hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    Hayvanlardan koronavirüs bulaşır mı?

    Hayvanlardan koronavirüs bulaşır mı
    expand

    Veteriner Hekim Altuğ Özer dünyada binlerce kişinin ölümüne neden olan koronavirüsle ilgili önemli açıklamalar yaptı. Altuğ Özer "Hayvanlardan koronavirüs bulaşır mı?" yönündeki soruya da açıklık getirdi.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan Koronavirüs (2019-nCoV) salgını Aralık ayından itibaren on binlerce kişiyi enfekte etti ve binlerce kişinin ölümüne sebep oldu. Virüsü ilk kez çözen bilim adamı Leo Poon, muhtemelen vahşi bir hayvanda başladığını ve insanlara yayıldığını düşünmektedir. Virüs hayvandan insana bulaşır iken form değiştirip insandan insana bulaşır hale gelmiştir. Virüsün kuluçka süresi 2 hafta kadardır.

    Koronavirüsler hayvanlar arasında yaygın olan büyük bir virüs grubudur. Yeryüzünde 500 den fazla Corona virüs formu bulunmaktadır. Corona virüsler, 1970'lerin başından itibaren hayvanlarda hastalıklara neden olduğu kabul edilmekte olup, öncelikle memelilerin ve kuşların üst solunum ve gastrointestinal sistemini enfekte etmektedir. Corona virüsler çiftlik hayvanlarında ve evcil hayvanlarda, bazıları ciddi olabilecek ve tarım endüstrisi için bir tehdit olabilecek bir dizi hastalığa neden olur. Tavuklarda, sığırlarda görülen formları barsak yangısı ve ishale yol açmaktadırlar.

    Kedi corona virüsünün iki formu olup, kedi enterik Corona virüs (Feline coron avirus, FCoV) daha az klinik önemi olan bir patojendir, ancak bu virüsün spontan mutasyonu yüksek ölüm ile ilişkili bir hastalık olan kedi enfeksiyöz peritonitisine (feline infectious peritonitis, FIP) neden olabilir. İki tür köpek Corona virüsü (CCoV) vardır, bunlardan biri gastrointestinal hastalığa neden olan virüstür ve diğeri solunum yolu hastalığına neden olmaktadır. Çalışmalar, kedileri ve köpekleri etkileyebilecek köpek Corona virüsünün köpekler için ölümcül olabileceğini gösteriyor. Tarihte kayıtlara geçmiş, kedi ya da köpekten insana bulaşmış bir Coronavirüs kaydı bulunmamaktadır. Kedi ve köpekteki formları insanı enfekte etmez.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Koronavirüsler hayvanlar arasında yaygın olan büyük bir virüs grubudur ve nadir durumlarda bilim adamları tarafından zoonoz (hayvandan insana bulaşan) olarak adlandırılmaktadır(kedi ve köpekteki formları hariç). Bulaşma doğrudan temas (tükürük, kan, idrar, dışkı vb.), dolaylı temas (hayvanların yaşadığı ve dolaştığı alanlarla veya mikroplarla kontamine olmuş nesnelerle veya yüzeylerle temas etmek) yoluyla, vektör kaynaklı (bir kene veya sivrisinek veya pire gibi bir böcek tarafından ısırılmak) ve Çin’de olduğu gibi düşünülen gıda kaynaklı (kontamine bir şey yemek veya içmek, pastörize edilmemiş süt, az pişmiş et, yumurta veya enfekte bir hayvandan dışkısı ile kontamine çiğ meyve ve sebzeler gibi) olabilmektedir. Hastalığın antibiyotikle tedavisinin olmaması ve virusun mutant formlara dönüşerek hastalık yapma yeteneğinin güçlenmesi bu hastalığa karşı hijyen, koruma ve kontrol önlemlerinin alınmasını önemli kılmaktadır.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Koronavirüsler, bazı formları insanlarda hastalığa neden olan büyük bir virüs ailesidir. Diğer formları ise develer, genç yaşlı sığırlar, domuzlar, kediler, köpekler, kuşlar, ve yarasalar da dahil olmak üzere hayvanlar arasında dolaşmaktadır. Yarasalar bilim adamları tarafından artık tüm büyük Corona virüslerin orijinal kaynağı olarak kabul edilmektedir. Son dönemlerde ortaya çıkan Corona virus kaynaklı Ağır Akut Solunum Sendromu (severe acute respiratory syndrome, SARS) ve Orta Doğu Solunum Sendromu (Middle East respiratory syndrome, MERS) gibi zoonoz karakterli salgınların yarasaların ağız veya dışkı yoluyla kirlettiği meyveleri yiyen evcilleştirilmiş memeli hayvanlar tarafından insanlara sıçradığı tahmin edilmektedir.

    Kedi ve köpekteki Koronavirüsü gastorointestinal(Mide-barsak) sisteme yerleşirken, Covid 19 solunum sistemine yerleşmektedir. Evcil dostlarımız ile günlük rutinimizde zaten uymamız gereken hijyen kurallarının(eve girerken ve kirlendikçe ellerimizi, evcil dostlarımızın patilerini sabunlu bez-su ile temizlemek) ötesinde bir şey yapmamıza gerek yoktur. Hatta bazı araştırmacılar evcil dostlarımızdaki Corona virusla karşılaştığımız taktirde bunun hastalık yapmak bir tarafa, bizi bu tip viruslar enfekte etmediği için bağışıklığımız açısından yararının bile olduğunu savunmaktadırlar.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Yani kedi ve köpekteki Koronavirüsü insanlara bulaşmaz. Kedilerde görülen fip hastalığı ise Corona virüsünün mutasyonu ile hastalığa neden olmaktadır. Fakat bu hali de ne insanlara ne de köpeklere bulaşmaz. Köpekler için tamamen etkili Corona aşısı bulunurken, kediler için işe yarayan bir aşı bulunmamaktadır.

    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow