Modern hayatın gizli bağımlılıkları

Kumardan video oyunlarına, egzersizden yemek yemeye kadar pek çok davranış kontrolsüz hale geldiğinde bağımlılığa dönüşüyor. Uzmanlar bu durumun giderek daha fazla kişinin yaşamını olumsuz etkilediğine, toplum sağlığı açısından da ciddi bir tehdit oluşturduğuna dikkat çekiyor. Hürriyet'ten Burçin Öztınaz'ın haberi...

Haberin Devamı

/

Davranışsal bağımlılıklar en az madde kullanımı kadar ciddi riskler barındırıyor; kontrolsüz hale geldiğinde bireyin yaşam kalitesini düşürüyor. Yeşilay’ın geçen hafta İstanbul’da düzenlediği 6. Küresel Davranışsal Bağımlılıklar Kongresi’nde farklı ülkelerden akademisyenler ve uzmanlar davranışsal bağımlılıkların bilimsel boyutunu, toplumsal etkilerini ve çözüm önerilerini ele aldı.

‘KİMYASAL KADAR TEHLİKELİ’

/

Yeşilay Genel Başkanı Doç. Dr. Mehmet Dinç, “Hepimizin etrafında bir şekilde davranışsal bağımlılık anlamında risk taşıyan birçok insan var. Davranışsal bağımlılıklar kimyasal bağımlılıklar kadar tehlikeli. Her yıl şubelerimize yapılan başvurularda madde bağımlılığı öne çıkardı, bu sene kumar bağımlılığı bütün merkezlerimizde madde bağımlılığının önüne geçmiş durumda. Şimdiye kadar davranışsal bağımlılıkların bireye verdiği zarar üzerine çalışmalar yapıldı artık bu davranışların toplumsal yapıya zararı üzerinde durulmalı” diyor.

Haberin Devamı

KEYİFLE BAŞLANIYOR, KISIRDÖNGÜYE DÖNÜŞÜYOR

/

Egzersiz yapmanın fiziksel ve zihinsel açıdan birçok faydası olsa da bağımlılığa dönüştüğünde problemler başlıyor. Macar psikolog ve araştırmacı Prof. Attila Szabo, günümüzde egzersiz bağımlılığının artan bir problem olduğunu, bazı bireylerin egzersize keyif alarak başladığını ancak zamanla beyinlerinde sağlıksız bir bağlantı oluştuğunu belirtiyor. “Bugün egzersiz yapmazsam kendimi kötü hissederim, huzursuz olurum, hatta öfkelenirim” gibi ifadelerin bu bağımlılığın göstergesi olduğunu vurgulayan Szabo, egzersiz bağımlısı kişilerin egzersiz yapamadıklarında stres düzeylerinin yükseldiğini ve bunun kısırdöngüye dönüştüğünü söylüyor.

‘Z KUŞAĞI DAHA SAVUNMASIZ’

/

İtalya’dan epidemiyolog Dr. Sabrina Molinaro, Z Kuşağı’nın daha duyarlı, daha farkında ama davranışsal bağımlılıklara karşı daha savunmasız olduğunu söylüyor. Problemli oyun ve kumar davranışları erkeklerde daha yaygın. Riskli sosyal medya kullanımının da kadınlarda daha yüksek oranlarda görüldüğünü belirtiyor Molinaro. Sosyal medya, dijital oyunlar ve çevrimiçi kumar gibi aktivitelerin sürekli uyarım, anlık tatmin ve sosyal onay döngüsü üzerinden çalıştığını bunun bireyleri bağımlı hale getirirken aynı zamanda kaygı bozuklukları, dikkat eksikliği ve duygusal kırılganlık gibi sorunları da getirdiğinin altını çiziyor.

Haberin Devamı

‘İŞLENMİŞ GIDALAR BEYNİN ÖDÜL SİSTEMİNİ UYARIYOR’

/

Modern yaşamın getirdiği kolaylıklar gıda tüketim alışkanlıklarımızı köklü biçimde değiştirdi. Kongrede yeme bağımlılığı üzerine bir konuşma yapan Doç. Dr. Nicole Avena insan beyninin hâlâ avcı-toplayıcı dönemden kalma bir yapıya sahip olduğunu belirtiyor: “Eskiden gıdaya ulaşmak hem zaman alıyor hem de fiziksel çaba gerektiriyordu. Şimdi durum tamamen tersine döndü. Marketler, buzdolapları, hazır gıdalar ve internet üzerinden sipariş kolaylığı, gıdaya ulaşımı kontrolsüz şekilde hızlandırdı. Bazı işlenmiş gıdalar beynin ödül sistemini uyarıyor ve insanlarda tekrar tekrar tüketme isteği doğuruyor.” 6-17 yaş arası çocukların günlük kalori alımının yüzde 20’sinden fazlasının ultra işlenmiş gıdalardan geldiğini belirten Avens, bunun endişe verici olduğunu söylüyor.