KRİTİK TARİH: 10 MAYIS | İran’ın uranyumu %83'e ulaşırsa ne olacak?

10 Mayıs’ta Umman’da yapılan ABD-İran nükleer görüşmeleri sonuçsuz kalınca, İsrail’in İran’a yönelik saldırıları hız kazandı. İsrail’in hedefi, İran’ın gizli nükleer santrallerini ve zenginleştirilmiş uranyum stoklarını yok etmek. İran ise %63 oranında işlenmiş 400 kilo uranyumu %83’e çıkararak atom bombası üretme eşiğine yaklaşmış durumda. Uzmanlara göre önümüzdeki iki hafta, bu gelişmenin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği açısından hayati önem taşıyor.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Orta Doğu'da tansiyon yeniden zirveye çıktı. İsrail'in İran'ın nükleer tesislerine yönelik gerçekleştirdiği saldırılar, sadece bölgeyi değil, küresel dengeleri de tehdit ediyor. 10 Mayıs’ta Umman’da yapılan ancak sonuçsuz kalan ABD-İran nükleer görüşmeleri sonrası başlayan bu süreçte, uranyum zenginleştirme faaliyetleri kritik bir dönemece girdi. Uzmanlar önümüzdeki iki haftanın hem İran’ın nükleer programı hem de bölgesel güvenlik açısından belirleyici olacağı görüşünde.

10 Mayıs Görüşmelerinin Perde Arkası

Gazeteci Gürbüz Evren, 10 Mayıs tarihinin kritik olduğunu vurgulayarak şu bilgileri aktardı:

"10 Mayıs’ta Umman’da, İran ile ABD arasında beşinci tur nükleer görüşmeler gerçekleştirildi. O dönemde Trump’ın 'İran’a çok önemli tekliflerde bulunduk, ama kabul etmediler' şeklindeki açıklamaları da bu toplantıya dayanıyor. Görüşmelerde ABD'nin talepleri arasında, İran’ın mevcut nükleer bölgeleri dışında yer alan ve uzun süredir hem Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’ndan hem de dünya istihbaratından gizlediği iki gizli nükleer santralin yerini açıklaması ve bu santrallerde çalışan bilim insanlarının listesini vermesi vardı. Ancak İran bu talebi reddetti. ‘Bir ay sonraki görüşmede teklifimizi yaparız’ dedi.”

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

ABD ve İsrail’in bu görüşmeye ikinci bir şans tanımamasının nedeni, İran’ın elindeki 400 kilo uranyumun %63’ünün işlenmiş olması. Bu oranın %83’e ulaşması durumunda İran, atom bombası üretme kapasitesine sahip hale gelecek.

İki Haftalık Kritik Süreç

"İsrail Genelkurmay Başkanı ve Savunma Bakanı, operasyonların iki hafta süreceğini açıkladı. Neden iki hafta? Çünkü İran’ın %63 uranyumu, bu süre zarfında %83'e ulaşabilir. Bu da atom bombasına geçiş anlamına geliyor."

Evren, İsrail’in amacıyla ilgili olarak şu değerlendirmeyi yaptı:

“İsrail’in hedefi bu iki hafta içinde gizli nükleer santralleri tespit etmek ve etkisiz hale getirmek. Şu ana kadar sadece altı bilim insanı öldürüldü. Santrallerin yerleri tam olarak tespit edildi mi, bu da önemli bir soru.”

ABD ve Bölge Desteği: İran Hazırlıksız mı Yakalandı?

İran’ın bu saldırıya hazırlıksız yakalandığını belirten Gazeteci Gürbüz Evren, şu noktaları öne çıkardı:

“İran, Ukrayna’nın Rusya’ya yönelik saldırı modeli benzeri bir saldırının kendi topraklarında gerçekleşebileceğini hesaba katmamıştı.”

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

“İsrail saldırılarını açıkça yaptı ve ABD dolaylı değil doğrudan destek verdi. İsrail ile İran arasındaki 1100 kilometrelik mesafeyi aşmak için İsrail’in tanker uçak kullandığı anlaşılıyor.”

“İsrail, İran’ın balistik füze rampalarını etkisiz hale getirdi. Şu an İran doğrudan balistik füze atamıyor.”

“İran’dan gelen saldırıların Irak, Ürdün ve Suriye hava sahalarında engellenmesi için işbirliği yapılıyor.”

“Suudi Arabistan’ın hava sahasını kullandırması da bu süreçte dikkat çeken bir unsur.”

Ali Şemhani'den Kritik Tweet: Uranyum Taşıma Mesajı

İran'dan canlı olarak aktaran Gazeteci Gürkan Demir ise saldırı sonrası dikkat çeken bir isme işaret etti:

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

“Bu sabaha karşı gerçekleştirilen saldırıda yaralanan önemli bir isim vardı: İran Ulusal Güvenlik Konseyi’nin eski sekreteri ve dini lider Ayetullah Hamaney’in başdanışmanı Ali Şemhani.”

Şemhani, saldırıdan önce geçmişte attığı bir tweeti yeniden paylaşarak dikkat çekti. Bu paylaşımda, "İran'a yönelik askeri tehdit devam ederse, zenginleştirilmiş uranyum bilinmeyen bölgelere aktarılmalı" mesajı öne çıktı.

Natanz Saldırısı ve İlk Bulgular

İran Atom Enerji Ajansı Başkanı Esmail, Natanz’daki saldırıya ilişkin yaptığı açıklamada, yüzeyde radyasyon ya da nükleer sızıntı olmadığını ifade etti. Ana faaliyetlerin yer altında yürütüldüğünü belirten Esmail, saldırının daha çok yüzeydeki ekipmanlara ve stok alanlarına zarar vermiş olabileceğini aktardı.