hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow

    Abdulkadir Selvi başkanlık sisteminin detaylarını yazdı

    Abdulkadir Selvi başkanlık sisteminin detaylarını yazdı
    expand

    AK Parti'nin hazırladığı başkanlık sistemiyle ilgili anayasa değişikliğinin genel esaslarını aktarırken, ‘denge ve denetleme' ayağını yeterli bilgiye sahip olmadığı için eksik bıraktığını belirten Selvi, bugünkü yazısında eksik parçayı tamamladı. Selvi, taslak metin üzerinde değişikliklerin olacağına, yazdıklarının nihai metin olmadığına da dikkat çekti.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Hürriyet Gazetesi yazarı Abdukladir Selvi başkanlık sisteminin detaylarını kaleme aldı. Selvi'nin "Başkandan hesap sorulabilecek mi?" başlıklı yazısından öne çıkanlar şöyle:

    Bütçe

    Bütçeyi yapma yetkisinin Meclis’te olacağını yazan Selvi, şu bilgileri veriyor: "Ancak bütçeyi başkan hazırlayıp Meclis’e sunacak. ABD’de Obama’nın bütçesi bir süre onaylanmadığı için sorun yaşanmıştı. Bizde de Meclis bütçeyi onaylamazsa başkan ne yapacak? Bu soruna çözüm aranıyor.

    Veto

    Selvi'nin yazısına göre başkan Meclis’in çıkardığı yasaları veto edebilecek. Peki veto edilen yasa tekrar çıkarılmak istendiğinde ne olacak?  Selvi böyle bir durumda nitelikli çoğunluk aranacağını belirtiyor.

    Bakanlar Kurulu

    Bakanları başkanın atayacağını söyleyen Selvi bunun için parlamento onayı gerekmeyeceğini yazıyor. Selvi bakanlar hakkında gensoru verilemeyeceğini de belirtiyor.  

    Başkan yargılanabilecek mi?

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Selvi'nin yazısında dikkat çeken en önemli nokta başkanın nasıl yargılanacağı. Selvi konuyla ilgili şunu yazıyor:

    Peki başkana nasıl hesap sorulacak? Başkan yargılanabilecek mi? Başkan, siyasi sorumluluktan dolayı değil, cezai sorumluluktan dolayı yargılanabilecek. AK Parti’nin Anayasa Uzlaşma Komisyonu’na sunduğu teklifin bir benzeri getiriliyor.

    “Başkan hakkında, kişisel ya da göreviyle ilgili bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının en az üçte ikisinin vereceği önerge ile soruşturma açılması istenebilir. Yüce Divan’a sevk kararı ancak üye tam sayısının dörtte üç çoğunluğunun gizli oyuyla alınır.”

    Başkan 550 üyeden oluşan bugünkü Parlamento’da 367 milletvekilinin oyuyla suçlanabilecek. Kabul edilirse soruşturma komisyonu kurulacak. Burada bir açıklık var. Kaç oyla kabul edilecek? Salt çoğunlukla mı, nitelikli çoğunlukla mı? 2 ay süreyle görev yapacak olan komisyon, 15 kişiden oluşacak ve her parti gücü oranında üye verecek. Başkanın suç işlediği kanaatine varılırsa, dörtte üç oy oranıyla Yüce Divan’a sevk edilecek. Bu sayı 413 milletvekiline tekabül ediyor. Yüce Divan görevini yine Anayasa Mahkemesi görecek. Yüce Divan suçlu bulduğu takdirde başkanlığı düşecek ve cezaevine girecek.

    Bu durumda ne olacak? Seçimlere mi gidilecek? Hayır. Kalan süreyi başkan yardımcısı tamamlayacak.

    Karşılıklı seçim ilkesi getirildiği için başkan hapse girdiği takdirde seçimlere gidilse, milletvekili seçimine de gidilmesi gerekeceği için buna gerek duyulmadı.

    Başkanın tek taraflı olarak Meclis’i feshetme yetkisi olmayacak. Karşılıklı fesih yetkisi getiriliyor. Fesih durumunda başkan ve Meclis aynı tarihte seçimlere gidecek.

    Başkanın çıkardığı kararnamenin iptali için iktidar ve anamuhalefet müracaat edebilecek.

    Başkan, temel hak ve özgürlüklerle ilgili kararname çıkaramayacak. Kendi yürütme alanıyla ilgili olarak kararname çıkarabilecek. Meclis aynı konuda yasa çıkarırsa başkanın kararnamesi düşecek.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Selvi'nin yazısı şu detaylarla son buluyor:

    1- Mevcut durumda Meclis, hükümetten gelen kanun tasarılarını yasalaştırıyor. Başkanlık sisteminde bakanların Meclis’e kanun tasarısı sevk etme yetkisi olmayacak.

    2- Milletvekilleri, hükümetten gelen tasarıyı değiştirirsem nasıl değerlendirilir kaygısını taşımayacak.

    3- Meclis komisyonları daha aktif olacak. TBMM, yasama faaliyetine odaklanacak.

    Ancak büyükelçi ve vali atamaları başkan tarafından yapılacak. Amerikan sisteminde Meclis onayı gerekiyor ama bizde düşünülmüyor.

    Yüksek yargıya gelince, Anayasa Mahkemesi, HSYK ve Danıştay’ın üye seçiminin yarısı başkan yarısı ise Parlamento tarafından yapılacak.

    Koalisyonların sona erdiği, istikrarın esas alındığı yeni bir döneme geçilecek. Tabii demokrasinin olmazsa olmaz şartı olan hesap sorabilirlik de önemli.

    Sıradaki Haberadv-arrow
    Sıradaki Haberadv-arrow