SON DAKİKA
AFAD TAMP nedir, ne işe yarar? Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) ile ilgili bilgiler!
İstanbul’da meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki deprem sonrasında, AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı), Türkiye Afet Müdahale Planı’nı (TAMP) Seviye 1 (S1) kapsamında devreye aldı. Bu seviye, yerel düzeydeki afet müdahale ekiplerinin, mevcut kaynaklarla ve yerel desteklerle durumu yönetebileceği bir aşamayı ifade ediyor. AFAD, olası risklere karşı anında harekete geçerken, ilgili belediyeler ve kamu kurumları da destek sağlamak amacıyla hazırlıklı hale getirildi. Bu planın devreye alınması, afet sonrası hızlı ve etkili bir müdahale için kritik öneme sahip olup, yerel imkânlarla yapılan müdahalenin başarılı bir şekilde yönetilmesini sağlamak amacı taşır. Ayrıca, vatandaşlar için güvenli bölgelere yönlendirme ve yardım ekiplerinin sevk edilmesi gibi adımlar atılarak, yaşanabilecek olumsuzlukların önüne geçilmesi hedefleniyor.
AFAD, İstanbul’daki depremin ardından tüm bu planlamaları hayata geçirerek koordineli bir müdahale süreci başlattı. Bu kapsamda AFAD, Türkiye Afet Müdahale Planı’nı (TAMP) Seviye 1 (S1) kapsamında devreye aldı. Seviye 2’ye geçilmemesi nedeniyle İstanbul için çevre illerden destek talep edilmedi. Planda İstanbul için destek alınacak iller Balıkesir, Eskişehir, Ankara, Manisa, İzmir Afyonkarahisar, Konya, Antalya, Denizli, Samsun ve Kayseri olarak belirlendi. İstanbul için ikinci grup destek illeri ise Adana, Gaziantep, Malatya, Trabzon, Diyarbakır, Erzurum ve Erzincan.
Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP), ülkemizde meydana gelebilecek her tür ve ölçekteki afet ve acil durumlara karşı etkin, koordineli ve hızlı müdahale sağlamak amacıyla Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından hazırlanmış bir ulusal planlama sistemidir. İlk olarak 3 Ocak 2014 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir ve zamanla güncellenerek en son 24 Şubat 2022 tarihinde 31760 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
TAMP, afet ve acil durumlarda müdahale çalışmalarının nasıl yürütüleceğini belirleyen bir üst plandır. Ulusal düzeydeki hizmet grubu planları, afet ve acil durumlarda hangi kurumun hangi iş ve işlemleri yürüteceğini ayrıntılı olarak açıklar. İl düzeyinde ise valilikler koordinasyonunda İl Afet Müdahale Planları hazırlanarak, yerel ihtiyaçlara göre uyarlanır.
TAMP’ın temel amacı, afet ve acil durumlara ilişkin müdahale çalışmalarında görev alacak hizmet grupları ve koordinasyon birimlerinin rollerini ve sorumluluklarını tanımlamak, afet öncesi, sırası ve sonrasındaki müdahale planlamasının temel prensiplerini belirlemektir. Bu plan, ülkemizde yaşanabilecek her tür ve ölçekteki afet ve acil durumlara müdahalede görev alacak bakanlıklar, kamu kurumları, özel sektör, sivil toplum kuruluşları (STK'lar) ve gerçek kişileri kapsamaktadır.
TAMP, afetlerin büyüklüğüne göre dört müdahale seviyesi belirlemiştir:
AFAD’ın devreye aldığı plana göre, su baskını, orman yangını, biyolojik afet, salgın hastalık, kuraklık gibi farklı afet türlerine özel çalışma grupları bulunurken, deprem durumunda tüm çalışma grupları aynı anda aktive ediliyor. Müdahale seviyeleri ise etki derecesine göre dört grupta sınıflandırılıyor:
Seviye 1 (S1): İl AFAD Merkezi devreye giriyor.
Seviye 2 (S2): Destek iller seferber ediliyor.
Seviye 3 (S3): Ulusal düzeyde destek sağlanıyor.
Seviye 4 (S4): Uluslararası destek devreye alınıyor.
Türkiye Afet Müdahale Planı kapsamında çalışma gruplarının ana ve destek çözüm ortakları netleştirildi.
Bu kapsamda;
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, haberleşme hizmetlerinin kesintisiz sürdürülmesini sağlıyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, elektrik ve doğalgaz hatlarının onarımından sorumlu.
İçişleri Bakanlığı, tahliye, asayiş ve trafik akışını yönetiyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, hasar tespit, enkaz kaldırma ve yangın risklerine karşı müdahale çalışmalarını koordine ediyor.
Türk Kızılay, afet bölgesinde beslenme hizmetlerini üstleniyor.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, afetzedelere psikososyal destek sağlıyor ve ayni bağışları topluyor.
Hayat kurtarmak
Kesintiye uğrayan hayatı ve faaliyetleri en kısa sürede normale döndürmek
Müdahale çalışmalarını hızlı ve planlı bir şekilde gerçekleştirmek
Halk sağlığını korumak ve sürdürmek
Mülkiyet, çevre ve kültürel mirası korumak
Ekonomik ve sosyal kayıpları azaltmak
İkincil afetleri önlemek ya da etkilerini azaltmak
Kaynakların etkin kullanımını sağlamak