İRAN’DA ÇİFT BAŞLI STRATEJİ: Diplomasi mi, direniş mi?

İran’da İsrail’le süren savaş konusunda iki farklı yaklaşım dikkat çekiyor. Dini lider Ayetullah Hamaney ve Devrim Muhafızları çatışmaların sürmesini savunurken, reformcu kanat, özellikle Dışişleri Bakanlığı, İsrail saldırıları durursa diplomasiye dönülebileceğini belirtiyor. ABD’nin doğrudan savaşa dahil olması hâlinde İran’ın Hürmüz Boğazı kartını devreye sokabileceği yorumları yapılıyor. Türkiye ise taraflar arasında diplomasi masasına öncülük edebilecek tek aktör olarak öne çıkıyor.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Gazeteci Cevat Gök’ün değerlendirmesine göre, İran tarafında dikkat çeken bir ikilem söz konusu. Ayetullah Ali Hamaney, "Savaşı sonuna kadar götüreceğiz çünkü savaşı onlar başlattı, son noktayı biz koyarız" mesajı veriyor. Ancak öte yandan reformcu kanat, özellikle İran Dışişleri Bakanı, “Eğer İsrail savaşı durdurursa biz görüşme masasına dönmeye hazırız” diyerek diplomasiye açık olduklarını ifade ediyor.

Bu noktada İran Devrim Muhafızları da Hamaney'e bağlı olarak oldukça sert açıklamalar yapıyor. “İsrail durdursa dahi savaşı sürdüreceğiz” diyen muhafızlar, savaşın devamından yana. Zaten yıllardır bilindiği üzere, Ayetullah Hamaney İsrail konusunda hiçbir taviz vermeyen bir lider. "İsrail’e karşı kim mücadele ederse, biz onun maddi ve manevi arkasındayız" diyerek, anti-siyonist ideolojinin devrimin temel taşlarından biri olduğunu vurguluyor.

Şu an itibarıyla İran, saldırılarını İsrail ile sınırlı tutmaya çalışıyor. Ancak Amerika Birleşik Devletleri'nin doğrudan savaşa müdahil olması durumunda tüm diplomatik dengelerin değişebileceği yorumları yapılıyor. Bu senaryoda, İran’ın elindeki en güçlü kart olan Hürmüz Boğazı devreye girebilir. Çünkü İran, Körfez ülkelerinin ya da bölgedeki Amerikan üslerinin vurulmasını istemiyor. Ancak ekonomik altyapısına yönelik ağır bir Amerikan saldırısı gerçekleşirse, İran'ın Körfez’i hedef alma ihtimali ciddi biçimde gündeme gelebilir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Askeri düzlemde de bazı teknik ayrıntılar dikkat çekiyor. İran’ın İsrail’e gönderdiği balistik füzelerin bir kısmı, İsrail’in Demir Kubbe savunma sistemi nedeniyle etkisiz kalabiliyor. Fakat Körfez’deki Amerikan üsleri açısından durum farklı. Hem mesafe daha yakın hem de İran’ın bu noktaları vurabilecek kısa menzilli füzeleri. Örneğin Zülfikar ve Ya Ali füzeleri mevcut. Bu füzeler, Körfez bölgesinde daha etkili kullanılabiliyor.

Şu anda İran’dan ziyade ilk hamlenin ABD’den gelip gelmeyeceği bekleniyor. İran’ın içinde bir yanda savaşı destekleyen devrimci kesim; diğer yanda diplomasiye açık reformcular var. Reformcular, en azından hükümetin kontrolünde. Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, bu çizgiyi temsil ediyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Pezeşkiyan’la yaptığı görüşmelerin olumlu geçtiği izlenimini ediniyoruz. Aynı şekilde Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın da Arakçi ile temasları sürüyor. Türkiye’nin bu süreçte diplomasi masasına hazırlık yaptığı da biliniyor.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Sonuç olarak İran’da, savaşçı ideoloji ile diplomatik çözüm arayışları arasında bir denge kurulmaya çalışılıyor. Ancak mevcut aşamada devrimci kesimin heyecanı ve savaşa yönelik motivasyonu, Hamaney ve Devrim Muhafızları tarafından aktif biçimde kullanılmaya devam ediyor.