Şizofreni Tedavisinde En Büyük Engel: Damgalanma Korkusu

KAYNAKİHA

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, şizofreni dünya genelinde yaklaşık 21 milyon kişiyi etkileyen ciddi bir psikiyatrik hastalık. Her 100 kişiden birinin yaşamının bir döneminde şizofreniye yakalanma riski bulunuyor. Ancak bu risk sadece genetik değil, çevresel faktörlerin de etkisiyle şekilleniyor.

Haberin Devamı

Şizofreni; düşünce, algı, duygu ve davranışlarda bozulmalara yol açan, kronik ve dönemsel seyrin görüldüğü bir hastalık. Genellikle ergenlik sonları ile genç erişkinlik döneminde başlıyor. Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Alp Üçok, şizofreninin diyabet veya hipertansiyon gibi kronik bir rahatsızlık olduğunu belirterek, “Tedavi edilemez diye bir şey yok. Ancak toplumda oluşan önyargılar, hastaların doktora gitmesini zorlaştırıyor ve tedaviye direnç yaratıyor” dedi.

Prof. Dr. Üçok, şizofreni hastalarının başarılı kariyerler yapabileceğini ve normal bir yaşam sürdürebileceğini vurgularken, toplumda çoğunlukla olumsuz örneklerle anıldıklarını ifade etti. Ayrıca ruhsal hastalıkların arkasında çoğu zaman şiddet olaylarının olmadığını, Türkiye’de birçok kadına yönelik şiddetin faillerinin psikiyatrik hasta olmadığını söyledi. “Şizofreninin görülme sıklığı genel popülasyonda yüzde 1, ailede hastalık öyküsü varsa yüzde 10’a kadar çıkıyor” dedi.

Ayrıca, esrar kullanımı ve çocukluk dönemindeki travmaların şizofreni riskini artırdığına dikkat çekildi. Çocuklukta maruz kalınan fiziksel, duygusal ihmal ve şiddetin, beyindeki strese karşı tepkisini değiştirerek psikoza neden olabileceği belirtildi.

Haberin Devamı

Psikiyatri Uzmanı Dr. Erhan Yüksek ise, Dünya Sağlık Örgütü’nün 15-25 yıl süren uluslararası şizofreni araştırmasını hatırlatarak, “Bu çalışma şizofreninin iyileşme potansiyelinin yüksek olduğunu net şekilde ortaya koydu. Hastaların büyük çoğunluğu zamanla semptomlarından kurtulup topluma uyum sağlıyor” dedi. Dr. Yüksek, şizofreniyle ilgili olumsuz ön yargıların, iyileşme hikayelerinin duyulmasını engellediğini ancak doğru zamanda ve doğru tedaviyle şizofreninin umut vaat eden bir hastalık olduğunu belirtti.

Şizofreninin belirtileri üç ana grupta toplanıyor:

Pozitif Belirtiler: Halüsinasyonlar (özellikle işitsel), sabit yanlış inançlar (sanrılar) gibi zihinsel işlev bozuklukları.
Negatif Belirtiler: Duygu ifadelerinde azalma, sosyal çekilme, konuşmada fakirlik gibi normal işlevlerde eksilme.
Bilişsel Belirtiler: Dikkat dağınıklığı, hafıza sorunları ve düşünce organize etmede güçlükler.
Sonuç olarak, şizofreni tedavi edilebilir ve yaşam kalitesi artırılabilir bir hastalık. Ancak damgalama ve önyargılar, hastaların tedaviye erişimini zorlaştırıyor ve iyileşme sürecini geciktiriyor.