Canlı Yayın
Foreign Policy dergisinde özel haber olarak yer aldı bu haber. Suriye’de rejimin savaş suçu işlediğine kanıt olarak sunulan yaklaşık binlerce fotoğraf hafızalarda hala tazedir. Yeni bir şey olmasa da o kareler rejimin mahkumları aç bırakarak, çeşitli işkence yöntemleri kullanarak savaş suçu işlediğine dair belge olarak nitelenmişlerdi. İleride Esad rejimi yetkilileri savaş suçundan yargılanırsa diye. Geçen yıl hem Türk basını haberleştirmiş hem de CNN International’da Amanpour koca bir programı bu fotoğraflara ayırmıştı hatırlarsanız.
ABD neredeyse 2 yıl boyunca Uluslararası Adalet ve Hesap Verebilirlik Komisyonu’na 1 milyon dolarlık bir fon aktardı. Bu komisyon Suriye’de emir-komuta zincirinin, varil bombaları ya da toplu katliam gibi hukuk dışı hamlelerin deşifre edilmesi için bölgeden kanıt toplayan bir komisyon. Bunun için de tarihte daha önce gördüğümüz savaş suçlarına bakmış olan savcılardan oluşan bu komisyon Suriye’nin o bölgelerine araştırmacı, avukat yolluyor. Bu komisyonun Amerika’nın rejim yetkililerine yönelik olası bir savaş suçu davasında delil olarak kullanılabilsin diye topladığı bilgi ve belgeler stratejinin önemli bir parçasıydı bugüne kadar. Ancak şimdi durum değişti. Komisyona Dışişleri Bakanlığı bir bilgi geçti. Her yıl ayrılan 500 bin dolarlık bütçe artık ayrılmayacak diye. Açıklamayı yapan da Komisyon sözcüsü. Komisyona savaş suçlarına dair soruşturmaların 2015’te bu programda öncelik olmadığı söylenmiş.
ABD KOMİSYONUN PARASINI KESİYOR
ABD’li yetkililerden finansmanı kesme kararının kime ait olduğuna ilişkin gelen açıklamalar çelişkili. Kimi Dışişleri Bakanlığı’nın Demokrasi ve İnsan Hakları Bürosu’nun kararı diyor, kimi de komisyona verilen hibenin süresi doldu, yenileyip yenilememek komisyon kararına bağlı diyor. Ama Komisyona verilen hibenin pazarlığı aslında ABD dışişleri ile yapılıyor. Yani parayı doğrudan ABD komisyonun eline saymasa da işin müzakere kısmında Dışişleri Bakanlığı doğrudan yer alıyor. Liberya lideri Charles Taylor davasına da bakan BM avukatı ve aynı zamanda ABD Dışişleri Bakanlığı’nın savaş suçları yetkilisi Stephen Rapp’e göre ABD Suriye’de işlenen savaş suçlarının belgelenmesi konusunda hala kararlı. Çünkü Washington Suriye’de işlenen suçların dörtte üçünün yani yüzde 75’inin rejim tarafından işlendiği kanısında.
Komisyon İngiltere, Almanya, Danimarka, Norveç ve İsviçre’den 5 milyon dolarlık kaynak alıyor. Yani tek finansman kaynağı ABD değil. Komisyon çalışmalarına devam edecek. Ama ABD’nin bu yeni bütçe planlaması Suriye krizinde siyasi bir pozisyon değişikliğine de işaret ediyor olabilir.
Kararın zamanlaması da önemli. Obama yönetimi IŞİD’in işlediği savaş suçlarının belgelenmesi için yeni bir kaynak oluşturuyor. 1.6 milyon dolarlık bir kaynak bu. İnsan hakları örgütlerine göre ABD’nin önceliğinin değiştiğinin bir işareti. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden uluslararası hukuk konusunda uzman olan Richard Dicker’ın Foreign Policy dergisindeki röportajda kullandığı ifade dikkat çekici: “Esad yönetimi ve silahlı direnişçilerin Suriye’de işlediği savaş suçları konusunda Obama Yönetimi’nin tepe kadrosunda son dönemde sağır edici bir sessizlik var.”
Foreign Policy dergisinde özel haber olarak yer aldı bu haber. Suriye’de rejimin savaş suçu işlediğine kanıt olarak sunulan yaklaşık binlerce fotoğraf hafızalarda hala tazedir. Yeni bir şey olmasa da o kareler rejimin mahkumları aç bırakarak, çeşitli işkence yöntemleri kullanarak savaş suçu işlediğine dair belge olarak nitelenmişlerdi. İleride Esad rejimi yetkilileri savaş suçundan yargılanırsa diye. Geçen yıl hem Türk basını haberleştirmiş hem de CNN International’da Amanpour koca bir programı bu fotoğraflara ayırmıştı hatırlarsanız.
ABD neredeyse 2 yıl boyunca Uluslararası Adalet ve Hesap Verebilirlik Komisyonu’na 1 milyon dolarlık bir fon aktardı. Bu komisyon Suriye’de emir-komuta zincirinin, varil bombaları ya da toplu katliam gibi hukuk dışı hamlelerin deşifre edilmesi için bölgeden kanıt toplayan bir komisyon. Bunun için de tarihte daha önce gördüğümüz savaş suçlarına bakmış olan savcılardan oluşan bu komisyon Suriye’nin o bölgelerine araştırmacı, avukat yolluyor. Bu komisyonun Amerika’nın rejim yetkililerine yönelik olası bir savaş suçu davasında delil olarak kullanılabilsin diye topladığı bilgi ve belgeler stratejinin önemli bir parçasıydı bugüne kadar. Ancak şimdi durum değişti. Komisyona Dışişleri Bakanlığı bir bilgi geçti. Her yıl ayrılan 500 bin dolarlık bütçe artık ayrılmayacak diye. Açıklamayı yapan da Komisyon sözcüsü. Komisyona savaş suçlarına dair soruşturmaların 2015’te bu programda öncelik olmadığı söylenmiş.
ABD KOMİSYONUN PARASINI KESİYOR
ABD’li yetkililerden finansmanı kesme kararının kime ait olduğuna ilişkin gelen açıklamalar çelişkili. Kimi Dışişleri Bakanlığı’nın Demokrasi ve İnsan Hakları Bürosu’nun kararı diyor, kimi de komisyona verilen hibenin süresi doldu, yenileyip yenilememek komisyon kararına bağlı diyor. Ama Komisyona verilen hibenin pazarlığı aslında ABD dışişleri ile yapılıyor. Yani parayı doğrudan ABD komisyonun eline saymasa da işin müzakere kısmında Dışişleri Bakanlığı doğrudan yer alıyor. Liberya lideri Charles Taylor davasına da bakan BM avukatı ve aynı zamanda ABD Dışişleri Bakanlığı’nın savaş suçları yetkilisi Stephen Rapp’e göre ABD Suriye’de işlenen savaş suçlarının belgelenmesi konusunda hala kararlı. Çünkü Washington Suriye’de işlenen suçların dörtte üçünün yani yüzde 75’inin rejim tarafından işlendiği kanısında.
Komisyon İngiltere, Almanya, Danimarka, Norveç ve İsviçre’den 5 milyon dolarlık kaynak alıyor. Yani tek finansman kaynağı ABD değil. Komisyon çalışmalarına devam edecek. Ama ABD’nin bu yeni bütçe planlaması Suriye krizinde siyasi bir pozisyon değişikliğine de işaret ediyor olabilir.
Kararın zamanlaması da önemli. Obama yönetimi IŞİD’in işlediği savaş suçlarının belgelenmesi için yeni bir kaynak oluşturuyor. 1.6 milyon dolarlık bir kaynak bu. İnsan hakları örgütlerine göre ABD’nin önceliğinin değiştiğinin bir işareti. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden uluslararası hukuk konusunda uzman olan Richard Dicker’ın Foreign Policy dergisindeki röportajda kullandığı ifade dikkat çekici: “Esad yönetimi ve silahlı direnişçilerin Suriye’de işlediği savaş suçları konusunda Obama Yönetimi’nin tepe kadrosunda son dönemde sağır edici bir sessizlik var.”
SON DAKİKA
