Canlı Yayın
Çiğdem Öztabak
Bu yazıyı yazmaya 1 hafta önce başladım ama bugüne kadar bitiremedim. Twitter’da Twitter’ın geleceği hiç bu kadar konuşulmamıştı ve başlı başına böylesine ateşli konu olmamıştı. Konu mavi tıka, Twitter Blue’nun 20 dolardan 8 dolara karar kılınmasına, siyasete, senato üyelerine, Çin’e, Tayvan’a, haksız işten çıkarılmalara, ulusal güvenlik riskine kadar genişledi. Elon, konu hakkında sohbet ettiğim arkadaşlarımdan birisinin tabiri ile internet cafeciler gibi 24 saat her konuyla ilgili tweet atana cevap yetiştiriyor ve kural-nezaket tanımamazlığının seviyesi de her saniye artıyordu. Kendi görevini Twitter profiline Chief Tweet- Tweet başkanı olarak değiştirmişti ki ben bu yazıyı bitirirken Twitter Complaint Hotline Operator - Twitter Şikayet Hattı Operatörü olarak güncelledi. En sonunda konu, Amerikan hükümetinin ulusal güvenlik riski sebebiyle Twitter’ın yeni sahipleri hakkında soruşturma kararına kadar geldi.
Peki nasıl bu noktaya gelindi?
Olayı oldukça başa sarmak istiyorum önce. Elon Musk’ın Twitter’ı satın almadan bir kullanıcı olarak nasıl ve neden kullandığına dikkat çekmek amacım. Elon Musk 2019’dan beri kitleleri ve bazı platformların hatta crypto paraların, e tabii ki kendi şirketlerinin de olumlu-olumsuz değişiklikler yaşamasına sebep olan etkin bir kullanıcı. 114 mio takipçisi var. Twitter'ı, tüm markalarını neredeyse ücretsiz olarak pazarlamak için yoğun bir şekilde ve bir CEO olarak hatalarıyla sevaplarıyla kullandı, kullanıyor. Twitter her ülke için, her şirket için olmasa da fan/hayran yaratabilen markalar için çok önemli bir mecra ve dünyanın her bir köşesinden tüketilen bir mecra. Ve bu haberleri etkileme gücü olan çoğu kurucu, yönetici ve gazeteci için tercih edilen aynı zamanda bir haber platformu. Twitter'a sahip olmak demek aynı zamanda 114 milyon takipçisi olan birisinin bu alanları her zaman kontrol etmesini sağlayacak demek bir nevi. Bir haftada Elon’ın takipçi adedi 2 mio arttı.
Twitter'ı almadan önce trolleyen, şu an ise hem kontrol eden hem trollemekten geri durmayan Elon'un Tesla, SpaceX ve kurduğu diğer tüm şirketler için bilanço dışında kalan pazarlama taktiği uyguladığını biliyoruz. TESLA gibi otomobil üreticileri genellikle gelirlerinin %2-3'ünü pazarlamaya harcarlar. TESLA’nın hiçbir pazarlama ve reklam harcaması bulunmuyor. Ford, Kia, GM, Hyundai, Subaru ve Ferrari ise 2021'de reklam yapmak için toplamda 10 milyar dolar harcadılar diyerek buraya yine dikkatleri çekelim.
Diğer yandan, her büyük medya şirketi ve sosyal ağ nihayetinde editoryal kararlar alabilir ve zaten alıyor. Ve bir sosyal medya ürününün algoritmasını etkilemek de yeni bir şey değil. TikTok'un algoritmasında belirli içeriklere ve hesaplara öncelik verdiği biliniyor, Instagram’ın da. Peki Twitter?
Elon Twitter'daki belki de en önemli kişi…
Biraz önce sadece bir haftada Elon’ın takipçi sayısının 2 milyon arttığını yazmıştım. Elon Musk Twitter’daki tüm yeni kullanıcıların kendisini takip etmesini sağlayabilir ve kitleleri etkileme gücünü her türlü kullanabilir. Daha da ilerisi, algoritmaya keyfi müdahale ederek, kendisinin ve şirketlerinin ya da desteklediği kişilerin içeriklerinin öne çıkmasını sağlayabilir. Özellikle de Amerika’da sağ kanada yani muhafazakâr cumhuriyetçilere yakın olduğunu gizlemeyen, Çin ile Tayvan ve Amerika arasındaki karmaşık ticari ilişkilerde bariz Çin’den yana olduğunu gösteren halleri, Rusya-Ukrayna savaşındaki herkesi şaşırtan hamleleriyle, bir sosyal medya devini almanın sadece burayı daha iyi bir yer ve konuşma özgürlüğü olan bir yer yapacağından çok daha fazlasının olduğunu gösteriyor ve pis kokuları burnumuza kadar sokuyor.
Yazının devamında hepsine değiniyorum.
Twitter, Kullanıcılar için Süper Uygulama olabilir mi?
Diğer sosyal medya ürünlerinin evrimi Elon Musk ve Twitter için en büyük fırsatlardan birisi. Attığı tweet’lerde Vine platformunu geri getireceğinden tutun da Youtube’un gelir modelini baz alarak Twitter’ın video gelirlerinde de bir değişiklik yapacağını anlıyoruz. Instagram, Facebook, Youtube yıllar içinde hem kullanıcıları hem de reklam verenler için birçok yapısal değişikliğe uğrarken Twitter’ın temel tüketiciye yönelik olan tarafı on yılda hiç bir güncelleme geçirmedi.
Elon'un bunu değiştirmeyi planladığını açıkça görüyoruz. İlk iş olarak Twitter kullanıcısı olmayanların da sayfaya girer girmez içerik akışına ulaşmasını sağladı. TikTok da benzer şekilde doğrudan içerik akışına açılır ve hiçbir zaman oturum açmayı gerektirmez.
TikTok var olmadan önce bariz bir şekilde TikTok olan Vine, 2012'de Twitter tarafından satın alındı ve ardından 2016'da kapatıldı. Elon’ın Vine’i geri getireceğini anladık ama bunu mecranın içinde mi yapacak yoksa yine ayrı bir platform mu bilmiyoruz ama birçok şey kapsayacak tek bir Twitter olacağı kesin gibi, çünkü her şeyin app’i olacak diye bir ifade kullandı. Buna Twitter aracılığı ile yapılan ödemeler de dahil. Web3 dünyasının, insanlarının, şirketlerin, start-upların, medya şirketlerinin, büyük küçük influencer’ların neredeyse ana mecrası olan Twitter’da Crypto ödemesini göreceğimize %100 eminim. Elon’ın bunun için kimlerle iş birliği yapacağını merakla bekliyorum. Metamask yerine Twitter crypto cüzdanı bile çıkartabilir. Marka-influencer pazarlama harcamalarının DM’ler aracılığı ile döndüğü milyar dolarlık bir pazardan söz ediyoruz. Cüzdan adresleri DM’lerden paylaşılıyor ve bunun tespitini yapmak, Twitter için daha doğrusu kodları incelemeleri için görevlendirilen Tesla mühendisleri için zor olmasa gerek. Bu noktada, Elon’ın yeni yönetim anlayışıyla Twitter’ın sadece bir “postacı” olarak kalması mümkün değil bence.
Ayrıca, dünyanın en etkili sosyal medya kullanıcılarından biri olan Elon'un, diğer güçlü kullanıcıları da üründen ne beklediği konusunda sürekli kaşıyor ve örneğin dünyanın en büyük Youtube içerik üreticisi olan Mr.Beast ile şimdiden bir koalisyon kuruyor.
Twitter'a sahip olmak, Elon'un diğer şirketlerine bariz bir pazarlama avantajı sağlıyor demiştim zaten ve ekliyorum. Twitter'ın yapısı, Elon'un zaman içinde başka tüketici ürünleri oluşturması için bir huni görevi görecek. Elon’in, en büyük sosyal platformların insanları yalnızca arkadaşlarıyla iletişim halinde tutmak ve onları videolarla eğlendirmekle kalmayıp aynı zamanda ödemeler, yemek teslimatı, seyahat rezervasyonları ve e-ticaret işlemlerinde yüz milyarlarca dolarlık ödemelere aracı olan bir platform haline getirecek mi göreceğiz.
İşin biraz daha kötü kokan taraflarına değinmek istiyorum. Küresel erişime sahip sosyal medya platformları giderek daha ciddi riskler barındırıyor. Üstelik bu riskler teknolojinin başımıza ördüğü çoraplar değil tamamen insan kararları ve koordinasyon hataları yüzünden. Facebook’da yaşanan Cambridge Analytica skandalını hatırlıyorsunuzdur. Bazı ülkeler nefret söylemini ve yanlış bilgilendirme çabalarını kontrol etmek için Twitter'ı yasaklarsa ya da kötü niyetli kullanırsa hiç şaşırmayacağımız bir dönemdeyiz.
Ulusal seçimden önce Musk’ın tüm web sitesine kimlik doğrulaması gerektirmeyen doğrulamayı açmadan üç-dört gün önce, içerik denetleme ekibinin büyük bir bölümü dahil olmak üzere Twitter personelinin yarısını kovuyor. Bunun tesadüf olmadığını düşünen milyonlar var şu an Amerika’da. Yine ben bu yazıyı tamamlamaya çalışırken gelen yeni bir haber ise, Twitter’dan Cuma sabahı kovulan bazı çalışanların geri çağrıldığı yönünde.
NBC News kıdemli muhabirlerinden Ben Collins bütün bu çılgın gelişmeleri yorumladığı Elon Musk hakkında şöyle bir tweet attı : “Kozmik olarak aptal mı yoksa tarihsel olarak kötü niyetli mi? Zamanımızın cevapsız, sürekli tekrarlanan sorusu.”
Musk'ın eylemlerinin ticari bir bakış açısından tartışılır yanları olduğu kadar, bunun onun için siyasetle ilgili olduğuna, özellikle de kendini Amerikan sağına ve Pekin'e sevdirme çabası artık çok açık.
Çin ve Tayvan arasındaki gerilim on yılların en yüksek noktasında kaynamaya devam ederken, onları bir kez daha birbirine düşüren yine Musk oldu. Her şeye de karışmasın o da dediğinizi duyar gibiyim. Keyif ya da zevk için karışmıyor elbette. TESLA Giga factory Musk ile Çin ilişkilerini etkileyen en büyük etken. Çin ile arası iyi olmak zorunda yani. Çin'in ABD Büyükelçisi Qin Gang, cumartesi günü attığı bir tweet ile önerisi için teşekkür ederek “barışçıl birlik, tek ülke, iki sistem” çağrısında bulundu.
Tayvan'ın ABD temsilcisi ise yaşanan bu garip gelişmeler karşısında cevapsız kalması ve Bi-khim Hsiao şunları yazdı: "Tayvan birçok ürün satıyor, ancak özgürlüğümüz ve demokrasimiz satılık değil."
"Hangi Elon Musk'ı daha çok seviyorsun?" Ukrayna devlet başkanı Zelensky , Twitter takipçilerine düzenlediği bir anket ile 2 seçenekli soru sordu.
“Ukrayna'yı destekleyen Elon Musk” veya “Rusya'yı destekleyen Elon Musk”
Washington Post’da çıkan son bir haber ise politik, tüketici ya da ticari risklerinin ötesinde ulusal güvenlik riski şüphesini gözümüze sokuyordu.
ABD hükümeti, Elon Musk'ın Twitter'ı satın alma anlaşmasının şartlarını gözden geçirme konusunda yasal yetkiye sahip olup olmadığını araştırıyor. (Chris Ratcliffe/Bloomberg Haberleri)
Konuya yakın kaynaklar Washington Post'a verdiği demeçte, ABD'li yetkililerin Elon Musk'ın Twitter'ı satın almasıyla ilgili resmi bir soruşturma açıp açmamayı değerlendirdiklerini, anlaşma kapsamında büyük yabancı yatırımcılara tanınan ayrıcalıklarla ilgili şüphe duyduklarını paylaşıyorlardı.
Bu yabancı yatırımcılar arasında bir Suudi prensin holding şirketi, Katar egemen servet fonunun bir yan kuruluşu ve Çin'de kurulan ancak faaliyetlerini başka bir yere taşıyan bir kripto para borsası olan Binance yer alıyor.
Yabancı yatırımcı inceleme süreciyle ilgili uzmanlar, muhtemelen Musk'ın yabancı yatırımcılarından herhangi birinin Twitter kullanıcıları hakkında kişisel verilere erişmek için özel ayrıcalıklara sahip olup olmayacağı konusunun özellikle riskli bulunduğunu söylüyorlar. Musk'ın Twitter'ı satın alması ile ilgili, 250 milyon dolar veya daha fazla yatırım yapanlar, daha düşük seviyeli bir yatırımcının alabileceğinin ötesinde bilgilere erişebiliyor. Suudi, Katar fonları ve Binance 250 milyon doların üzerinde yatırım yaptılar, fakat bu ek erişimin onlar için ne içerdiği şu an bilinmiyor. Soruşturma açılırsa hep birlikte öğreneceğiz.
Ulusal güvenlik teşkilatının açıklaması bu konuda oldukça net:
"Siyasi konuşmayı bastırmak ve ABD siyasetini etkilemek konusunda açık bir çıkarı olan Suudilerin şu anda büyük bir sosyal medya platformunun en büyük ikinci sahibi olduklarından endişe etmeliyiz"
Yani Musk, her alandaki üst seviye gelişmeler sonucunda, herkesi bir anda ayağa dikti. Şu an Amerikan siyasetçileri, FBI, kullanıcılar, gazeteciler, sağcılar, solcular, cumhuriyetçiler, liberaller, sanatçılar * Keanu Reeves, Stephen King tweetlerine de bir bakmanızı tavsiye ederim* şirket sahipleri, kovulan ya da kalan Twitter çalışanları- herkes ama herkes görüşünü açıkça belirtiyor, bazıları engelleniyor, bazı insanların hesapları ise suspend*geçici kapatılmaya uğruyor.
Musk ve avukatı Alex Spiro, hükümetin bu ulusal risk değerlendirmesine hemen yanıt vermediler. Bu bir yana herkese, şaka bir yana Amerikan başkanı da dahil herkese kaba-saba da olsa cevap yetiştiren Musk’un avukatı olmak, hele de son 2 haftadır cehennem gibi olmalı ya da tam tersi aşırı eğlencelidir diye düşünmeden edemiyorum. Amerika’daki bu demokratik ortamı soluyan ve gözlemleyen biri olarak, bazı şeylerin burada çok kolay olduğu- oyle çok da umursanmadığı bir gerçek ve zor olan şeyler ile bu kolay-umursanmayan şeyler arasındaki denge de çok oynak. O yüzden birbirleriyle konuşurken kaba olmakla-yargılayıcı olmak arasındaki dengeyi mükemmel bir sahtelik-samimiyet çelişkisiyle oturtabilmiş bir toplum yapısından bahsediyorum. Elon da bunu yıllar içinde çok iyi öğrenmiş ve “ He is an American” diyebiliriz onun için.
Son güncel haber : Toplu işten çıkarmalara karşı Twitter’a toplu dava açıldı
Elon'un 44 milyar dolarlık satın almasının ardından Twitter'ın patronu olarak geçtiğimiz hafta ilk tam haftasıydı. Geniş çaplı işten çıkarmaların yolda olduğu söylentisi vardı ve doğru da çıktı. Hiç kimse tarafından imzalanmamış uyarı e-postaları geçtiğimiz Perşembe gecesi kovulacak personele gönderildi. İnsanlar uyandıklarında erişimlerinin iptal edildiğini gördüler. Twitter'ın bu aşamada uygun yasal süreçleri takip etmediğini iddia eden bir toplu dava açıldı.
Bunun yanında Amerika’da yaklaşan resesyon sinyalleri sebebiyle, teknoloji endüstrisinde işten çıkarma haberleri yağmaya devam etti. Aynı ana denk geliyor olması da tesadüf değil belli ki. Kısaca oradan da bilgi paylaşmak gerekirse, Lyft çalışanlarının %13’ünü, Stripe %14'ünü çıkardı. Apple ve Amazon’da da işe alım dondurmalarına gidildiği bildirildi.
Twitter’in kurucusu ve eski Ceo’su Jack Dorsey de sonunda bu konulardaki sessizliğini bozdu, Twitter çalışanlarının bu durumda olmasının sorumluluğunu kendisine yükledi.
Cumartesi sabahı paylaştığı Tweet ile tam olarak şunları yazdı; “Twitter çalışanlarının bir çoğunun bana kızgın olduğunun farkındayım. Herkesin bu durumda olmasının sorumluluğu bana ait: Şirketi çok hızlı büyüttüm. Bunun için özür dilerim."
Geçmişte Dorsey, Musk’ı Twitter için güvendiği tek çözüm olarak işaret ediyordu.
Bu şirketi çok hızlı büyüttük klişesini bir anda çıkartmasını da Elon Musk’a destek oluyor şeklinde yorumluyorum.
Elon Musk ise işten çıkarılmaların ardından yaptığı açıklamada şöyle dedi;
“Şirket günde 4 milyon dolardan fazla kaybederken ne yazık ki başka seçenek yok. Çıkış yapan herkese 3 aylık kıdem tazminatı teklif edildi, bu yasal olarak gerekli olanın %50 fazlasıdır.”
Mavi tık veren çalışanlardan bazılarının talepleri red ettiği ancak daha sonra mavi tık özelliğini 15.000 dolara sattığı da bugun çıkan haberler arasında yer aldı, herhangi bir kanıt henüz yok.
Bu bütün çılgın ve güven kırıcı gelişmelerin kullanıcılar olarak bizleri nasıl etkileyecek, ya da teknoloji çalışanları ya da sadece Twitter’ı kullanmayan bir vatandaşı bile nasıl etkileyecek? Başına gelenlerin kullanmadığı bir sosyal medya platformu yüzünden olacağını bilecek mi insanlar? Siyaset, ekonomi, Bitcoin, DogeCoin, Web3 ekonomisi, seçimler, ulusak güvenlik, dünya ticareti ve politikaları nasıl etkilenecek? Bütün bu önemli soruların cevaplarının bir kişinin elinde olması fikri ise pek hoş ve adil değil. Facebook işte buraya kadar gelebildi hiç bir şey olmaz diyen taraftaysanız bir kez daha düşünmeniz güzel olabilir. Bu karmaşık ilişkileri ve tartışmalı konuları bir haftada takip etmek ve sürekli yazı edit’lemek bile aşırı derecede heyecanlıydı ve zordu. Mavi tık meselesine hiç giremedim, o bile bu başlıkların yanında hafif kalıyor. Bu yüzden de bu yazı umarım farklı bakış açılarına kapı aralamayı başarır. Dorsey’nin üzerinde çalıştığı ve yeni nesil sosyal platform yani yeni nesil Twitter olduğu iddia edilen BlueSky bu sorunları çözecek mi ve bize kullanıcılar olarak müdahele etme imkanı sunabilecek mi hep birlikte göreceğiz.
Bu yazıyı yazmaya 1 hafta önce başladım ama bugüne kadar bitiremedim. Twitter’da Twitter’ın geleceği hiç bu kadar konuşulmamıştı ve başlı başına böylesine ateşli konu olmamıştı. Konu mavi tıka, Twitter Blue’nun 20 dolardan 8 dolara karar kılınmasına, siyasete, senato üyelerine, Çin’e, Tayvan’a, haksız işten çıkarılmalara, ulusal güvenlik riskine kadar genişledi. Elon, konu hakkında sohbet ettiğim arkadaşlarımdan birisinin tabiri ile internet cafeciler gibi 24 saat her konuyla ilgili tweet atana cevap yetiştiriyor ve kural-nezaket tanımamazlığının seviyesi de her saniye artıyordu. Kendi görevini Twitter profiline Chief Tweet- Tweet başkanı olarak değiştirmişti ki ben bu yazıyı bitirirken Twitter Complaint Hotline Operator - Twitter Şikayet Hattı Operatörü olarak güncelledi. En sonunda konu, Amerikan hükümetinin ulusal güvenlik riski sebebiyle Twitter’ın yeni sahipleri hakkında soruşturma kararına kadar geldi.
Peki nasıl bu noktaya gelindi?
Olayı oldukça başa sarmak istiyorum önce. Elon Musk’ın Twitter’ı satın almadan bir kullanıcı olarak nasıl ve neden kullandığına dikkat çekmek amacım. Elon Musk 2019’dan beri kitleleri ve bazı platformların hatta crypto paraların, e tabii ki kendi şirketlerinin de olumlu-olumsuz değişiklikler yaşamasına sebep olan etkin bir kullanıcı. 114 mio takipçisi var. Twitter'ı, tüm markalarını neredeyse ücretsiz olarak pazarlamak için yoğun bir şekilde ve bir CEO olarak hatalarıyla sevaplarıyla kullandı, kullanıyor. Twitter her ülke için, her şirket için olmasa da fan/hayran yaratabilen markalar için çok önemli bir mecra ve dünyanın her bir köşesinden tüketilen bir mecra. Ve bu haberleri etkileme gücü olan çoğu kurucu, yönetici ve gazeteci için tercih edilen aynı zamanda bir haber platformu. Twitter'a sahip olmak demek aynı zamanda 114 milyon takipçisi olan birisinin bu alanları her zaman kontrol etmesini sağlayacak demek bir nevi. Bir haftada Elon’ın takipçi adedi 2 mio arttı.
Twitter'ı almadan önce trolleyen, şu an ise hem kontrol eden hem trollemekten geri durmayan Elon'un Tesla, SpaceX ve kurduğu diğer tüm şirketler için bilanço dışında kalan pazarlama taktiği uyguladığını biliyoruz. TESLA gibi otomobil üreticileri genellikle gelirlerinin %2-3'ünü pazarlamaya harcarlar. TESLA’nın hiçbir pazarlama ve reklam harcaması bulunmuyor. Ford, Kia, GM, Hyundai, Subaru ve Ferrari ise 2021'de reklam yapmak için toplamda 10 milyar dolar harcadılar diyerek buraya yine dikkatleri çekelim.
Diğer yandan, her büyük medya şirketi ve sosyal ağ nihayetinde editoryal kararlar alabilir ve zaten alıyor. Ve bir sosyal medya ürününün algoritmasını etkilemek de yeni bir şey değil. TikTok'un algoritmasında belirli içeriklere ve hesaplara öncelik verdiği biliniyor, Instagram’ın da. Peki Twitter?
Elon Twitter'daki belki de en önemli kişi…
Biraz önce sadece bir haftada Elon’ın takipçi sayısının 2 milyon arttığını yazmıştım. Elon Musk Twitter’daki tüm yeni kullanıcıların kendisini takip etmesini sağlayabilir ve kitleleri etkileme gücünü her türlü kullanabilir. Daha da ilerisi, algoritmaya keyfi müdahale ederek, kendisinin ve şirketlerinin ya da desteklediği kişilerin içeriklerinin öne çıkmasını sağlayabilir. Özellikle de Amerika’da sağ kanada yani muhafazakâr cumhuriyetçilere yakın olduğunu gizlemeyen, Çin ile Tayvan ve Amerika arasındaki karmaşık ticari ilişkilerde bariz Çin’den yana olduğunu gösteren halleri, Rusya-Ukrayna savaşındaki herkesi şaşırtan hamleleriyle, bir sosyal medya devini almanın sadece burayı daha iyi bir yer ve konuşma özgürlüğü olan bir yer yapacağından çok daha fazlasının olduğunu gösteriyor ve pis kokuları burnumuza kadar sokuyor.
Yazının devamında hepsine değiniyorum.
Twitter, Kullanıcılar için Süper Uygulama olabilir mi?
Diğer sosyal medya ürünlerinin evrimi Elon Musk ve Twitter için en büyük fırsatlardan birisi. Attığı tweet’lerde Vine platformunu geri getireceğinden tutun da Youtube’un gelir modelini baz alarak Twitter’ın video gelirlerinde de bir değişiklik yapacağını anlıyoruz. Instagram, Facebook, Youtube yıllar içinde hem kullanıcıları hem de reklam verenler için birçok yapısal değişikliğe uğrarken Twitter’ın temel tüketiciye yönelik olan tarafı on yılda hiç bir güncelleme geçirmedi.
Elon'un bunu değiştirmeyi planladığını açıkça görüyoruz. İlk iş olarak Twitter kullanıcısı olmayanların da sayfaya girer girmez içerik akışına ulaşmasını sağladı. TikTok da benzer şekilde doğrudan içerik akışına açılır ve hiçbir zaman oturum açmayı gerektirmez.
TikTok var olmadan önce bariz bir şekilde TikTok olan Vine, 2012'de Twitter tarafından satın alındı ve ardından 2016'da kapatıldı. Elon’ın Vine’i geri getireceğini anladık ama bunu mecranın içinde mi yapacak yoksa yine ayrı bir platform mu bilmiyoruz ama birçok şey kapsayacak tek bir Twitter olacağı kesin gibi, çünkü her şeyin app’i olacak diye bir ifade kullandı. Buna Twitter aracılığı ile yapılan ödemeler de dahil. Web3 dünyasının, insanlarının, şirketlerin, start-upların, medya şirketlerinin, büyük küçük influencer’ların neredeyse ana mecrası olan Twitter’da Crypto ödemesini göreceğimize %100 eminim. Elon’ın bunun için kimlerle iş birliği yapacağını merakla bekliyorum. Metamask yerine Twitter crypto cüzdanı bile çıkartabilir. Marka-influencer pazarlama harcamalarının DM’ler aracılığı ile döndüğü milyar dolarlık bir pazardan söz ediyoruz. Cüzdan adresleri DM’lerden paylaşılıyor ve bunun tespitini yapmak, Twitter için daha doğrusu kodları incelemeleri için görevlendirilen Tesla mühendisleri için zor olmasa gerek. Bu noktada, Elon’ın yeni yönetim anlayışıyla Twitter’ın sadece bir “postacı” olarak kalması mümkün değil bence.
Ayrıca, dünyanın en etkili sosyal medya kullanıcılarından biri olan Elon'un, diğer güçlü kullanıcıları da üründen ne beklediği konusunda sürekli kaşıyor ve örneğin dünyanın en büyük Youtube içerik üreticisi olan Mr.Beast ile şimdiden bir koalisyon kuruyor.
Twitter'a sahip olmak, Elon'un diğer şirketlerine bariz bir pazarlama avantajı sağlıyor demiştim zaten ve ekliyorum. Twitter'ın yapısı, Elon'un zaman içinde başka tüketici ürünleri oluşturması için bir huni görevi görecek. Elon’in, en büyük sosyal platformların insanları yalnızca arkadaşlarıyla iletişim halinde tutmak ve onları videolarla eğlendirmekle kalmayıp aynı zamanda ödemeler, yemek teslimatı, seyahat rezervasyonları ve e-ticaret işlemlerinde yüz milyarlarca dolarlık ödemelere aracı olan bir platform haline getirecek mi göreceğiz.
İşin biraz daha kötü kokan taraflarına değinmek istiyorum. Küresel erişime sahip sosyal medya platformları giderek daha ciddi riskler barındırıyor. Üstelik bu riskler teknolojinin başımıza ördüğü çoraplar değil tamamen insan kararları ve koordinasyon hataları yüzünden. Facebook’da yaşanan Cambridge Analytica skandalını hatırlıyorsunuzdur. Bazı ülkeler nefret söylemini ve yanlış bilgilendirme çabalarını kontrol etmek için Twitter'ı yasaklarsa ya da kötü niyetli kullanırsa hiç şaşırmayacağımız bir dönemdeyiz.
Ulusal seçimden önce Musk’ın tüm web sitesine kimlik doğrulaması gerektirmeyen doğrulamayı açmadan üç-dört gün önce, içerik denetleme ekibinin büyük bir bölümü dahil olmak üzere Twitter personelinin yarısını kovuyor. Bunun tesadüf olmadığını düşünen milyonlar var şu an Amerika’da. Yine ben bu yazıyı tamamlamaya çalışırken gelen yeni bir haber ise, Twitter’dan Cuma sabahı kovulan bazı çalışanların geri çağrıldığı yönünde.
NBC News kıdemli muhabirlerinden Ben Collins bütün bu çılgın gelişmeleri yorumladığı Elon Musk hakkında şöyle bir tweet attı : “Kozmik olarak aptal mı yoksa tarihsel olarak kötü niyetli mi? Zamanımızın cevapsız, sürekli tekrarlanan sorusu.”
Musk'ın eylemlerinin ticari bir bakış açısından tartışılır yanları olduğu kadar, bunun onun için siyasetle ilgili olduğuna, özellikle de kendini Amerikan sağına ve Pekin'e sevdirme çabası artık çok açık.
Çin ve Tayvan arasındaki gerilim on yılların en yüksek noktasında kaynamaya devam ederken, onları bir kez daha birbirine düşüren yine Musk oldu. Her şeye de karışmasın o da dediğinizi duyar gibiyim. Keyif ya da zevk için karışmıyor elbette. TESLA Giga factory Musk ile Çin ilişkilerini etkileyen en büyük etken. Çin ile arası iyi olmak zorunda yani. Çin'in ABD Büyükelçisi Qin Gang, cumartesi günü attığı bir tweet ile önerisi için teşekkür ederek “barışçıl birlik, tek ülke, iki sistem” çağrısında bulundu.
Tayvan'ın ABD temsilcisi ise yaşanan bu garip gelişmeler karşısında cevapsız kalması ve Bi-khim Hsiao şunları yazdı: "Tayvan birçok ürün satıyor, ancak özgürlüğümüz ve demokrasimiz satılık değil."
"Hangi Elon Musk'ı daha çok seviyorsun?" Ukrayna devlet başkanı Zelensky , Twitter takipçilerine düzenlediği bir anket ile 2 seçenekli soru sordu.
“Ukrayna'yı destekleyen Elon Musk” veya “Rusya'yı destekleyen Elon Musk”
Washington Post’da çıkan son bir haber ise politik, tüketici ya da ticari risklerinin ötesinde ulusal güvenlik riski şüphesini gözümüze sokuyordu.
ABD hükümeti, Elon Musk'ın Twitter'ı satın alma anlaşmasının şartlarını gözden geçirme konusunda yasal yetkiye sahip olup olmadığını araştırıyor. (Chris Ratcliffe/Bloomberg Haberleri)
Konuya yakın kaynaklar Washington Post'a verdiği demeçte, ABD'li yetkililerin Elon Musk'ın Twitter'ı satın almasıyla ilgili resmi bir soruşturma açıp açmamayı değerlendirdiklerini, anlaşma kapsamında büyük yabancı yatırımcılara tanınan ayrıcalıklarla ilgili şüphe duyduklarını paylaşıyorlardı.
Bu yabancı yatırımcılar arasında bir Suudi prensin holding şirketi, Katar egemen servet fonunun bir yan kuruluşu ve Çin'de kurulan ancak faaliyetlerini başka bir yere taşıyan bir kripto para borsası olan Binance yer alıyor.
Yabancı yatırımcı inceleme süreciyle ilgili uzmanlar, muhtemelen Musk'ın yabancı yatırımcılarından herhangi birinin Twitter kullanıcıları hakkında kişisel verilere erişmek için özel ayrıcalıklara sahip olup olmayacağı konusunun özellikle riskli bulunduğunu söylüyorlar. Musk'ın Twitter'ı satın alması ile ilgili, 250 milyon dolar veya daha fazla yatırım yapanlar, daha düşük seviyeli bir yatırımcının alabileceğinin ötesinde bilgilere erişebiliyor. Suudi, Katar fonları ve Binance 250 milyon doların üzerinde yatırım yaptılar, fakat bu ek erişimin onlar için ne içerdiği şu an bilinmiyor. Soruşturma açılırsa hep birlikte öğreneceğiz.
Ulusal güvenlik teşkilatının açıklaması bu konuda oldukça net:
"Siyasi konuşmayı bastırmak ve ABD siyasetini etkilemek konusunda açık bir çıkarı olan Suudilerin şu anda büyük bir sosyal medya platformunun en büyük ikinci sahibi olduklarından endişe etmeliyiz"
Yani Musk, her alandaki üst seviye gelişmeler sonucunda, herkesi bir anda ayağa dikti. Şu an Amerikan siyasetçileri, FBI, kullanıcılar, gazeteciler, sağcılar, solcular, cumhuriyetçiler, liberaller, sanatçılar * Keanu Reeves, Stephen King tweetlerine de bir bakmanızı tavsiye ederim* şirket sahipleri, kovulan ya da kalan Twitter çalışanları- herkes ama herkes görüşünü açıkça belirtiyor, bazıları engelleniyor, bazı insanların hesapları ise suspend*geçici kapatılmaya uğruyor.
Musk ve avukatı Alex Spiro, hükümetin bu ulusal risk değerlendirmesine hemen yanıt vermediler. Bu bir yana herkese, şaka bir yana Amerikan başkanı da dahil herkese kaba-saba da olsa cevap yetiştiren Musk’un avukatı olmak, hele de son 2 haftadır cehennem gibi olmalı ya da tam tersi aşırı eğlencelidir diye düşünmeden edemiyorum. Amerika’daki bu demokratik ortamı soluyan ve gözlemleyen biri olarak, bazı şeylerin burada çok kolay olduğu- oyle çok da umursanmadığı bir gerçek ve zor olan şeyler ile bu kolay-umursanmayan şeyler arasındaki denge de çok oynak. O yüzden birbirleriyle konuşurken kaba olmakla-yargılayıcı olmak arasındaki dengeyi mükemmel bir sahtelik-samimiyet çelişkisiyle oturtabilmiş bir toplum yapısından bahsediyorum. Elon da bunu yıllar içinde çok iyi öğrenmiş ve “ He is an American” diyebiliriz onun için.
Son güncel haber : Toplu işten çıkarmalara karşı Twitter’a toplu dava açıldı
Elon'un 44 milyar dolarlık satın almasının ardından Twitter'ın patronu olarak geçtiğimiz hafta ilk tam haftasıydı. Geniş çaplı işten çıkarmaların yolda olduğu söylentisi vardı ve doğru da çıktı. Hiç kimse tarafından imzalanmamış uyarı e-postaları geçtiğimiz Perşembe gecesi kovulacak personele gönderildi. İnsanlar uyandıklarında erişimlerinin iptal edildiğini gördüler. Twitter'ın bu aşamada uygun yasal süreçleri takip etmediğini iddia eden bir toplu dava açıldı.
Bunun yanında Amerika’da yaklaşan resesyon sinyalleri sebebiyle, teknoloji endüstrisinde işten çıkarma haberleri yağmaya devam etti. Aynı ana denk geliyor olması da tesadüf değil belli ki. Kısaca oradan da bilgi paylaşmak gerekirse, Lyft çalışanlarının %13’ünü, Stripe %14'ünü çıkardı. Apple ve Amazon’da da işe alım dondurmalarına gidildiği bildirildi.
Twitter’in kurucusu ve eski Ceo’su Jack Dorsey de sonunda bu konulardaki sessizliğini bozdu, Twitter çalışanlarının bu durumda olmasının sorumluluğunu kendisine yükledi.
Cumartesi sabahı paylaştığı Tweet ile tam olarak şunları yazdı; “Twitter çalışanlarının bir çoğunun bana kızgın olduğunun farkındayım. Herkesin bu durumda olmasının sorumluluğu bana ait: Şirketi çok hızlı büyüttüm. Bunun için özür dilerim."
Geçmişte Dorsey, Musk’ı Twitter için güvendiği tek çözüm olarak işaret ediyordu.
Bu şirketi çok hızlı büyüttük klişesini bir anda çıkartmasını da Elon Musk’a destek oluyor şeklinde yorumluyorum.
Elon Musk ise işten çıkarılmaların ardından yaptığı açıklamada şöyle dedi;
“Şirket günde 4 milyon dolardan fazla kaybederken ne yazık ki başka seçenek yok. Çıkış yapan herkese 3 aylık kıdem tazminatı teklif edildi, bu yasal olarak gerekli olanın %50 fazlasıdır.”
Mavi tık veren çalışanlardan bazılarının talepleri red ettiği ancak daha sonra mavi tık özelliğini 15.000 dolara sattığı da bugun çıkan haberler arasında yer aldı, herhangi bir kanıt henüz yok.
Bu bütün çılgın ve güven kırıcı gelişmelerin kullanıcılar olarak bizleri nasıl etkileyecek, ya da teknoloji çalışanları ya da sadece Twitter’ı kullanmayan bir vatandaşı bile nasıl etkileyecek? Başına gelenlerin kullanmadığı bir sosyal medya platformu yüzünden olacağını bilecek mi insanlar? Siyaset, ekonomi, Bitcoin, DogeCoin, Web3 ekonomisi, seçimler, ulusak güvenlik, dünya ticareti ve politikaları nasıl etkilenecek? Bütün bu önemli soruların cevaplarının bir kişinin elinde olması fikri ise pek hoş ve adil değil. Facebook işte buraya kadar gelebildi hiç bir şey olmaz diyen taraftaysanız bir kez daha düşünmeniz güzel olabilir. Bu karmaşık ilişkileri ve tartışmalı konuları bir haftada takip etmek ve sürekli yazı edit’lemek bile aşırı derecede heyecanlıydı ve zordu. Mavi tık meselesine hiç giremedim, o bile bu başlıkların yanında hafif kalıyor. Bu yüzden de bu yazı umarım farklı bakış açılarına kapı aralamayı başarır. Dorsey’nin üzerinde çalıştığı ve yeni nesil sosyal platform yani yeni nesil Twitter olduğu iddia edilen BlueSky bu sorunları çözecek mi ve bize kullanıcılar olarak müdahele etme imkanı sunabilecek mi hep birlikte göreceğiz.
SON DAKİKA
