DEHB Nedir? DEHB Belirtileri Nelerdir? Teşhisi ve Tedavisi

DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu), odaklanma sorunları, aşırı hareketlilik ve dürtüsel davranışlarla kendini gösteren nöropsikiyatrik bir bozukluktur. Genellikle çocukluk döneminde ortaya çıksa da yetişkinlerde DEHB görülme olasılığı da yüksektir. Peki DEHB neden olur, belirtileri nelerdir ve kaç farklı türü vardır? Bu yazımızda DEHB hakkında merak edilen tüm detayları sizler için hazırladık.
DEHB Nedir?
DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu), nörogelişimsel bir bozukluk olup, çoğunlukla çocuklarda görülür. Ancak, yetişkinlerde de DEHB'nin etkileri devam edebilir. Bu durum, bireylerin aşırı hareketlilik, dikkat dağınıklığı, odaklanamama, konsantrasyon güçlüğü ve dürtüsel davranışlar sergilemelerine yol açar. Beynin, dikkati ve sosyal muhakemeyi kontrol eden bölgelerinde yaşanan zayıflıklar, DEHB'nin temel sebeplerindendir.
Çocuklar arasında yaygın olarak gözlemlenen bu bozukluk, tüm yaşam boyunca devam edebilir. DEHB belirtileri arasında, yerinde duramama, dikkat dağınıklığı ve dürtüsel hareketler bulunur. Peki, DEHB neden olur? DEHB'nin belirti ve türleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için yazımızı okumaya devam edin.
DEHB Neden Olur? DEHB'in Nedenleri ve Risk Faktörleri
DEHB neden olur? Bu soru, hala tam olarak yanıtlanabilmiş değil. Ancak, yapılan araştırmalar, genetik yatkınlığın ve çevresel faktörlerin etkili olduğunu göstermektedir. DEHB'li bireylerde, beyindeki dopamin seviyesinin düşük olması ve beynin ilgili bölümlerinin zayıf çalışması sıkça gözlemlenmiştir. Ayrıca, DEHB'li kişilerin beyinlerinde yapısal farklılıklar olduğu ve bu kişilerin daha az gri madde hacmine sahip oldukları bulunmuştur.
Erkek çocuklarda DEHB'nin görülme sıklığı 2-3 kat daha fazla olsa da, her yaş grubunda bu bozukluk gözlemlenebilir. DEHB risk faktörleri arasında, genetik geçiş (ebeveyn veya kardeşte bulunması), beyin travmaları, hamilelik dönemi alkol ve sigara kullanımı, erken doğum gibi unsurlar öne çıkmaktadır.
DEHB Belirtileri: DEHB Nasıl Anlaşılır?
DEHB belirtileri çocuğun hareketliliği, dikkat süresi ve dürtüsel davranışları üzerinde etkili olur. Çocuğunuz aşırı hareketliyse, sürekli konuşuyorsa, yerinde duramıyorsa, bir şeylere odaklanmakta zorlanıyorsa bu durum DEHB'ye işaret edebilir. Ayrıca, hiperaktivite olmadan sadece dikkat eksikliği de gözlemlenebilir. Hiperaktivite genellikle bebeklik döneminde başlar ve okul çağına kadar daha belirgin hale gelir.
DEHB'nin genel belirtileri şunlardır:
- Sürekli hareket halinde olma (kıpır kıpır)
- Başkalarını dinlerken odaklanamama
- Sessiz oyun oynayamama
- Kolayca dikkat dağılması
- Başkalarının sözünü sıkça kesme
- Düşünmeden hareket etme
- Amaçsızca koşma ve tırmanma
- Aşırı konuşma
- Unutkanlık ve eşyaları kaybetme
- Görevleri tamamlamada zorlanma ve kolayca sıkılma
DEHB Türleri: DEHB'nin Çeşitleri Nelerdir?
DEHB türleri 3 ana başlık altında toplanabilir:
Dikkatsiz DEHB: Bu türde dikkat eksikliği öne çıkar, ancak aşırı hareketlilik ve dürtüsellik gibi belirtiler daha az görülür.
Hiperaktif/Dürtüsel DEHB: Bu türde hiperaktivite ve dürtüsel davranışlar ön plandadır.
Kombine DEHB: Hem dikkat eksikliği hem de hiperaktivite ve dürtüsel davranışlar birlikte görülür.DEHB türleri arasında, erkeklerde en yaygın olanı hiperaktif/dürtüsel tiptir. Diğer taraftan, dikkat eksikliğinin ön planda olduğu DEHB türü her iki cinsiyet arasında eşit olarak dağılmaktadır.
DEHB Tanısı Nasıl Konur?
DEHB tanısı, tek bir testle konulmaz. Çocuğun sosyal etkileşimi, akademik başarısı ve aile içindeki davranışları gözlemlenerek psikiyatrik değerlendirmeler yapılır. Ayrıca, öğretmenlerden ve aileden alınan bilgilerle birlikte, bu belirtilerin 6 aydan uzun süredir devam etmesi gereklidir.
Genellikle DEHB tanısı, okul çağında koyulmakta olup, 4 yaşından önce teşhis konulması zordur. Ancak, bu süreçte ayırıcı tanı için çeşitli testler (tiroid testleri, EEG, nörolojik testler vb.) gerekebilir.
DEHB Tedavisi: DEHB Nasıl Tedavi Edilir?
DEHB tedavisi, genellikle psikiyatrik destek, davranışsal tedavi ve eğitimsel yaklaşımlar ile yapılır. Tedavi sürecinde aile, okul ve doktor arasındaki işbirliği çok önemlidir. DEHB tedavisinde kullanılan yöntemler arasında ilaç tedavisi ve davranış terapileri paralel bir şekilde uygulanabilir. Ancak, her çocuk için ilaç tedavisi gerekli değildir.
İlaçlar yalnızca doktor kontrolünde kullanılmalı ve ciddi yan etkilerden kaçınılmalıdır. İlaç tedavisi konusunda kararsız kalan ailelerin, çocuğun gelişimi için bu tedavi yöntemini ertelemesi, sorunların daha da büyümesine yol açabilir.
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
Kilo verme sürecinde uyku düzeni nasıl olmalı? İşte kaliteli uykunun sırları
Ölümcül mantar kabusu! Küresel ısınmayla yayılıyor, akciğerleri bitiriyor
Dünyada yeni COVID-19 varyantı alarmı! NB.1.8.1 hakkında merak edilenler
Çene kemiği eriyor, yüz şekli değişiyor! Uzman isim o ilaçlara karşı uyardı
Karadeniz’de kalp hastalarına 'yüksek rakım' uyarısı: Nefes darlığı, tıkanıklık, hırıltı ve öksürük gibi şikayetler artabilir