50 yaş altında kanser vakaları arttı! En önemli nedeni ne? 50 yaşın altındaki kişilerde kanser riskini azaltmanın yolları
Dünyada ve ülkemizde kanser vakaları artık genç yaşlarda da görülmeye başlandı. Uzmanlar, sağlıklsız beslenme, hareketsiz yaşam ve çevresel faktörlerin tetiklediği bu hastalığa karşı vatandaşları uyarıyor. Peki 50 yaş altı kanser vakaları neden arttı? Kanserden korunmak için nelere dikkat etmek gerekiyor? İşte detaylar...



Aşırı alkol kullanmak
Sigara içmek
Batı diyetleri uygulamak (yüksek doymuş yağ, kırmızı et, işlenmiş et, şeker ve ultra işlenmiş gıda, düşük meyve, sebze, tam tahıl ve lif içeren diyet)
Obez veya fazla kilolu olmak
Tip 2 diyabet hastası olmak
Anormal uyku düzenine sahip olmak ve/veya çok az uyumak
Geç yaşta çocuk doğum yapmak İlk adetin genç yaşta olması
Daha düşük emzirme oranları ve artan mama tüketimi
Doğum kontrol ilacı kullanımı
Çevresel toksinlere maruz kalmak, sanayileşme ve kentleşmenin artması, hava kirliliği ***
Bu faktörler bazı durumlarda risk oranını artırabilmektedir.

Erken yaşta kanser teşhisi konulan bireyler, kısırlık, kardiyovasküler hastalıklar ve ikincil kanserler gibi uzun vadeli sağlık sorunları riskiyle de karşı karşıya kalmaktadır. Bu durum, kişisel, toplumsal ve ekonomik açıdan önemli sonuçlar doğurmaktadır. Erken yaşlarda görülen kanserlerdeki en yüksek artışlar kolon kanseri ve rektum kanseri vakalarında görülmektedir. Kolorektal kanser sıklığı insidans oranları 2000 yılından bu yana 50 yaş ve üzeri yetişkinler arasında düşerken, bu oran 50 yaş altı kişilerde artmaktadır. Bunun önemli bir nedeni 18-24 yaş arası obezite oranı 1980’lerde %6 civarındayken günümüzde %30’un üzerine çıkması gösterilebilir. Mide kanseri ve yemek borusu kanserlerinde de son yıllarda genç yaşlarda görülme sıklığında artış vardır. Bu kişilerde yemek borusu kanseri için sigara içme, obezite ve gastroözofageal reflü hastalığı risk oluştururken, aşırı alkol tüketimi tüm mide kanserleri için bir risk faktörü olarak kabul edilmektedir. Meme kanseri sıklığı hem menopoz öncesi hem de menopoz sonrası her iki grupta da artmakta, ancak menopoz öncesi genç yetişkinler arasında daha hızlı bir oranda artmaktadır. Menopoz öncesi meme kanseri üzerine yapılan bazı araştırmalar, hiç doğum yapmamak, ilk çocuğunu ileri yaşta doğurmak gibi üreme risk faktörlerinin, obezitenin, fiziksel hareketsizliğin, alkol tüketiminin ve kırmızı et ve işlenmiş gıdalar açısından zengin batı tarzı diyetlerin yaygınlığının erken başlangıçlı meme kanserine katkıda bulunan faktörler olduğuna işaret etmektedir. Dünya sağlık örgütü 40 yaşından itibaren mamografi taramalarını önermektedir.

Erken yaşlarda görülen kanserlerin önlenmesi için, çocukluk ve ergenlik döneminde sağlıklı beslenme ve yaşam tarzını teşvik etmek, bu yaş gruplarında sigara ve alkol tüketimini caydırmak ve fiziksel egzersizi teşvik etmek, ultra işlenmiş yiyecek ve içecekler, şekerle tatlandırılmış içeceklerin tüketiminin sınırlanması önerilebilir.
Egzersiz yapın: Fiziksel olarak aktif kalmak, hareketsiz bir yaşamdan mümkün olduğunca kaçınmak önerilir.
Sağlıklı beslenin: Akdeniz diyeti, kanserle ilişkili birçok risk faktörünü azaltır. Bu diyetler lif ve yağsız protein açısından zengindir; fasulye, tam tahıllı yiyecekler ve kuruyemişlerin yanı sıra mikrobiyomda sağlıklı bağırsak bakterilerinin desteklenmesine yardımcı olabilecek meyve ve sebzeleri içeririrken, kırmızı et ve işlenmiş gıdaların tüketimini sınırlar.
Sağlıklı kilonuzu koruyun: Obez veya fazla kilolu olmak kanser riskini artırır, bu nedenle vücut kitle indeksinizin 30'un üzerinde olmasından kaçının.
Sigara içmeyin: Tütün dumanındaki kanserojen maddeler yalnızca akciğerleri etkilemekle kalmaz, aynı zamanda kan dolaşımına da geçerek sindirim sistemi kanserleri ve diğer kanser türlerinin riskini artırabilir.
Alkole karşı mesafeli olun: Alkolün hücrelerinize verebileceği zarar nedeniyle alkol kullanmının güvenli olmadığı söylenebilir.
Aşı olun: İnsan papilloma virüsü (HPV) ve hepatit-B virüsü (HBV) gibi kansere neden olan virüslere karşı aşılar mevcuttur.