Tarihte bugün: 2 ağustos

'Metropolis' filminin yönetmeni Avusturyalı sinemacı Fritz Lang 1976 yılında hayata veda etti.

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Haberin Devamı

Friedrich Anton Christian Lang, mimar bir babanın oğlu olarak 5 aralık 1890'da Viyana'da dünyaya geldi. Viyana'da mimarlık ve resim eğitimi alırken dünya turuna çıktı, ardından eğitimini Paris ve Münih sanat akademilerinde sürdürdü.
 
Gönüllü olarak katıldığı Birinci Dünya Savaşı'nda yaralandıktan sonra döndüğü Viyana'da, film senaryoları yazarak sinema sektörüne giriş yaptı.
 
Daha sonra Alman UFA stüdyolarında çalışmaya başlayan Lang, Alman dışavurumcu (ekspresyonist) sinemasının yükselişiyle kısa sürede bu akımın en önemli yönetmenlerinden biri konumuna geldi.
 
İki bölümlük 'Dr. Mabuse' (1922),insanları hipnotize ederek suçlar işleyen bir cani olan Dr. Mabuse'un hikayesini anlatan psikolojik gerilimdi.
 
Film dışavurumcu sinemanın en önemli eserlerinden biri olurken, yönetmenin toplumsal sorunlara olan kaygısını da gösteriyordu.
 
Ardından Alman halk destanı 'Niebulungen'i (1924) ve bilimkurgu türünün ilk örneklerinden sayılan 'Metropolis'i (1927) yönetti. 'Metropolis', gelecekteki bir şehirde insanların yaşamından kesitler sunuyordu.
 
O dönem için rekor sayılabilecek bir bütçeyle çekilen film, sinema dili açısından birçok yeni teknikler kullanarak büyük bir başarı kazandı. Filmin bu başarısı ve konusunun çekiciliği yükselişte olan Nazi hareketinin de ilgisini çekti.
 
'Dr. Mabuse'un ve 'Metropolis'in Nazilerin hayranlığını bu denli kazanması üzerine Nazi olmadığını açıklamak istercesine yönetmen, 'Dr. Mabuse'ın Vasiyeti' (1932) filmini çekti.
 
Film, Nazi Propaganda Bakanı Joseph Goebbels tarafından yasaklanmasına rağmen, Lang'a hayranlık duymaya devam eden Naziler ona devlet sinema müdürlüğünü önerdiler. Ancak Lang Fransa'ya kaçarak bu öneriyi reddetmiş oldu.
 
'Dr. Mabuse'un Vasiyeti' öncesi 1931'de çevirdiği 'M' ilk sesli film çalışmasıydı. Filmin başrolünde çocuk katili rolünde Alman oyuncu Peter Lorre oynadı.
 
Kara film (film noir) türünün en iyi örneklerinden sayılan 'M', Nazilerin iktidara gelmesi öncesi Alman toplumunun sokakta yaşadığı gerginliği ustalıkla yansıtıyordu.
 
Fransa'dan sonra ABD'ye geçen Lang, MGM stüdyolarında çalışmaya başladı. 1936'da çevirdiği 'Öfke', maden işçilerinin dünyasında geçiyordu. 1937'de ise 'Günahsız Katiller' adlı filmi çevirdi.
 
Western türünde de eserler veren yönetmenin 'Frank James'in Dönüşü' (1940), 'Çöl Devleri' (1941) filmleri bu türe örnekti. Senaryosunu Berthold Brecht'le birlikte yazdıkları 'Cellatlar da Ölür' filmini 1942'de çevirdi.
 
Ancak yönetmenin bu dönemdeki çalışmaları Almanya'da yaptığı çalışmalara oranla daha zayıf olduğu dönemin eleştirmenleri tarafından vurgulanmaktaydı.
 
1950'ler boyunca Hollywood'da çalışma zorlukları yaşayan Lang, Almanya'ya dönerek son 'Dr. Mabuse' filmini 1960'ta Almanya'da çekti. Jean-Luc Godard'ın 1963 yapımlı 'Nefret' adlı filminde kendini oynadı.
 
Son yıllarını Amerika Birleşik Devletler'inde ve kör olarak geçiren Fritz Lang, 2 ağustos 1976'da Hollywood'da hayata gözlerini yumdu.
 
Günün diğer önemli olayları
 
1492: İspanya'da, Musevilere dinlerini değiştirmeleri, aksi takdirde ülkeden ayrılmaları için verilen süre sona erdi. İspanya Musevilerinin çoğu, Kemal Reis'in kadırgalarıyla İstanbul'a geldi.
1865: Lewis Carroll'un yazdığı 'Alice Harikalar Diyarında' ilk kez yayımlandı.
1875: Dünyanın ilk buz pateni pisti Londra'da açıldı.
1914: Almanya, Rusya'ya savaş ilan etti.
1914: Osmanlı ile Almanya arasında işbirliği anlaşması imzalandı, Osmanlı'da seferberlik ilan edildi.
1921: İtalyan tenor Enrico Caruso hayata veda etti.
1922: Telefonun mucidi Alexander Graham Bell yaşamını yitirdi.
1926: 'Lotus' adlı Fransız gemisi, Türk sularında 'Bozkurt' adlı Türk gemisine çarparak batmasına yol açtı: 8 kişi öldü.
1930: Yönetmen, tiyatro ve sinema sanatçısı Ahmet Fehim 74 yaşında vefat etti.
1932: 'Arabistanlı Lawrance' filmiyle üne kavuşan İrlandalı aktör Peter O'Toole doğdu.
1937: İzmir'de bir petrol deposunda yangın çıktı: 17 işçi yanarak öldü.
1939: Adalet Bakanlığı halk önünde idam yapılmayacağına dair bir genelge yayımladı.
1944: Türkiye, İngiltere ve ABD'nin önerisi üzerine Almanya ile siyasal ve ekonomik ilişkilerini kesti.
1945: İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa'sına yön vermek için Potsdam'da bir araya gelen ABD Başkanı Truman, İngiltere Başbakanı Churchill ve SSCB Devlet Başkanı Stalin, görüşmelerini tamamladılar. Almanya, konferansta ABD, İngiliz, Fransız ve Sovyet komutanlarınca yönetilecek dört ayrı işgal bölgesine ayrıldı.
1959: Diyarbakır'da 'Sinan I' petrol kuyusu işletmeye açıldı.
1967: Anayasa Mahkemesi, Türkiye İşçi Partisi Milletvekili Çetin Altan'ın dokunulmazlığını kaldırma kararını iptal etti.
1987: Türkiye'de kan kanserli bir hastaya ilk kez kemik iliği nakli yapıldı.
1990: Saddam Hüseyin önderliğindeki Irak, Kuveyt'i işgal etti. Kuveyt Emiri Şeyh Cabir es-Sabah, Suudi Arabistan'a kaçtı.
1997: Cizre'de, bir düğünde bir korucunun el bombası patlayınca diğer korucular sağa sola ateş ettiler: 9 ölü, 57 yaralı. Yetkililer olayın kaza değil, kişisel öç amaçlı olduğunu açıkladı.
 
Tarihte bugün arşivi

Ekim ayı arşivi
Kasım ayı arşivi
Aralık ayı arşivi
Ocak ayı arşivi
Şubat ayı arşivi
Mart ayı arşivi
Nisan ayı arşivi
Mayıs ayı arşivi
Haziran ayı arşivi
Temmuz ayı arşivi
1 ağustos