SON DAKİKA
Blinken'ın Ankara ziyaretinin kodları! Peş peşe önemli görüşmeler
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ı kabul etti. Görüşmede, Suriye'deki son durum ve bölgede yaşanan gelişmeler ele alındı. Bu görüşmeden bir gün sonra Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile heyetler arası görüşmede bulundu. İki bakan görüşmenin ardından ortak basın açıklaması yaptı. Blinken'ın Ankara ziyaretiyle ilgili Hande Fırat Hürriyet Gazetesi'ndeki köşesinde bir yazı kaleme aldı.
- Suriye Devleti’nin toprak bütünlüğü ve siyasi birliği korunmalı.
- Suriye Devleti azınlıklar, farklı etnik yapılar dahil tüm halkı açısından kapsayıcı olmalı.
- Suriye Devleti teröre bulaşmamalı, topraklarında terör örgütlerini barındırmamalı.
- Suriye Devleti kimyasal silah kullanmamalı ve bu silahların denetimi sağlanmalı.
- Suriye Devleti komşularıyla iyi ilişkiler kurmalı ve topraklarından komşularına yönelik tehdit oluşmasına müsaade etmemeli.
Bu başlıklar konusunda Türkiye ve ABD arasında bir sıkıntı olmadığının altını çizelim.
Ancak şunu da ekleyelim, ABD heyetindeki şaşkınlık Ankara’daki yetkililer tarafından verdikleri mesajlar üzerinden de net bir şekilde gözlemlendi. Bu konudaki izlenimlerimi şöyle paylaşabilirim;
- “Türkiye böyle bir stratejiyi nasıl oluşturdu ve sahaya nasıl yansıttı?
- Dünyanın önemli aktörleri Suriye sahasındayken bu nasıl hayata geçirildi?
- SMO ve HTŞ hareket ederken, Rusya ve İran nasıl müdahale etmedi?
- Oluşturulan hatlar nasıl tutuldu?”
Gelelim iki ülke arasındaki en ikircikli konuya yani Suriye’deki PKK/PYD/YPG ve DEAŞ terör örgütlerine. Görüşmelere Ankara’nın sahaya net bir şekilde hâkim olduğunu ve gerektiğinde her türlü müdahaleyi yapabileceğini bilerek ve bunu da bildiğini hissettirerek giren Amerikalılara Ankara tarafından verilen mesajlar netti:
- Ankara’nın politikası net, terör örgütlerine son vermek ve terörü kaynağında kurutmak. Bu politikadan taviz verilmesi söz konusu değil.
- Türkiye DEAŞ ile kararlı bir şekilde mücadele etti, gerektiği zaman yine eder. DEAŞ’ın da güçlenmesine izin vermez.
- Bilinmesi gereken Suriye’de PKK ve türevleri de DEAŞ da artık olmayacak, olmamalı. Bunu yapacak olan da öncelikle Suriye hükümeti ve halkı.
- PKK/PYD/YPG yabancı paralı savaşçıları bünyesinde bulunduruyor. Suriye dışı kadroları gereken hukuki işlemlerin yapılması için kendi ülkelerine yani İran, Irak ve Avrupa’ya gönderilmeli.
- Suriye’deki her Kürt, terör örgütü mensubu değil. Terör örgütü olmayan Kürtlerin hakları korunmalı.
- DEAŞ’ın da özellikle hapishanelerde ve El-Hol kampında bulunan militanları ve ailelerinin çoğunluğunu Almanya, Fransa, Hollanda ve İngiltere gibi ülkelerin vatandaşları oluşturuyor. Uluslararası hukuk gereği bu militanlar ve aileleri de ait oldukları ülkeler tarafından teslim alınmak zorunda.
Akıllara gelen soru; yeni yönetim gelecek, peki bu konuşulanlar ne olacak? Trump yönetimi ile mevcut yönetim arasında bilinenden daha fazla bir koordinasyon olduğunu söyleyebiliriz. Bu bazı diyaloglara da “Trump da böyle düşünüyor” ifadesinin Amerikalılar tarafından kullanılmasıyla yansıdı. ABD sahadaki gerçeklerin farkında. Terör örgütlerinin tasfiyesi kendileri (ABD) açısından aslında sorun; bunun nasıl anlatılacağı da. Kısacası önümüzdeki süreçte ABD politika değişikliğini de anlatmanın yollarını arıyor olacak.
YAPTIRIMLAR MESELESİ
ABD yönetimi, Rusya’nın uluslararası finans sistemini kullanmasını engellemek amacıyla Gazprombank’a yaptırım uygulamıştı. Ayrıca Gazprombank’ın yanı sıra 50’den fazla uluslararası bağlantılı Rus bankasının, 40’ı aşkın Rus menkul kıymetler kayıt kuruluşu ve 15 Rus finans yetkilisi de yaptırım listesine eklenmişti. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, kararın Türkiye’yi de etkileyeceğini ve muafiyet istediklerini söylemişti. Türkiye’nin şu anki önceliği bu yaptırım listesinden çıkmak. Görüşmelerde bu konu Türkiye tarafından gündeme getirildi. Gerekli başvuruların yapıldığı belirtildi. Amerikalılar da başvurulardan haberleri olduğunu, konuyu bildiklerini belirterek bir çalışma yürüttüklerini söylediler.
SURİYE GEÇİCİ HÜKÜMETİNE VERİLEN MESAJLAR
Türkiye-ABD hattında bu görüşmeler yapılırken, Ankara Suriye sahasını da takip altında tutuyor. Geçici hükümet başta olmak üzere Suriyeli meşru muhataplara da mesajlar verildi.
1) Toplumun tüm kesimlerine karşı kapsayıcı olunması.
2) Terör örgütleriyle asla ilişki kurulmaması.
3) Toprak bütünlüğü ve üniter yapının sağlanması.
4) Suriye’yi yönetme yapı ve kapasitesinin ortaya konulması.
5) Komşularla iyi ilişkilerin tesis edilmesi.
6) Kitle imha silahlarına yönelmemesi ve denetimi.
GERİ DÖNÜŞLER
Yeni dönemin başlaması ile Türkiye başta olmak üzere başka ülkelerde bulunan mültecilerin dönüşleri gözlemleniyor. Artışın sağlanması için Ankara’nın öngördüğü süreci ve önceliklerini ise şöyle sıralayabiliriz:
1- Gönüllü geri dönüş
2- Onurlu geri dönüş
3- Güvenli geri dönüş
4- Düzenli geri dönüş Tüm bu maddelerin özünü ise Suriye’de birlik, istikrar, huzur ve kalkınmanın oluşturduğunu da söyleyelim.
