SON DAKİKA
Son Dakika! İBB’ye Kayyum Atanacak mı? Hukukçuların Görüşleri ve Sürecin Detayları
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun, “yolsuzluk” soruşturması kapsamında tutuklanıp, “terör” soruşturmasından serbest bırakılmasının ardından, 2019 yılında Ahmet Türk’ün Mardin Büyükşehir Belediye Başkanlığı’ndan alınarak yerine kayyum atanması akıllara geldi. Peki, İBB için benzer bir süreç yaşanacak mı? Hürriyet'ten Fulya Soybaş uzman isimlere sordu...
İstanbul Valiliği’nin yaptığı açıklamaya göre, İBB ve Beylikdüzü Belediye Meclisleri 26 Mart Çarşamba günü belediye başkan vekili seçimi için toplanacak. Bu durum, İBB’ye kayyum atanmayacağı anlamına mı geliyor? İşte hukukçuların konuya dair yorumları.
Marmara Üniversitesi Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Selami Kuran, 2016’daki OHAL döneminde İçişleri Bakanlığı’na belediyelere kayyum atama yetkisi verildiğini hatırlatarak şu açıklamayı yaptı:
“Eğer terör soruşturmasından tutuklama kararı çıksaydı, Anayasa’nın 127. ve Belediye Kanunu’nun 45. maddesi gereği İBB’ye kayyum atanması zorunlu olacaktı. Ancak İmamoğlu serbest bırakıldı. Belediye Kanunu’nun 2. maddesine göre, hakkında ‘terör örgütüyle iltisak veya irtibat’ gibi suçlardan soruşturma açılan bir başkan İçişleri Bakanlığı tarafından görevden alınabilir. Ancak şu an böyle bir karar alınmış değil.”
Prof. Dr. Kuran’a göre, süreç şu an için belediye meclisi içinde yapılacak seçimle ilerleyecek. Ancak başsavcılığın terör suçlamasından verilen tutuksuz yargılanma kararına yaptığı itiraz kabul edilirse, kayyum atanması tekrar gündeme gelebilir.
İstanbul Valiliği’nin açıklamasıyla İBB’de kayyum tartışmaları kısmen sona erdi. 26 Mart’ta yapılacak seçimle İmamoğlu’nun yerine bir başkan vekili seçilecek. Seçilen kişi, mevcut dönem tamamlanana kadar görev yapacak.
Hukukçu Dr. Rezan Epözdemir, kayyum tartışmalarının temelini şu üç faktöre dayandırıyor:
Tutuklama Kararı: Eğer belediye başkanı tutuklanırsa, İçişleri Bakanlığı doğrudan görevden alma ve kayyum atama yetkisini kullanabilir.
Soruşturmanın Selameti: Mahkeme, soruşturmanın sağlıklı ilerleyebilmesi için başkanı görevden uzaklaştırabilir.
Kamu Hizmetlerinden Yasaklanma: Eğer bir başkan kamu görevlerinden yasaklanırsa, kayyum atanması zorunlu hale gelir.
Dr. Epözdemir şu değerlendirmeyi yaptı:
“İçişleri Bakanlığı teorik olarak görevden uzaklaştırma kararı alabilir. Ancak şu ana kadar böyle bir karar alınmadı. Yargı sürecinin devam ettiğini ve mahkemeden çıkacak kararı beklemenin daha olası olduğunu düşünüyorum.”
Şu ana kadar İçişleri Bakanlığı, İBB’ye kayyum atanması konusunda herhangi bir adım atmadı. Hukukçulara göre, mahkemeden çıkacak yeni bir karar bu durumu değiştirebilir. Ancak mevcut gelişmeler ışığında, İBB’deki yönetim süreci belediye meclisi içinden seçilecek yeni bir vekille devam edecek.
Kayyum atanması tartışmaları, daha önce yargı kararı olmadan görevden alınan belediye başkanlarını hatırlattı. 2019’da Mardin Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Türk, devam eden soruşturmalar gerekçe gösterilerek görevden uzaklaştırılmış ve yerine kayyum atanmıştı. Benzer şekilde Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Adnan Selçuk Mızraklı ve Van Büyükşehir Belediye Başkanı Bedia Özgökçe Ertan da aynı süreci yaşamıştı.
Ancak mevcut durumda, İBB’de böyle bir kayyum atama süreci işletilmeyecek gibi görünüyor. Valilik tarafından yapılan açıklama ve 26 Mart’ta belediye meclisinin toplanacak olması, kayyum ihtimalini şimdilik ortadan kaldırıyor.