

Bu kitleler sıklıkla rastlantısal olarak saptanmakta, bazen ise klinik bulgular nedeniyle yapılan radyolojik incelemeler sırasında tespit edilmektedir. Bu kitlelerin medikal veya cerrahi tedavi gerektirip gerektirmediğine tümörün boyutu, büyüme hızı, karakteri ve hormon üretimi olup olmamasına göre karar verilmektedir. Bu nedenle rutin klinik yaklaşım, radyolojik tetkikler (BT ve MRI gibi) ile iyi huylu/kötü huylu ayrımını yapabilmek ve hormon testleri ile kitle ilişkili fazla homon salgısı olup olmadığını ortaya koymaktır.

Böbrek üstü bezinde kitle tedavisi nasıl yapılır?

Kuşkulu kitlelerde, aşırı hormon yapımı ile ilişkili bulgular saptandığında, kitlenin boyutu 4 cm’den büyük veya yıllık izlemde 10 mm’den fazla büyüyor ise önerilmektedir. Tümör işlevselse yani hormon üretiyorsa öncelikle endokrinoloji uzmanı ile koordineli olarak ilaç tedavisi verilmeli, her şey kontrol altına alındıktan sonra ameliyat planlanmalıdır.

Haberin Devamı

Genellikle 4cm’den küçük, iyi huylu görünümde olan ve aşırı hormon salınımına neden olmayan kitleler (adrenal tümörler) cerrahi önerilmeden takip edilir. 6 ay veya 1 yıl ara ile yapılan takiplerde genellikle kitle boyutu ve şüpheli hormon fazlalığının tetkik edilmesi yeterlidir.

Ameliyat kararı alınmışsa operasyon laparoskopik, robotik veya açık yöntemlerle yapılabilir. Laparoskopik ve robotik cerrahi deneyimli ellerde altın standarttır ve birçok avantaj sağlamaktadır. Kozmetik açıdan büyük bir kesi izinden kurtarmakta, konforlu ve hızlı bir iyileşme süreci sağlamaktadır.

Böbrek üstü bezi kanseri neden olur?

Adrenal bez tümörlerine yol açan sebep çoğu hastada bilinmemektedir. Ancak bazı genetik bozukluklara sahip kişilerde adrenal bez tümörlerinin daha sık izlendiği bilinmektedir. Adrenal tümör gelişimi açısından risk artışı oluşturan genetik bozukluklar şu şekildedir: Multiple endokrin neoplazi tip 2, Li-Fraumeni sendromu, Von Hippel-Lindau sendromu, Nörofibromatozis tip 1, Carney kompleksi ve suksinat dehidrojenaz mutasyonları.

Haberin Devamı

Böbrek üstü bezi kanserinin iyileşme oranı nedir?

Sağkalımı belirleyen en önemli faktör ise tümörün evresi yani erken teşhis edilmesidir. Tümör evresi dışında tümörün hormon aktif olup olmaması, hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve tedavi planına uyum diğer belirleyici önemli faktörlerdir.