Batı'nın Türkiye kaygısına Erdoğan'ın yanıtı

Türkiye'nin izlediği dış politika bir süredir tartışma konusu... Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Davos'taki çıkışıyla başlayan süreç İsrail ile tatbikat krizine kadar vardı. Türkiye'nin yüzünü Batı'dan Doğu'ya çevirdiği haberlerinin yoğunlaştığı böyle bir gündemde İran'a giden Erdoğan'a da ziyareti sırasında bu soru soruldu. Başbakan'ın cevabı "Türkiye'nin bir yüzü Batı'ya bakıyor, bir yüzü Doğu'ya bakıyor" oldu. Batı basını da bu konudaki endişelere geniş yer ayırdı.

Haberin Devamı

Başbakan Erdoğan, Türkiye'nin Tahran Büyükelçiliği'nde dün Türk ve yabancı gazetecilerin katılımıyla basın toplantısı düzenledi.

Burada bir gazetecinin, "Davos'ta bir tartışma söz konusu oldu, orayı terk ettiniz. İsrail'in politikalarıyla ilgili bazı eleştirileriniz oldu. Acaba bu bir dönüş mü? Batı'dan ayrılıp bölgeye yönelmekle ilgili mi?" sorusuna, Erdoğan şu yanıtı verdi:

"Davos'taki olay..."

"Oradaki (Davos'taki) olay spontane bir gelişmedir. Önceden planlanmış bir gelişme değildir. Bizim oradaki bu tavrımızı Batı'ya karşı olmak gibi, değerlendirme ayrı bir yanlıştır ve biz Batı'yla da Doğu'yla da ilişkilerini en iyi şekilde devam ettirmenin gayreti içerisinde olan bir ülkeyiz. Türkiye'nin bir yüzü Batı'ya bakıyor, bir yüzü Doğu'ya bakıyor. Biz, bir taraftan Batı'nın hem girişi, hem de Doğu'dan gelip Batı'ya giriş kapısıyız. Doğu'ya baktığımız zaman, bir taraftan Doğu'ya giriş ve Doğu'dan da Batı'ya girişinin ilk kapısıyız. Böyle bir durum var."

Siyasi, askeri, ticari, kültürel her alanda Batı ile de Doğu ile de ilişkileri sürekli olarak geliştirmenin gayreti içinde olduklarını vurgulayan Erdoğan, "Bunlardan bir tanesi bizlerin AB sürecidir ve biz bu AB süreci içerisinde müzakereci bir ülke konumundayız. Bunun yanında NATO'nun üyesiyiz, birçok Batılı ülkelerle bir arada olan bir ülkeyiz... Ve yapımızın demokratik, laik, sosyal bir hukuk devleti olarak zaten şekillenmesinin neler ifade ettiği zaten çok açık net ortadır. Ve biz bu vesileyle bundan sonraki süreci de aynı kararlılıkla aynı şekilde devam ettiriyoruz. Herhangi bir olay bizim bir yerden kopup, bir yere varmamız gibi tanımlanmamalı. Biz bugüne kadar süreci nasıl götürdüysek bundan sonra da aynı şekilde götürüceğiz" dedi.

"Menfaatlerimiz..."

"Menfaatlerimizi de bir tarafa atmamız mümkün değil" diyen Başbakan, "Ülkemizin çıkarları, menfaatleri de her zaman her yerde her şeyin de önündedir. Çünkü insanımızın refah düzeyini yükseltmenin gayreti içerisinde olacağız" şeklinde konuştu.

Türkiye-İsrail ilişkileri

Başbakan Erdoğan, Türkiye-İsrail ilişkilerine ilişkin bir soruya, ''İsrail-Türkiye ilişkileri zaten malum ve hakkaniyet ölçüleri içinde her zaman münasebetlerimizi devam ettiririz. Ama hiç bir zaman Türkiye'nin siyasi iradesi üzerinde iradeyi kabul etmeyiz. Türkiye kendi siyasi iradesini kendisi belirler ve bu istikamette de adımını atar'' yanıtını verdi.

Milliyet gazetesi

BATI BASININDAN YORUMLAR

Erdoğan'ın İran ziyareti Batı basınında da büyük ilgi uyandırdı; bu konudaki haber ve analizlerle Türkiye'nin yüzünü Doğu'ya çevirdiği yorumları yapıldı.

New York Times (ABD): “Türkiye ile Batı arasındaki gerilim artıyor” başlıklı makalede, “Türkiye’nin AB’ye katılma olasılığı giderek zayıflarken ve ülke yıllardır görülmeyen bir gayretle Müslüman ülkelere yaklaşırken, uzun zamandır var olan bir soru ABD ve Avrupa’nın canını sıkıyor: Bu büyük, laik Müslüman ülke, Batı yerine Doğu’ya mı dönüyor?” denildi.

ABD Başkanı Barack Obama’nın nisan ayındaki ziyaretiyle, Türkiye’nin jeostratejik önemini vurguladığını belirten gazete, “Bundan altı ay sonra, şimdi Washington ve Brüksel’de bazıları Türkiye’nin bir müttefik olarak güvenirliğini sorguluyor” diye yazdı.

Financial Times (İngiltere): Gazete, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın, Türkiye’nin İsrail’e karşı tutumunu övmesinin, “Batılı ortaklarını, Ortadoğu’da ve bölgesel diplomaside yeni bir rol üstlenmek için eski ittifakları terk etmediğine inandırmaya çalışan Türkiye için potansiyel bir utanç kaynağı” olduğunu yazdı.

Ankara’nın nükleer silahı olan bir komşuya sahip olmaktan korktuğu ve İran’ın nükleer programıyla ilgili krizde, bütün tarafların güvendiği bir aracı olmaya hazır olduğunu söylediğini vurgulayan Financial Times, “Ancak, ABD’de bazı çevreler, Ankara’nın yeterince sert bir mesaj verdiğinden kuşkulu” dedi.

Voice of America (ABD): Haberde, İsrail ile yaşanan son gerginliklerin, 1996’da kurulan stratejik ittifakı tehlikeye attığı belirtildi. “Uzmanlar, Türkiye’nin sert tutumunun hem Amerika, hem de Avrupa’da tedirginlik yarattığını söylüyor” yorumu yapıldı.

Yazıda, ABD Kongresi Türk-Amerikan Dostluk Grubu eşbaşkanı Demokrat milletvekili Robert Wexler’in, “Başbakan Erdoğan, teröre hoşgörü gösterilmeyeceğini söyledi. Bölgedeki teröre, Lübnan’da Hizbullah ve Gazze’de Hamas yol açtı. Bunlar, İsrail’deki sivil hedefleri vurdukları zaman, Başbakan neden tepki göstermedi?” sorusuna yer verildi.

Guardian (İngiltere): “Türkiye İslam dünyasına liderlik ediyor” başlıklı yazıda, Türkiye’nin Ortadoğu’da son derece olumlu yeni bir rol oynadığı ve bir “arabulucu, uzlaştırıcı, barıştırıcı” olmaya çalıştığı belirtildi.

Türk liderlerin “komşularla sıfır problem” politikasının ardından, şimdi ikinci aşamaya geçerek, “komşular arasında hiçbir problem” politikasını başlattığı kaydedildi.

İran’a el uzatmanın, bu rolü canlandırmanın ideal yolu olduğunu belirten gazete, ancak, bu esnada İsrail’in dışlanmaması gerektiğini vurguladı. “Türk liderler, duygularının İsrail’e karşı tutumlarını etkilemesine izin veriyor” denilen yazıda, “ABD, İran’ı dışlayarak kendisi için büyük sıkıntı yarattı. Türkiye’nin İsrail’i reddetmesi de tıpkı bunun gibi aptalca olur” ifadesi kullanıldı.

Le Monde (Fransa): “Erdoğan, Tahran’da İran ile Türkiye arasındaki dostluğunu kutluyor. Ama, bu dostluk gösterisi, Türkiye’nin bazı geleneksel müttefiklerini sinirlendiriyor, özellikle, son aylarda ilişkileri hiç durmadan kötüleşen İsrail’i...” diye yazdı.