Cüz'i irade kavramı, İslam dinine bakıldığında insanlara verilen kaza ve kader kısıtlamaları çerçevesinde hareket olanağı tanıyan özgür iradeye denir. Cüz'i sözcüğü Arapça ve Osmanlı Türkçesi içerisinde kısmi manasına gelir. Bununla birlikte külli irade bir başka deyiş ile Allah’ın iradesi herhangi bir sınır ile bağlı bulunmaz ve cüz'i iradenin üzerinde yer alır.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Cüz’i İradenin Kapsamı Nedir?

İslam inanç teoriği kapsamında önemli tartışmaların kaynağından bir tanesi de insanın sorumluluğu konusudur. Şayet kader varsa ve her şeyi kader belirlemekte ise insan niçin bu durumdan sorumlu tutulacaktır? Şeklinde sorulan soruya cevap niteliği olarak inanç teorisyenleri ya da kelamcılar, insana seçim yapma hakkının verilmiş olduğunu ve insanların cüz’i irade adını verdikleri bu seçim hakkı nedeni ile sorumlu olduklarını ifade ederek sorunu çözebilmeyi amaçlamışlardır. Cüz’i iradenin oluşumu ve kapsamı da bahsedilen bu soru ile başlamıştır.

Külli İrade Nedir?

Cüzi irade yalnızca insanoğluna verilmiş bir iradedir. Öbür mahlûkatlarda ve meleklerde irade bulunmaz. İslam dinine bakıldığında insanın sorumluluğu da kendine cüz'i iradenin verilmiş olmasından dolayı kaynaklanmaktadır. Bu bakımdan cüz'i irade insanın kendi yaptıkları ile kaderini belirlemesidir. Külli irade ise Allah'ın belirlemiş olduğu kader olarak ifade edilir.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Cüz'i İrade Örnekleri Nelerdir?

İnsanın yaşantısı içinde seçim yapmış olduğu tercihleri bulunmaktadır. İnsanın büyün yaşantısı süresince bazı kararlar alması ve bazı seçimler yapması gerekir. Verilmiş olan kararlar arasındaysa tercih edilmiş olan mesleğin seçimi, eşin seçimi ve arkadaşların seçimi gibi konular insanın kendisine bağlı olan ve kendi cüzi iradesini ifade edebilmek için verilen örneklerdendir.

Külli İrade Örnekleri Nelerdir?

Külli irade ilahi idareyi ifade etmek amacı ile kullanılır. Sonsuz olan irade ve sonsuz isteyebilme olarak ifade edilebilen külli irade ise sadece Allah'a mahsus olan iradeyi ifade eder. İnsanların ise iradesi sınırlı olur ve yalnızca cüzi miktarda seçim yapabilme hakları bulunur. Külli iradeye örnek olarak yeni doğan bir bebeğin cinsiyetini Allah'ın belirlemesidir. İnsanların ırklarını ya da milliyetlerini Allah belirler. Canlıların yaşamlarının ne zaman sona ereceğini de Allah belirler. Kaderi Allah belirler. Bu bahsedilenler külli iradeye örnek olarak verilebilir.