Tarihte bugün: 30 Ocak

Hindistan'ın kurucusu Mahatma Gandhi, 30 Ocak 1948’de Yeni Delhi'de uğradığı silahlı saldırıda öldü.

Haberin Devamı

1869 yılında doğdu. "Şiddet göstermeme, inancımın birinci maddesidir. Aynı zamanda o, benim itikatımın da son maddesidir" diyen Hintli pasifist siyasetçi ve düşünce adamı Gandhi, İngiliz sömürgeciliğine karşı Hint milli hareketinin, 1919-1948 yılları arasındaki en önemli lideriydi.

1869'da Porbandar'da Vaşiya Kastı'ndan bir ailenin oğlu olarak doğan Mohondas Karamçand Mahatma (Ulu Ruh) Gandhi, 1888-91 yılları arasında Londra'da hukuk öğrenimi gördükten sonra, iki yıl Bombay ve Rackot Kentlerinde avukatlık yaptı.

1893-1914 yılları arasında Güney Afrika'da da avukat olarak çalıştı. Burada ırkçı Apartheid rejiminin ırk ayrımı politikalarına maruz kalan Hintli göçmen işçilerin haklarının savunucusu durumuna yükseldi.

Gandhi'nin Güney Afrika'da geçirdiği yıllarda oluşturduğu ideolojisinin temellerini, şiddet karşıtlığı, sivil itaatsizlik, pasifizm, uzlaşmacılık, çilecilik, Asya milliyetçiliği, Hinduizm akımının dinsel mistik öğeleri, dinlere saygı ve teknoloji karşıtlığı oluşturur.

Haberin Devamı

Tam 21 yıl sonra, 9 Ocak 1915'te, ülkesi Hindistan'a dönen Gandhi'yi karşılamaya gelen on binlerce Hintli, onun artık Hindistan için milli bir simge haline geldiğinin de bir kanıtıdır.

Hindistan'da olduğu yıllar boyunca İngiliz emperyalizmine karşı pasif ve uzlaşmacı bir çizgi izleyen Gandhi, gerçekleşen birçok yığınsal milli bağımsızlıkçı ve emekçi eylemlerinden doğan kurtuluş fikrini, olgun bir fikir olarak görmedi.

Avrupa ürünlerini boykot, sivil itaatsizlik gibi eylemler gerçekleştiren Gandhi, ayaklanmaya ve ulusal kurtuluş için savaşa karşı oldu.

Birinci Dünya Savaşı'nda İngilizler için asker toplamak en büyük hatalarından biri olmuştur.

Başka neler olmuş:

1919: Paris Barış Konferansı'nda İtilaf Devletleri, Osmanlı İmparatorluğunun parçalanmasını kararlaştırdılar.

1923: Yunanistan ile Ahali Mübadelesi Anlaşması yapıldı. Aralık 1923'te başlayıp 1927 yılına kadar süren uygulamayla 400 bin Türk ve 1 milyonu aşkın Rum yer değiştirdi.

1931: Boksör Küçük Kemal, Yunanistan şampiyonu Angelidis'i yendi.

1933: Almanya'da Adolf Hitler iktidara geçti.

1943: Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ile İngiltere Başbakanı arasındaki görüşmeler başladı. "Adana Mülakatı" olarak bilinen görüşmeye ilişkin resmi bildiri 1 Şubatta yayımlandı.

1946: Macaristan'da cumhuriyet ilan edildi.

1955: Ünlü tıp adamı Ord. Prof. Dr. Mim Kemal Öke, İstanbul'da öldü.

Haberin Devamı

1969: Türkiye'de ilk böbrek nakli Beyoğlu Devlet Hastanesinde,Yusuf Özer adlı hastaya yapıldı. Ancak Yusuf Özer, kendisine takılan böbreğin bir akıl hastasından alındığını ileri sürerek savcılığa başvurdu.

1975: THY'nin İzmir-İstanbul seferini yapan Bursa uçağı, Marmara Denizi'ne düştü; 41 kişi öldü.

1985: Ege'de tank çıkarma gemisi fırtına yüzünden battı; 39 denizci şehit oldu.

1997: Sincan'ın RP'li Belediye Başkanı Bekir Yıldız, Kudüs'ü anma toplantısı düzenledi. Gecede "intifada hareketini" canlandıran bir oyun sergilendi ve gösterinin yapıldığı çadırda, Hizbullah ve Hamas örgütlerinin liderlerinin posterleri asıldı.

1998: Ünlü karikatürist Ali Ulvi Ersoy 74 yaşında İstanbul'da öldü.

2001: TBMM'deki İçtüzük görüşmeleri sırasında çıkan arbede sonucunda DYP milletvekili Fevzi Şıhanlıoğlu, kalp krizi geçirerek öldü.

2004: Kapatılan RP'ye yönelik "Kayıp Trilyon Davası"nda mahkum olan Saadet Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan, Saadet Partisi üyeliği ve genel başkanlık görevinden ayrıldı.

Haberin Devamı

2005: Irak'ta 50 yıldır ilk kez çok partili seçimler yapıldı. Sünniler seçimi boykot etti. Seçimin galibi Şiiler oldu. Celal Talabani, ülkenin ilk Kürt devlet başkanı seçildi. Şii İbrahim Caferi de başbakan oldu.

Tarihte bugün arşivi

Ocak ayı arşivi
Şubat ayı arşivi
Mart ayı arşivi
Nisan ayı arşivi
Mayıs ayı arşivi
Haziran ayı arşivi
Temmuz ayı arşivi
Ağustos ayı arşivi
Eylül ayı arşivi
Ekim ayı arşivi
Kasım ayı arşivi
Aralık ayı arşivi