SON DAKİKA
Hapşırığınızı tuttuğunuzda vücudunuzda neler oluyor? Kılcal damarların patlaması, akciğerlerin çökmesi... Zararlarını duyunca şoke olacaksınız
Hapşırırken ağzımızı mendille ya da dirseğimizle kapatmak normal bir davranış olarak algılansa da engellemeye çalışmak ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Uzmanlar hapşırmayı engellememeye çalışmamız gerektiğini söyledi ve zararlarını açıkladı. Peki hapşırığı tutmak ne gibi zarara yol açıyor? İşte detaylar...
Hiç kendinizi hapşırmak zorunda kaldığınız ama tutmanız gerektiğini hissettiğiniz bir durumda buldunuz mu?
Özellikle Covid salgınıyla birlikte toplum içinde veya insanların yakınında hapşırmak ciddi bir toplumsal tabu haline geldiğinden beri bu durum daha da belirginleşti.
Eskiden hapşırırken kalbimizin durduğuna dair yanlış bir inanış nedeniyle hapşırığınız tutmamanız gerektiği söylense de aslında kalbe olmasa da vücuda farklı zararları olabileceği ortaya çıktı.
Hapşırığı bastırmak veya dirseğinize ya da bir mendile uzanmak normal ve nazik bir davranış olsa da, uzmanlar asla hapşırmayı engellemeye çalışmamanız gerektiğini, çünkü bunun vücudunuza ciddi zararlar verebileceğini söylüyor.
Nitekim 2018 yılında bir İngiliz hapşırığını bastırırken boğazını yırtmıştı.
Çünkü hapşırık sırasında ağzınızı veya burnunuzu kapatmanız, hava yollarındaki basıncı normal bir hapşırığa göre 5 ila 20 kat daha fazla artırır.
Avustralya'daki Wollongong Üniversitesi Tıp Bilimleri Doçenti Dr. Theresa Larkin'e göre, kaçacak hiçbir yer olmadığı için basınç vücudun diğer bölgelerine yayılıyor.
"Bu durum gözlerinize, kulaklarınıza veya kan damarlarınıza zarar verebilir" dedi.
"Risk düşük olmakla birlikte beyin anevrizması, boğaz yırtılması ve akciğer çökmesi gibi durumlar da rapor edilmiştir." İşte hapşırığınızı tutmanızın vücudunuza verebileceği 5 zarar…
BMJ Case Reports dergisinde yayınlanan makalede, hapşırmadan önce hastanın ağzını ve burnunu kapatarak basıncın yumuşak dokuyu yırttığı belirtildi.
34 yaşındaki adam çok fazla acı çekiyordu ve konuşamıyor, yutkunamıyordu. Hapşırığını tutmak için ağzını kapatıp burnunu sıkmaya çalıştığını, bunun üzerine boynunda bir patlama hissi oluştuğunu ve boynunun şişmeye başladığını iddia etti.
Hapşırık çok fazla basınç oluşturur ve hapşırığı tutmaya çalışmak göz, burun veya kulak zarındaki kılcal damarların patlamasına neden olabilir.
ABD'nin New Jersey eyaletindeki Allergy Associates'ten kulak burun boğaz uzmanı Dr. Jason Abramowitz, bunun yüzde yüzeysel hasara yol açarak yüzün daha kırmızı ve lekeli olmasına neden olabileceğini söyledi.
"Gözünüzün üzerinde kırmızı bir nokta görebilirsiniz, hatta ufak bir burun kanaması bile olabilir" diye açıkladı.
Daha ciddi vakalarda kulak zarınızın patlamasına da neden olabileceğini sözlerine ekledi.
Bu durum kulak zarının yırtılmasıyla meydana gelir. Kulak zarı yırtığı genellikle tedavi olmaksızın birkaç hafta içinde iyileşir, ancak bazen işitme kaybına neden olabilir.
Nadir durumlarda yüzdeki basıncın artması beyin anevrizmasını da tetikleyebilir.
NHS'ye göre bu, zayıflamış bir kan damarında şişkinlik olduğunda ortaya çıkar. Beyindeki bir damarın patlaması, beynin etrafındaki kafatasında yaşamı tehdit eden kanamaya yol açabilir.
Kanama beyinde ciddi hasara yol açabiliyor; bu nedenle her beş kişiden üçü iki hafta içinde hayatını kaybediyor.
Soğuk algınlığı veya grip nedeniyle hapşıranların hapşırıklarını tutmaları orta kulak enfeksiyonuna neden olabilir.
Çünkü hapşırık, burnunuzda olmaması gereken her şeyin, yani bakterilerin temizlenmesine yardımcı olur.
Cleveland Clinic'e göre, bakteri taşıyan havanın veya enfekte mukusun orta kulağa geri itilmesi enfeksiyona neden olabilir.
AKCİĞERLERİN ÇÖKMESİ
Hapşırığınızı tuttuğunuzda göğsünüzde rahatsız edici bir dolgunluk hissi yaşayabilirsiniz. Dr. Jason, "Bunun nedeni, nefes almamıza yardımcı olan göğüs kafesindeki kas olan diyaframa baskı uygulamanızdır" dedi.
Nadir de olsa, hapşırıklarını tutmaya çalışan kişilerde diyaframda çok fazla hava ve basıncın sıkışıp akciğerlerin çökmesine yol açtığına dair raporlar var.
Tıbbi olarak pnömotoraks olarak bilinen bu durum, havanın akciğer ile göğüs duvarı arasında sıkışmasıyla meydana gelir.
Bazı durumlarda, sadece az miktarda hava sıkıştığında bile, genellikle kendiliğinden çözülür.
Daha büyük miktarda sıkışmış hava, acilen tedavi edilmezse ciddi sonuçlara ve ölüme yol açabilir.