Çaldıran Savaşı’nın Osmanlı Devleti bakımından mühim bir yeri bulunuyor. Bilhassa Şehzade Yavuz’un kendini gösterme ve tahta çıkma planları bakımından çok mühimdir. Çaldıran Savaşı’yla beraber Mısır yolu açılmış, ayrıca önündeki engeller kalkmıştır.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

1514 senesinde İran’ın Maku Şehrinin Çaldıran Ovasında meydana gelen savaş, adını da Çaldıran Ovasından almıştır.

Çaldıran Savaşı Kimler Arasında Yapıldı?

Çaldıran Meydan Muharebesi ya da Çaldıran Muharebesi, Çaldıran Savaşı, Osmanlı Devleti padişahı I. Selim ile Safevi devleti hükümdarı Şah İsmail arasında 23 Ağustos 1514 senesinde, günümüz İran sınırları içerisinde olan Maku şehrinde bulunan Çaldıran Ovası’nda meydana gelmiştir.

Çaldıran Savaşının Önemi

Çaldıran Muharebesi'nin önemi ilk olarak Osmanlı Devleti’nin bilhassa doğuda güç kazanmasıdır. Nedeni şu ki Osmanlı ordusu Safevi devletine karşı savaşı kazanarak hem güçlerini hem de hâkimiyetlerini doğuda kanıtlamıştır. Osmanlı Hükümeti bu savaştan sonra gücüne güç katarken, Safeviler ise doğudaki gücünü kaybetmiştir. Çaldıran Ovası’nda kazanılan bu zafer ile Yavuz Sultan Selim doğudaki hakimiyetini de kanıtlamış oldu. Bununla birlikte savaş sonrasında Osmanlı Devleti için doğu bölgesinde tehdit oluşturan problemler de ortadan kalkmış oldu.

Çaldıran Savaşı Nedenleri

Çaldıran Savaşı’nın birinci sebebi Osmanlı Devleti ile Safevi Devleti arasındaki kötü ilişkilerden kaynaklanmaktaydı. Şah İsmail’in babası olan Şeyh Haydar’ın ölümünü öğrenen Sultan II. Bayezid “Şeyh Haydar’ın vefatını duymak sevincimi kat kat artırdı.” demiştir.

Osmanlı Devleti Sultanı II. Bayezid, Safevi Devleti’nin Anadolu’da çok sayıda müritlerinin bulunması, Şah İsmail’in Kızılbaş inanışına sahip olması, eğitim için sıklıkla İran’a gitmeleri, komşu topraklarda gücünü artmasını tehlikeli olarak düşünüyordu. II: Bayezid ilk olarak, Kızılbaşların İran’a gitmelerini önlemiş, gitmek isteyenlerin ise idam edilmelerini buyurmuştur.

1501 yılında Şah İsmail’in Erzincan’ı ele geçirmesi ile durum daha da tehlikeli duruma ulaşmıştır. Erzincan, henüz Osmanlı Devleti topraklarında bulunmasa da Safevi Devleti’nin Osmanlı Devleti sınırlarına dayanmaları, o zaman Trabzon sancakbeyi şehzade Selim’i rahatsız etmiştir. Selim iki kere Erzincan’a sefer düzenlemiş ve seferden Şah İsmail’in ganimetleri ile dönmüştür.

Şah İsmail, Yavuz Sultan Selim’in tahta geçmesini istemediği için kardeşleri Şehzade Ahmet ve Şehzade Korkut’a destek veriyordu. Şehzadeleri kışkırtarak onların isyan çıkarmalarını sağlamıştır.

Safevilerin Osmanlı Devleti’nden veri sızdırması, Dulkadiroğulları ve Memlüklerle ittifak yapması, Anadoluda isyanlar çıkartması diğer sebepler olarak sayılabilir.

Çaldıran Savaşı Kısaca Özeti

I.Selim Çaldıran Savaşı’nı başlatmadan önce hanedanda birtakım sorunlar yaşıyordu. Bilhassa bu sorunlar Yavuz Sultan Selim’in babası olan Sultan İkinci Bayezid ve kardeşleriyle alakalıydı. Sıkıntının nedeni ise Yavuz Sultan Selim’in tahta geçme mücadelesidir. I.Selim babası ve kardeşleriyle ciddi bir taht mücadelesi vererek tahta geçmiştir.

Hem doğu sınırlarındaki sorunların hem de iç karışıklığın olduğu bir zaman Osman Devleti iyice bunalımdaydı. Bu bunalımın nedeni Doğu’daki Safevilerin Osmanlıya yarattığı problemlerdir. Türkistan’a ulaşmak isteyen Osmanlı Devleti için tek engel, Safeviler olarak görülmekteydi.

Yavuz Sultan Selim, doğuda yer alan Türk İslam Devletleri’ni tek bir çatıda toplamak istiyordu. Bu sebeple 23 Ağustos 1514 senesinde Yavuz Sultan Selim ordusuyla beraber İran ülkesine sefere çıktı. Osmanlı Devleti’nin ordusu Erzincan üzerinden Tebriz'e doğruca sefere başlamış oldu. Çaldıran Ovası’nda 23 Ağustos 1514 senesinde gerçekleştirilen sefer neticesinde Osmanlı ordusu büyük bir zafer kazanmıştır. Safeviler ise büyük bir yenilgiye uğratılmıştır. Bu savaş neticesinde Şah İran’dan kaçarak hayatını kurtarmıştır.

Çaldıran Savaşı Sonuçları

Anadolu üzerinde Alevi-Sünni çatışması oluştu.

Anadolu üzerindeki Şii problemi geçici olarak halledildi.

Günümüz Kars ve Van şehirleri hariç Doğu Anadolu'nun neredeyse tamamı Osmanlı Devleti’nin denetimine girdi.

Safevi Devleti’nin, Mısır’daki müttefiki olan Memlüklerle bağlantısı kesildi.

Doğu Anadolu'daki beylik ve aşiretler Osmanlı Devleti’ne bağlılıklarını duyurdular. Çaldıran Savaşı’yla birlikte içine kapanık biri haline gelen Şah İsmail, büyük yenilgiden sonra 1524 senesinde ölene kadar başka savaş yapmamıştır.

Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğü korunmuştur.

Tebriz gibi şehirlerde yer alan ünlü ilim kişileri ve sanatçılar İstanbul'a getirilmiştir. I.Selim sefere giderken Dulkadiroğulları Beyi olan Alaüddevle’ye, Osmanlı ordusunun dahil olması için çağrı yapmıştır. Ama Memlükler ve Safeviler ile ittifak yapan Alaüddevle bu teklidi reddetmiştir. Bu sebepten I.Selim yaptığı sefer dönüşünde Dulkadiroğulları üzerine de sefer yaparak, Turnadağ Savaşı’yla bu beyliğe son vermiştir.