SON DAKİKA
Google'dan hastalık arayanlar dikkat! Tıbbi aramalar için interneti nasıl kullanmalı?
Doktorlar, tıbbi bilgiler için internette arama yaparken dikkatli olunması gerektiğini söylüyor. İşte Google'a başvurduğunuzda nelere dikkat etmeniz gerektiğine dair rehber.
Dr. Google endişeli hastalar için sıklıkla başvurulan arama motoru, ancak en sağlıklı tavsiyeyi vermeyebilir. Doktorlar, özellikle yapay zekanın artan rolü nedeniyle internetteki tıbbi bilgi aramalarının dikkatli yapılması gerektiğini söylüyor.
Doğru internet sitelerinden alınan bilgiler hastalara semptomlar hakkında bilgi verebilir ve onları doktor ziyaretine hazırlayabilir. Ancak kötü yapılmış bir arama, kişi bekleme odasına ulaşmadan çok önce endişeyi alevlendirebilir.
Bulduğunuz bilgilerin kaynağını bilmek ve sağlık sorununuzu teşhis etmeye çalışmaktan kaçınmak önemli. İşte internetten tıbbi yardım ararken aklınızda bulundurmanız gerekenler.
Bir Google araması yaptığınızda, çıkan ilk bağlantıya otomatik olarak tıklamayın. En iyi yanıtları içermeyebilir.
Bazı şirketler web sitelerinin sonuç sayfasının en üstünde listelenmesi için ödeme yapıyor. Bu bağlantılar sponsorlu olarak listelenebiliyor.
Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC) veya bir ülkenin ulusal sağlık hizmeti gibi devlet kurumları tarafından işletilen siteler tıbbi bilgiler için güvenebileceğiniz kaynaklardır. Bu tür sonuçları bulun.
Çevrimiçi davranışlar konusunda uzman psikolog John Grohol, "İlk bağlantıya tıklamaya çok alıştık," diyor.
Bu size ne söylediğine bağlı.
Daha fazla insan çeşitli internet kaynaklarından hızlı yanıtlar almak için yapay zeka araçlarını kullanıyor. Bazı aramalar, sonuç sayfasının üst kısmında bir yapay zeka özeti de oluşturuyor.
Ancak bazı yapay zeka araçları bilgiyi nereden aldığını söylemeyebilir. Bu da güvenilirliği değerlendirmeyi zorlaştırır.
Yapay zeka ayrıca, "halüsinasyonlara" da eğilimli olabilir.
Yapay zeka araçlarının olmayan bilgiler uydurduğu durumlara sektörde halüsinasyon adı veriliyor. Araç herhangi bir kaynak belirtilmemişse bu konuda özellikle dikkatli olun.
Bir soruyu nasıl ifade ettiğiniz, göreceğiniz sonuçlar üzerinde büyük rol oynar. Doktorlar, hastaların şüphelendikleri tanıya göre değil, semptomlara göre bilgi aramaları gerektiğini söylüyor.
ABD merkezli Cleveland Clinic'ten Dr. Eric Boose, "En başta doğru soruları sormalısınız," dedi. Bu da "Derimin altındaki yumru kanser mi?" yerine "Derimin altında yumru oluşmasına ne sebep olabilir?" sorusunu sormak anlamına geliyor.
Teşhise odaklanmak, özellikle de sonuçlarda listelenen ilk birkaç bağlantıya tıklarsanız, diğer açıklamaları gözden kaçırmanıza neden olabilir.
Bazı sorunlar söz konusu olduğunda internet aramalarıyla vakit kaybetmemek gerekiyor.
Örneğin felç belirtileri gösteriyorsanız derhal yardım isteyin. ABD'deki Brown University Health Urgent Care'in tıbbi direktörü Dr. Olivier Gherardi, "Belli bir süre içinde tedavi edilmesi gereken bir şeyi geciktirmek istemezsiniz," dedi.
Hayır. Bunu, tanıya götürecek sorular sormak üzere eğitim almış gerçek doktorlara bırakın.
Amerikan Aile Hekimleri Akademisi yönetim kurulu üyesi Dr. Sarah Sams, "Küçük rahatsızlıklar ile büyük tıbbi sorunlar arasında örtüşen pek çok belirti var," dedi.
Örneğin idrarınızda kan görülmesi kanser anlamına gelebilir.
Ayrıca böbrek taşı veya bir enfeksiyondan da kaynaklanıyor olabilir. Açıklanamayan kilo kaybı da kanser belirtisi olabilir.
Ancak aşırı aktif bir tiroidden veya daha fazla hareket etmenize neden olan yeni bir işten kaynaklanıyor da olabilir.
Tüm bu durumlarda, bazı testler ve tıbbi geçmişinizi bilen bir doktor ziyareti en iyi ilaç olacak.