Türk internetinin "İstibdat Dönemi"

TİB tarafından yayımlanan, BTK tarafından "zorunlu" değil denilen "yasaklı kelimeler listesi" bir zamanlar Türk basınında yaşanan yasaklar dönemini hatırlattı. II. Abdülhamit'in baskı dönemi olarak bilinen İstibdat Dönemi'nde gazetelerde kullanılması yasak kelimelerin listesi yayımlanmıştı.

Haberin Devamı

II. Abdülhamit, Sadrazam'ın gölgesinde kalmayı hazmedemeyerek 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşını bahane ederek parlamentoyu kapattmış ve I. Meşrutiyetin sonunu getirmişti. II. Meşrutiyet ilan edilene kadar geçen bu ara döneme tarihçiler Abdülhamit'in İstibdat (baskı) dönemi adını veriyor.

Bu dönemde anayasal haklar kısıtlanmış ve baskılar çoğunlukla "meşrutiyet yanlıları" üzerine olmuştu.

Halbuki I. Meşrutiyet'in ilanıyla özgürlük ortamı etkisini basında kısa sürede göstermiş, sürgün ya da hapisteki gazetecilerin işlerinin başına dönmeleri ile basında canlılık ve eleştiri ortamı oluşmuştu.

Ancak bu özgürlük ortamı çok sürmedi. II. Abdülhamit, İstibdat döneminde basına sansürün her türlüsünü uyguladı.

Bu uygulamalar arasında en dikkat çekeni ise kullanılması yasak kelimeler listesiydi.

İstibdat döneminde yasaklanan sözcüklerden bazıları şöyleydi:

“Kanun-i Esasi, hürriyet, vatan, Bosna, Makedonya, Girit, Kıbrıs, büyük burun, cumhuriyet, mebuslar, Mithat Paşa, Namık Kemal, inkılâp, tahtakurusu, hasta, kardeş, grev, suikast, ihtilal, anarşi, sosyalizm, dinamo, dinamit, hal"

TİB tarafından yayımlanan, BTK tarafından "zorunlu" değil denilen "yasaklı kelimeler listesi" Osmanlı'nın son dönemlerine gelen o günleri hatırlattı.

İstibdat döneminde yasaklanan kelimeler müstehcen değil daha çok politik ve nitelemeye yönelik ifadelerdi.

Müstehcen ifadelerin kullanılması bile düşünülemeyeceği için onlar listede yer almıyor.

TİB'in listesindeki kelimelerden bazıları:

"31, Adrianne, Animal, Hayvan, Baldiz, Beat, Buyutucu, Ciplak, Citir, Escort, Etek, Fire, Girl (İngilizce'de 'kız' demek, Ateşli, Frikik, Free, Gey, Gay, Gizli, Got (ingilizce 'get' fiilinin geçmiş zaman ya da geçişli hali), Hatun, Haydar, Hikaye, Homemade (ev yapımı demek), Hot (İngilizce'de 'sıcak' anlamında geliyor), İtiraf, Liseli, Nefes, Nubile (?), Partner, Pic (İngilizce'de 'picture'ın (resim, fotoğraf) kısaltması), Sarisin, Sicak, Sisman, Teen (İngilizce'de 13-19 yaş grubunda genç), Yasak, Yerli, Yetiskin, Xn, XX..."