Birinci Dünya Savaşı'nda yer aldığı pek bilinmeyen 6 ülke
Birinci Dünya Savaşı'nın sadece Avrupa'da gerçekleşen savaş değildi. Korkunç olaylar Avrupa kıtasının yanı sıra Afrika, Asya ve Ortadoğu'yu da içine almıştı. Avrupa kıtasında gerçekleşen Somme, Ypres, Passchendaele gibi Birinci Dünya Savaşı'nın ikonik savaşlarından ibaret değildi bu yıkım. Savaşa dahil olan ancak pek çok kimsenin bundan haberdar olmadığı 6 ülke, 6 cephe daha var. (Hazırlayan: Sercan Tezcanoğlu / CNNTurk.com)
1. TOGO / Birinci Dünya Savaşı'nın başlatan olay olarak Avusturya Kralı'nın bir Sırp tarafından öldürülmesi anlatılır. Ancak bu olaydan daha önce ilk ateş Alman kolonisi Togo'da açılmıştı. Ağustos 1914'te askerler Avrupa'nın ön hatlarında toplanırken, kilometrelerce uzakta Afrika kıtasındaki Togo'nun küçük kasabası Kamina'da bir Alman teknoloji üssü vardı ve tehdit altındaydı.
Almanlar yerel iş gücünü kullanarak gelişmiş bir kablosuz istasyon inşa etti. Bu istasyonla çok geniş bir alanda iletişim kurmak mümkün hale geldi. Bu Almanlar için büyük bir avantajdı. Birinci Dünya Savaşı patlak verdiğinde istasyon tamamlanmıştı ancak operasyonel değildi.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
Savaş ilan edilince bölge tehdit altındaydı. Ufak bir askeri birlik tarafından bile işgal edilebilirdi. Nitekim kasaba ve istasyon müttefik kuvvetleri tarafından kuşatıldı. Almanların bu bölgede ordusu olmadığı birkaç askeri tarafından yönetilen yerel polis kuvvetleriyle bu istasyon savunuldu.
Ancak İtilaf Devletleri kuvvetlerinin baskısı karşısında istasyonu yok etmekle teslim olmak arasında kaldı. 5 saat içinde istasyon İtilaf Devletleri'nin eline geçti. Böylece Togo'daki Alman kolonosi sona ermiş oldu. Bu İtilaf Devletleri'nin 1. Dünya Savaşı'ndaki ilk başarısı oldu.
2. Lübnan
Birinci Dünya Savaşı'nın unutulmuş cephelerinden biri de Lübnan'dı. Burada 200 bin kişi hayatını kaybetti. Lübnan nüfusun 3'te 1 öldü.
Osmanlı sınırları içindeki yarı özer bir bölge olan Lübnan'ın tüm ekonomisi kadınlar tarafından dokunan ve Avrupa'ya ihraç edilen ham ipek üretimine dayanıyordu.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
Almanya ile Osmanlı'nın ittifakı Avrupa'yla Lübnan arasındaki ipek alım satımını engelledi. Ticaret yolları kesildi. Lübnan'da açlık baş göstermeye başladı. Savaş nedeniyle yiyecekler de öncelik askerlere verilmeye başladı. Daha sonra çekirgeler geldi. Zaten az olan tarım alanlarındaki ekinleri ve yiyecekleri talan ettiler. Bu Lübnanlılara ölümcül bir darbe oldu. 1915 yılında sokaklar şişmiş cesetlerle doluydu. Hatta ülkeden yamyamlık raporları geldiği
3. Meksika
1917 yılında Almanya, ABD'ye karşı Meksika'yla ittifak kurmayı planladı. O dönemde ABD ve Meksika arasında huzursuzluk mevcuttu. Almanya'nın planı Meksika'nın geniş sınırın avantajını kullanarak ABD'yi zor duruma düşürmesi ve ABD'nin Avrupa'daki devletlere yardımını engellemekti.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
Bu teklif Alman Dışişleri Bakanı Arthur Zimmermann tarafından şifreli bir telegrafla Meksika'ya iletildi.Teklif şuydu:
Almanya'nın yanında savaşa girin, biz de Amerika Birleşik Devletleri'ni istila etmenize yardım edelim. Ancak Berlin'den gelen bu telgraf İngiltere tarafından deşifre edildi ve içeriği ABD'ye bildirildikten sonra kamuoyuna açıklandı. Bu Almanya'ya olan tepkileri daha da artırdı.
4. Tanzanya
Almanya kendi ürettiği Goetzen gemisini parçalara ayırıp 1913'te Akdeniz ve Süveyş Kanalı vasıtasıyla Tanzanya'ya parçalar halinde gönderdi. Yerel işgücüyle bu gemi göl kasabası Kigoma'da birleştirilerek inşa edildi. Adı MV Leimba oldu. Daha sonra Birinci Dünya Savaşı'nda bu gemi Alman kuvvetlerince silahlandırıldı.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
Göl kontrol altına alındı. Bu gemiyle İngiliz ve Belçika filolararına karşı bir tehdit sağlandı. Ancak karada başarısızlıklar ve silah tasarrufu nedeniyle gemideki silahlar ve askerler boşaltıldı. Gemi de kontrollü olarak gölün dibine batırıldı. Altı yıl sonra gemi gölün dibinden çıkarıldı. Bu gemi günümüzde de feribot olarak hizmet vermeye devam ediyor.
5. Çin
Çin'in liman şehri Quingdao (o zamanki adıyla Tsingtao), 1897 yılında Alman kontrolündeydi. Birinci Dünya Savaşı Asya'ya sıçradığında Almanlar balıkçı köyü görünümündeki bu şehri kısa bir sürede Alman altyapısıyla modern bir şehre dönüştürdü.
Haber devam ediyor
Haber devam ediyor
Şehir iki ay boyunca itilaf devletlerinin kuşatması altında bombalandı. Savaşın tüm yeni silahları kullanıldı. Sonunda Almanlar teslim oldu. Kalede 450 kişi hayatını kaybederken bunların 40'ı Çinli işçilerdi. Japonlar bölgeyi ele geçirdi. Ancak siyasette fırtınalar koptu. Bölge Çin'e iade edildi. Ancak Japonlar Versailles'da yapılan barış görüşmelerinde Quingdao'yu bırakmayı reddetti. Çin'de bu yüzden barış antlaşmasını imzalamayı reddetti.
6. Malta
Malta, Akdeniz'de bir ada ve Avrupa'nın bir parçası. Ancak söz konusu bir dünya savaşı olunca kimsenin aklına Malta gelmiyor. Halbuki Malta, 1. Dünya Savaşı'nda çok önemli bir rol oynadı. 100 binden yaraların tedavisi Malta'da gerçekleştirildi. Malta'nın zaten 500 yıldır tıbbi tedaviyle ilgili bir ünü vardı. 27 hastane bulunan ada, İtilaf Devletleri'nin yaralılarına hizmet verdi.
Malta Akdeniz'deki yeri nedeniyle özellikle Türkler ve Yunanlılar arasında gerçekleşen savaşlarda önemli rol oynadı. İngilizler tarafından bölgeye savaşmaya getirilen birçok Avustralyalı asker yaralandığında Malta'da tedavi edildi.