SON DAKİKA
Akdeniz diyetinin yerini Doğu Afrika diyeti mi alıyor? Doğu Afrika diyetinde neler var?
Yeni bir çalışma kapsamında katılımcılardan iki hafta boyunca diyetlerini değiştirmeleri istendi, ardından bağışıklık ve metabolik sistemlerindeki değişiklikler takip edildi. Akdeniz diyeti beslenme uzmanları arasında favori olabilir, ancak yeni bir çalışma Doğu Afrika'daki bir topluluğun yerel diyetine bağlı kalmanın sağlıklı olmanın bir başka anahtarı olabileceğini öne sürüyor.
Nature Medicine dergisinde yayınlanan ve 77 erkeği kapsayan yeni çalışma, Tanzanya'nın kuzeyinde Kilimanjaro Dağı'nın eteklerinde yaşayan Chagga halkının diyetine odaklandı.
Bitkiler ve lifler açısından zengin olan bu diyette bol miktarda tam tahıl, fasulye ve yeşil sebze bulunuyor.
İki hafta boyunca, kırsal kesimde yaşayan ve genellikle geleneksel diyeti uygulayan erkekler, sosis, beyaz ekmek ve kızarmış tavuk gibi işlenmiş gıdalar ve tuzla dolu Batı tarzı bir diyete geçtiler.
Bu arada, diyetleri daha Batılı olan şehirde yaşayan erkekler ya iki hafta boyunca geleneksel gıdalara geçtiler ya da bir hafta boyunca diyetlerine yüzde 1 ila 3 oranında alkol içeren fermente bir muzlu içecek olan Mbege eklediler.
Araştırmacılar daha sonra erkeklerin kanındaki enflamasyonla ilgili biyobelirteçleri ve bağırsak mikrobiyomlarındaki değişiklikleri ölçtüler.
Geleneksel diyetten Batı diyetine geçişin daha fazla enflamasyona yol açtığı ancak Batı diyetini geleneksel gıdalarla değiştirmenin veya Mbege içmenin kalp hastalığı, tip 2 diyabet ve otoimmün hastalıklar gibi sağlık sorunlarıyla bağlantılı olan enflamasyonu azaltmaya yardımcı olduğu görüldü.
Çalışma, bu değişikliklerin bazılarının deneyden bir ay sonra hala belirgin olduğunu ortaya koydu.
Sonuçlar, Sahra-altı Afrika'da geleneksel diyetlerin korunmasının ve daha uzak bölgelerdekiler için benzer bir diyetin benimsenmesinin, insanların enflamasyonla bağlantılı kronik hastalıklar için risk faktörlerini azaltmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor.
Çalışmanın kıdemli yazarı ve Hollanda'daki Radboud Üniversitesi Tıp Merkezi'nde doçent olan Dr. Quirijn de Mast Euronews Health'e yaptığı açıklamada, "İnsanların yediklerinin bağışıklık ve metabolik sistem üzerinde büyük bir etkisi var," dedi.
"Bu etkilerin çoğunun gerçekten devam etmesi oldukça beklenmedik bir durumdu," diye ekledi.
Araştırmacılar, Chagga halkının diyetinin faydalarının, meyve, sebze, zeytinyağı ve orta miktarda balık ve süt ürünlerini vurgulayan Akdeniz diyetine benzer şekilde, tek bir süper gıdadan ziyade temel gıdaların birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğinden kaynaklandığını belirtti.
"Muhtemelen tek bir şey değil," diyor de Mast.
"Bence bu diyetin tamamı."
Bu arada, fermantasyon sürecinin muzlu içecek Mbege'yi bağırsaklar için iyi olan mikroplar ve kimyasal bileşiklerle zenginleştirdiği görülüyor ancak araştırmacılar, içeceğin sağlık yararlarının alkol içeriği ve olası kirlenmeye karşı tartılması gerektiği konusunda uyardı.
Mbege'nin faydalarından yararlanmak isteyenlere de Mast, genel olarak daha fazla fermente gıda tüketmelerini öneriyor.
Bulguların Doğu Afrika bölgesindeki diyetler için geçerli olmayabileceği de unutulmamalı. Çalışmada, Tanzanya'da her biri kendi beslenme alışkanlıklarına sahip 100'den fazla kabile olduğu belirtildi.
Araştırmacılar, Afrika'daki çeşitli geleneksel diyetlerin insanların sağlığını nasıl etkilediğine dair daha fazla çalışma yapılması çağrısında bulundu: özellikle de uluslararası beslenme kılavuzlarında her zaman gıda, kültür ve genetikteki bölgesel farklılıkları dikkate alınmadığı için.
Öte yandan, zamanlama da çok önemli. Sahra-altı Afrika'nın hızlı kentleşmesi, beslenme düzeninde değişiklikleri ve daha az fiziksel aktiviteyi beraberinde getirdi ve bölge şu anda artan obezite oranları ve buna bağlı sağlık sorunlarıyla boğuşuyor.
De Mast, "Bu miras, diyetler ve çeşitlilikleri yok olmadan önce gerçekten daha fazla ilgiyi hak ediyor çünkü gerçekten çok şey öğrenebileceğimizi düşünüyorum," dedi.