SON DAKİKA
Maymun çiçeği virüsü Türkiye’de! Uzmanlar merak edilenleri yanıtladı
Dünya henüz koronavirüs salgınının etkilerini üzerinden yeni yeni atıyorken, maymun çiçeği virüsünün ülkeler arasında hızla yayılması yeni bir pandemi endişesine neden oldu. Son olarak Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye'de bir hastada maymun çiçeği hastalığı tespit edildiğini, bağışıklık sistemi yetersizliği olan 37 yaşındaki hastanın tecrit edildiğini bildirdi. Bu gelişmenin ardından Medical Park Bahçelievler Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu ve Koç Üniversitesi İş Bankası Enfeksiyon Hastalıkları Araştırma Merkezi (KUISCID) Direktörü Prof. Dr. Önder Ergönül yeni virüsle ilgili en merak edilenleri cnnturk.com'a anlattı. (Celil İPEK)
Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanları Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu ve Önder Ergönül ülkemizde görülen ilk maymun çiçeği vakasının ardından virüs hakkında bilgi verdi. İşte maymun çiçeği virüsüyle ilgili merak edilen soruların yanıtları.
Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu, maymun çiçeği virüsünün en sık olarak hasta kişinin derideki yaralarına ve ağız içerisindeki yaralarına temasla bulaşabileceğini ifade edip buna ek olarak kişiden kişiye solunum damlacıklarıyla da temas olursa yine virüsün bulaşabileceğini ifade etti. Prof. Dr. Şerefhanoğlu sözlerine “Ayrıca hasta kişiyle temas etmiş olan çarşaf, yorgan gibi malzemelere temas edilirse yine bulaşabilir. Kökeninde Afrika’da hayvanlardan insanlara bulaş oluyordu ama şu anki gördüğümüz tablo insandan insana geçişi daha çok görüyoruz.” diyerek devam etti.
Prof. Dr. Önder Ergönül de deri temasıyla bulaşın altını çizerek “Asıl bulaşma yöntemi deri temasıyla bulaşıyor. Damlacık da diyebiliriz küçük parçacıklarla bulaşıyor. Enfeksiyon olmuş, lezyonu olan birisinden bulaşabilir.” dedi. Koronavirüs gibi yaygın bir bulaşın olmadığını vurgulayan Ergönül “Çok daha yakın temas gerekiyor diğer insanlarla, koviddeki gibi yüksek bir bulaş beklemiyoruz.” sözlerini kullandı.
Pandemiye dönüşmesinin mümkün olmadığını söyleyen Prof. Dr. Şerefhanoğlu “Pandemiye dönmez çünkü, koronavirüs gibi solunum yoluyla bulaşabilmekle birlikte koronavirüs kadar rahat bulaşmıyor daha çok lezyonlara direkt temas ile bulaşıyor. O yüzden bir kişinin koronavirüste olduğu gibi 10 kişiye bulaştırması gibi ya da otobüste bulunduğunda çevreye yayma ihtimali yok. Kişiye dokunulması gerekiyor. Bu anlamda da hasta kişinin bulaştırma kapasitesi daha düşük olduğu için yayılması daha yavaş olacaktır. İkincisi hastalar belli, derilerinde lezyonlar olduğu için hastaların tanınması daha kolay. Öyle olunca izolasyon daha kolay olacağı için pandemi olma ihtimali zor, beklemiyoruz.” İfadelerini kullandı.
Prof. Dr. Önder Ergönül virüsün pandemiye dönüşme ihtimalinin olmadığını belirtti. Prof. Dr. Ergönül “Pandemiye dönüşme ihtimali yok ama sayılar yine de hızlı arttı. Biraz da tabii duyarlılık oluştuğu için yakalanabiliyor vakalar ama pandemi gibi olma ihtimali yok.” Dedi.
Ağırlıklı olarak destekleyici ilaçların kullanıldığını belirten Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu, bununla alakalı bir ilacın üretilip onay aldığını söyledi. Şerefhanoğlu ilacın çok yeni ve bir tecrübenin olmadığının altını çizerek İlacın en azından yüksek riskli gruplara kullanılabileceğini ifade etti.
Virüsün özel bir tedavisi olmadığını ifade eden Prof. Dr. Ergönül tedavilerin semptomlara göre ilerlediğini belirtti. Ergönül sözlerini “Eğer halsizlik varsa ağrısı varsa ağrı kesici gibi ilaçlar kullanılıyor spesifik özel bir tedavisi yok.” diyerek sürdürdü.
Prof Dr. Önder Ergönül çiçek aşısının altını çizerek “Şöyle bir düşünce var çiçek aşısı olmuş kişilerin avantajlı olduğuna dair bilgilerimiz var. “ dedi.
Maymun çiçeği virüsünün çiçek hastalığı ile akraba virüsler olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu “Çiçek virüsünde etkili olan aşı kısmen maymun çiçeği virüsüne de etkili, ayriyeten yeni aşılar da şu an araştırılma aşamasında bazısı onay almış durumda. Sadece maymun çiçeği virüsüne karşı da yeni aşılar üretiliyor. Kullanımda olan aşılar eskiden kullandığımız çiçek hastalığında kullanılan aşılar.” sözleriyle soruyu yanıtladı.
Prof. Dr. Önder Ergönül virüsün belirtilerini şöyle açıkladı; “Deri döküntüsü oluyor, suçiçeği veyahut başka çiçek virüslerinin döküntüleri ile karıştırılıyor. Deride lezyonlar, hekimlerin tanı koyabileceği şekilde lezyonların oluşması belirtilerindendir.“
Maymun çiçeği virüsünün esas ayırt edici özelliğinin deri lezyonları olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu “Deri lezyonlarının da ayırt edici özelliği, öncelikle vücudun her tarafında çıkmış olan lezyonların aynı aşamada olması gerekir. Kimileri iyileşme aşamasındayken, yeni lezyon çıkmaması gerekir. Hepsi aynı anda çıkar ve biter gibi düşünebiliriz bu çok önemli.” dedi. Derideki lezyonların oluşma sırasını da açıklayan Şerefhanoğlu “Öncelikle deride bir kabarma olur. Arkasından bu kabarmanın içi kese şeklinde su toplar daha sonra içi su dolu olan kese iltihaplı bir görünüm alır daha sonra da kabuklanır böyle bir sıra izler.” diye konuştu.
Lezyon olan kişilerin doktora başvurmasının öneminin altını çizen Prof. Dr. Önder Ergönül, hijyen koşullarına uyulmasının da virüsten korunmada önemine dikkat çekti.
Dikkat edilmesi gereken en önemli noktanın deri lezyonu olan kişilerden uzak durulması ve temas edilmemesinin önemine vurgu yapan Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu “Lezyonu olan kişinin temas ettiği masa, oyuncak çarşaf o tip malzemelere dokunulmaması gerekir.” dedi.
Prof. Dr. Önder Ergönül: Ölümcül değildir. Koronavirüs ile çok farklıdır. Koronavirüs gibi olmayacak kesinlikle.
Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu: Maymun çiçeği vürüsü, çiçek hastalığı kadar ölümcül değil ancak özellikle riskli gruplarda ölümcül olabilmekte. Bağışıklık sistemi bozuk hastalarda örneğin kanser hastaları, AIDS hastaları özellikle çocuklarda ölümcül olabiliyor.