Sedef Hastalığı (Psoriasis) Nedir, Neden Olur? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Sedef hastalığı (psoriasis), bağışıklık sisteminin aşırı çalışması sonucu cilt hücrelerinin normalden çok daha hızlı yenilenmesiyle ortaya çıkan, kırmızı, pullu ve kaşıntılı döküntülere neden olan kronik bir otoimmün hastalıktır. Peki sedef hastalığı neden olur, çeşitleri nelerdir ve hangi belirtilerle kendini gösterir? Tüm detaylar haberimizde…

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Sedef hastalığı ya da tıbbi adıyla psoriasis, bağışıklık sisteminin yanlış sinyaller göndererek cilt hücrelerinin aşırı hızlı yenilenmesine neden olduğu kronik otoimmün bir cilt hastalığıdır. En sık olarak dirsekler, dizler, saçlı deri ve gövdede gözlemlenen sedef; kırmızı, kabarık ve gümüş rengi pullarla kaplı cilt lezyonlarına yol açar.

Hastalık genellikle döngüsel seyreder: Alevlenme ve iyileşme dönemleri yaşanır. Alevlenmeler haftalar veya aylar sürebilir, ardından semptomlarda azalma görülebilir. Ancak bu döngüler bazı çevresel ve genetik faktörlerle tetiklenebilir.

Sedef Hastalığı Neden Olur?

Sedef hastalığının gelişmesinde birden fazla faktör rol oynar. Genetik yatkınlık, bağışıklık sistemindeki düzensizlikler ve çevresel tetikleyiciler bu hastalığın başlıca nedenleri arasında yer alır.

• Sedefi tetikleyen başlıca faktörler:
• Bağışıklık sisteminin sağlıklı cilt hücrelerine saldırması
• Ailede sedef öyküsü bulunması
• Yoğun stres ve psikolojik baskı
• Boğaz enfeksiyonu gibi bakteriyel ya da viral enfeksiyonlar
• Aspirin, lityum, bazı tansiyon ve romatizma ilaçları
• Cilt yaralanmaları, dövme, güneş yanıkları
• Soğuk ve kuru hava koşulları
• Alkol ve sigara tüketimi

Bu etkenlerin varlığı, cilt hücrelerinin 10 kat daha hızlı çoğalmasına yol açarak sedef lezyonlarının oluşmasına neden olabilir.

Sedef Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Sedef hastalığı vücudun farklı bölgelerinde çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. En yaygın semptomlar arasında kaşıntılı, kırmızı lekeler, deride pullanma ve çatlama yer alır.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Sedef hastalığının yaygın belirtileri:

• Gümüş rengi pullarla kaplı kırmızı plaklar
• Deride kuruma, çatlama ve kaşıntı
• Tırnaklarda çukurcuklar, kalınlaşma veya sararma
• Tırnakların yatağından ayrılması
• Ciltte yanma hissi ve tahriş

Sedef Hastalığının Türleri Nelerdir?

Sedef hastalığı tek tip bir hastalık değildir; farklı klinik görünümlerle kendini gösterebilir. Her bireyde farklı formda ortaya çıkabilir.

En sık görülen sedef türleri:

Plak tipi psoriasis: En yaygın formudur. Dirsek, diz, saçlı deri ve kalça gibi bölgelerde görülür. Kabarık, kızarık ve kepekli lezyonlar ile tanınır.

Guttat psoriasis: Özellikle çocuk ve gençlerde boğaz enfeksiyonları sonrası ortaya çıkar. Küçük, nokta şeklinde kızarık döküntüler görülür.

Eritrodermik psoriasis: Vücudun büyük bir kısmını etkileyen ağır bir formdur. Acil müdahale gerektirir.

Püstüler psoriasis: İrin dolu sivilcelerle seyreder. Yaygın veya el-ayakla sınırlı formları olabilir.

Psoriatik artrit: Sedef yalnızca ciltte değil, eklemlerde de ortaya çıkabilir. Parmak eklemleri başta olmak üzere eklem tutulumu ağrıya neden olabilir.

Tırnak psoriasisi: Tırnak yüzeyinde çukurcuklar, sarı lekeler, kalınlaşma ve şekil bozuklukları ile belirgindir.

Sedef Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Sedef hastalığı genellikle dermatolojik muayene ile tanı konulan bir hastalıktır. Ancak lezyonların başka cilt hastalıklarıyla benzerlik göstermesi nedeniyle, bazı durumlarda kesin teşhis için cilt biyopsisi yapılabilir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Sedef Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Sedef hastalığının kesin bir tedavisi olmasa da, belirtiler kontrol altına alınarak hastanın yaşam kalitesi artırılabilir. Tedavi, hastalığın tipi ve şiddetine göre planlanır.

Başlıca tedavi yöntemleri:

• Topikal kremler ve merhemler
• Fototerapi (ışık tedavisi)
• Ağızdan veya enjeksiyonla alınan sistemik ilaçlar
• Bağışıklık sistemini düzenleyen biyolojik tedaviler
• Tedavi süreci dermatoloji uzmanı gözetiminde, hastaya özel şekilde uygulanmalıdır.

Sedef Hastalarının Dikkat Etmesi Gerekenler

Sedef hastalığını yönetmek için yalnızca ilaç tedavisi değil, yaşam tarzı değişiklikleri de oldukça önemlidir.

Dikkat edilmesi gereken başlıca noktalar:

• Alkol ve sigaradan uzak durulmalı
• Bağışıklığı zayıflatan hastalıklar ve ilaçlar dikkatle takip edilmeli
• Stresten mümkün olduğunca kaçınılmalı
• Grip ve benzeri enfeksiyonlara karşı aşılar yaptırılmalı
• Kilo kontrolü sağlanmalı, düzenli egzersiz yapılmalı
• Eklem ağrısı varsa mutlaka doktora bildirilmelidir
• Yakın çevre desteği, hastalıkla mücadelede moral açısından önemlidir

Sedef Hastalığı Olanlar Nasıl Beslenmeli?

Beslenme, sedef hastalığının alevlenme dönemlerini doğrudan etkileyebilir. Anti-inflamatuar beslenme, semptomların kontrolünde büyük rol oynar.

Beslenme için temel öneriler:

• Baharatlı, kızartılmış ve işlenmiş gıdalardan kaçının
• Domates, patlıcan, turşu gibi kaşıntıyı artırabilecek yiyecekleri sınırlayın
• Omega-3, C vitamini ve D vitamini açısından zengin gıdalar tüketin
• Gluten ve rafine şekerden uzak durun
• Günde en az 2-2,5 litre su içerek cilt nemini koruyun
• Kişiye özel beslenme planı oluşturmak için mutlaka bir diyetisyenden destek alınmalıdır.