SON DAKİKA
Kentsel Dönüşümde Yeni Risk: Eviniz Haberiniz Olmadan Satılabilir!
Kentsel dönüşüm sürecinde yapılan yeni düzenleme, ev sahipleri için büyük bir risk oluşturuyor. Artık tebligatlar noter aracılığıyla değil, elektronik tebligat (UETS) veya muhtarlık ilanı yoluyla yapılıyor. Eğer elektronik tebligat sisteminizi (UETS) aktif hale getirmezseniz, muhtarlık ilanını görmeden evinizin satışa çıkarılma ihtimaliyle karşı karşıya kalabilirsiniz. Hürriyet'ten Gülistan Alagöz'ün özel haberi...
Kentsel dönüşümün hızlanması için yapılan düzenleme, süreci iyi takip etmeyenler için büyük kayıplar yol açıyor. Geçmiş yıllarda bir binada dönüşüm olacaksa, çoğunluk ile alınan karar ve teklif, dönüşüme hayır diyen maliklere noter aracılığı ile gönderilirdi. Yapılan değişiklikle noter aracılığı ile tebliğ şartı kaldırıldı. İşte tam da bu noktada yaşanan ihmaller son aylarda birçok kişinin evini kaybetmesine neden oldu. ‘Nasıl olsa tebligat gelecek’ diye bekleyenlerin, yurtdışında, şehir dışında olduğu için süreci takip edemeyenlerin payları, yani evleri satıldı. Dönüşüm sürecinde telafisi zor mağduriyetler yaşandığını söyleyen gayrimenkul hukuku uzmanı avukat Ali Güvenç Kiraz ile sorunun nedenini ve alınacak önlemleri konuştuk...
Kentsel dönüşüm yasasında yapılan yönetmelik değişikliğini birçok vatandaşımız bilmiyor ve bu durum onları evlerini kaybetme riski ile karşı karşıya bırakıyor” diyen Kiraz, değişiklikleri ve süreci anlattı:
Yeni düzenlemeye göre, maliklerin resmi toplantı yapması şartı aranmaksızın yüzde 50.01 arsa payı çoğunluğu ile müteahhit seçme, projeye ve yapım şekline (kat karşılığı, hasılat paylaşımlı, karma model veya başka bir model kapsamında) karar verme hakları var.
Dönüşüm kararı alındı. İşte bu noktada alınan karar, karara katılmayanlara varsa elektronik tebligat adresleri üzerinden, yoksa da ‘noter vasıtasıyla veya muhtarlıkta 15 gün süre ile ilan edilmek suretiyle’ bildirilir. İşte buradaki ‘veya’ kelimesi birçok kişinin dikkatinden kaçıyor. Çünkü elektronik tebligat adresi olmayanlara karar noterle değil, çoğunlukla muhtarlıklara ilanla bildiriliyor.
İlgili binada yaşayan bir ev sahibi ya da müteahhit süreci yönetiyor. İstanbul’da ilçe belediyesine diğer illerde dönüşüm il müdürlüklerine gidiliyor. Dönüşüme katılmayanların e-tebligat adresi var mı bakılıyor, varsa buradan bildirim yapılıyor. Ama yoksa, dönüşümden yana olanlara ‘bu işlemi muhtarlıktan yapabilirsin’ izni veriliyor.
Karar muhtarlıkta 15 gün askıda kalıyor, 15 gün de imzalaması için ek süre veriliyor. İşte bu 30 günlük sürenin sonunda imza atılmamışsa ev açık arttırma ile satışa çıkıyor. Muhalif üyenin “bana hiç tebligat gelmedi, muhtara tebliğ edildi” itirazı açık arttırma satışında dikkate alınmıyor. Geçmişte ev sahibinin açık arttırma günü gelip imza atma şansı vardı, artık açık arttırmaya katılma şansı da yok. Sadece izleyici olarak yer alabilir. Burada önemli bir detay da şu; yasal sürede imza atmayan biri, eğer komşularının çoğunluğunun onayını alabilirse açık arttırma öncesi sözleşmeyi imzalayabilir. Burada iş komşunun insafına kalır.
Son günlerde elektronik tebligat sistemlerini e-Devlet sistemi üzerinden açmayan ve riskli yapı kapsamına giren binada muhalif kalanların evlerinin, işyerlerinin satıldığını çokça görmeye başladık. İyi niyetli yapılan bir yönetmelik olsa da, gözden kaçan bir detay kişinin evini kaybetmesiyle sonuçlanıyor. Kötü niyetli bir komşu ya da müteahhit de özellikle kişinin haberi olmasın ve evi satılsın diye bu düzenlemeyi kendi lehine kullanıyor.
Peki evi dönüşüm sürecinde olan kişiler böyle bir mağduriyet yaşamamak adına nelere dikkat etmeli? Avukat Kiraz şöyle özetledi:
Dönüşüm yasası kapsamına girmiş veya girmesi düşünülen bir binada oturan tüm malikler, kendi e-Devlet sistemleri içerisine girerek elektronik tebligat sistemlerini (UETS) aktif hale getirmeli. UETS sistemini aktive ederken GSM numaralarını da bu sisteme tanıtmaları çok önemli. Sonrasında da düzenli olarak en az haftada bir riskli yapı statüsüne giren bu taşınmazlarıyla ilgili kendilerine bir tebligat düzenlenip düzenlenmediğini PTT UETS sistemine girerek kontrol etmeliler. GSM numarası aktive edilen vatandaşlarımıza böyle bir tebligatın düzenlendiği bilgisi zaten SMS yoluyla bildirilir. Bildirim gelen vatandaşımız tebligatı açarak inceleyebilir ve süreçten haberdar olur.
Tebligat bildirimi konusunda haberdar olan vatandaşımız eğer elektronik tebligatla bildirimden haberi olmuşsa 5 gün + 15 gün toplamda 20 günlük bir imza süresine sahip. Muhtarlık askısında bu süre 15 gün + 15 gün olmak üzere toplamda 30 gün. Her iki kapsamda da apartman veya site çoğunluğu tarafından alınan karara yönelik bu süreler içerisinde imza atılması gerekir. İmza atılmadığı takdirde bu sürelerin sonunda açık arttırma süreci başlar ve ev satışa çıkar. Bu yüzden vatandaşımız dönüşüm sürecinde hak kaybı olduğunu düşünse dahi önce imzasını atmalı, sonra diğer maliklere ve müteahhite ihtarname göndererek itirazlarını bildirmeli ve dava açarak hakkını aramalı.”