hourSON DAKİKA
left-arrowright-arrow
weather
İstanbul
down-arrowup-arrow
    Çiğdem Öztabak Çiğdem Öztabak

    Teknoloji Sektöründeki İş Kayıpları, Endüstri Dönüşümü ve Yapay Zeka

    11.08.2023 Cuma | 09:31Son Güncelleme:

    Teknoloji sektörü, çok yakın bir zamana kadar hızlı büyüme ve yeniliklerin sembolüydü, lakin 2022 sonları ve 2023'ün ilk yarısında 386.000'den fazla çalışan kaybederek önemli bir gerileme yaşadı. Bu eğilim, iş dünyasını derinden sarsarak binlerce insanın işsizlikle yüzleşmesine neden oldu.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Amazon, Meta ve Google derken bütün teknoloji devleri birer birer kendilerini bu sarmalın içinde bulmaya başladılar. Peki bu hepsi milyon dolarlık yatırımlar alan teknoloji şirketlerinin işten çıkardığı insanlar, çıkarıldıkları Aralık 2022, Ocak 2023’den beri şimdilerde neler yapıyorlar? Birkaç örnekle sizlerle de paylaşmak istedim ve bu yazıda paylaştığım işten çıkarılmalara dair istatistikler ve gerçek hikayeler ile hepimizin kendimize ait geri bildirimler çıkarabileceğimizi düşünüyorum.

    Teknoloji Sektöründeki İşten Çıkarmalar

    İşten çıkarmaların sayısı artmaya devam ederken ve Google'ın da diğer teknoloji devlerinin yanına bu konuda katılmasıyla birlikte durumun ciddiyeti daha da artmaya başladı. İşten çıkarmaların yaygınlaşması, teknoloji çalışanlarının mücadele ettiği ciddi bir belirsizlik unsurunu gün yüzüne çıkardı. Çalışanlar şirketler tarafından genellikle etkilenen rollerin bildirildiği e-postalar almalarıyla, ardından şirket sistemlerinden aniden koparılmalarıyla haber oldular. Mayıs 2020'ye kadar 23 milyon Amerikalı işini kaybetti ve işsizlik oranı %14,7'ye yükseldi, bu da Büyük Buhran döneminden bu yana ülkedeki en yüksek seviyeydi! Ancak teknoloji şirketleri geçmişten günümüze baktığımızda bu kadar zarar görmemiş duruyor. Uzaktan çalışma ve bulut bilişim gibi faktörler, insanların çevrimiçi hizmetlere olan talebini artırdı ve bu da teknoloji şirketlerinin gelirini artırarak istihdam sağladı. Microsoft, Amazon, Salesforce, Meta (Facebook'ın ana şirketi) ve Alphabet (Google'ın ana şirketi) gibi şirketler, daha düşük faiz oranları ve iyimser tahminlerle birlikte işe alım süreçlerini hızlandırdılar. Örneğin Meta'nın 2021 yıl sonunda 72.000'den fazla çalışanı vardı, bu da 2019'a göre %60'tan fazla artış demekti. Alphabet'in ise 2021'de 190.000'den fazla çalışanı bulunuyordu.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Teknolojinin Döngüsel Doğası ve Yapay Zeka Devrimi

    Her teknolojik dönemin tarihsel açıdan yükseliş ve çöküş dönemlerinin olduğu bilinen bir gerçek. Son dönemdeki kripto çöküşü ve Silicon Valley Bank'ın iflası gibi sebepler de, bu mevcut düşüşe ciddi oranda katkıda bulundu. Bir arkadaşım Coinbase’den aylar süren görüşme sonucu maaş teklifi aldı ve işe başlamasını beklerken, durumu askıya aldıklarını bildiren bir e-posta aldı. Onu işe almak yerine 3 aylık bir maaş ödemesi yaptılar. Bu sis perdeleri altında teknoloji endüstrisi için en büyük ışık kaynağı hiç şüphesiz ki ChatGPT ile başlayan yapay zeka devrimi oldu. Üretken yapay zeka girişimleri eşi benzeri görülmemiş yatırımlar alıyor son zamanlarda ve yatırımcıların ibresi ciddi oranda yapay zeka gelişmelerini kullanarak ürün ya da servis geliştiren girişimlere kaymış durumda. Bu durum da sektöre yepyeni bir canlılık, yeni bir iyimserlik duygusu katıyor. ABD'deki yapay zeka startup'larına yapılan yatırımların 2023'ün ilk çeyreğinde 12 milyar doları aştığı görülmektedir.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Yapay Zeka Devriminin Eşi Görülmemiş Enerjisi ( A.I. Boom)

    Uzun zamandır dünyanın teknoloji merkezi olan San Francisco, yapay zeka devrimiyle yeniden hareketleniyor. Kelimenin tam anlamıyla daha önceki mobil uygulamaların, her yıl mobilin senesi olduğunu işittiğimiz ve mobil patlamasına benzer bir heyecan var. Yapay zeka girişimlerinin büyük yatırımlar elde ettiği ve hızlıca ivme kazandığı bir odak noktası durumunda sektör. Endüstri uzmanları da yapay zekanın bu potansiyelinden gayet emin görünüyorlar ve sayfa sayfa raporlar yayınlıyorlar. Bu raporları sanki okumamıza bile gerek kalmadığı, görünen köyün kılavuz istemediği bir dönemde olduğumuzu hissettiriyor. ABD teknoloji sektörü, dünya ekonomisinin %10'unu temsil ederken ülkenin GSYİH'sinin da önemli bir kısmını oluşturuyor. Bu sektörde çalışan yaklaşık 12 milyon kişi bulunurken teknoloji şirketlerinin çoğunluğu kıyı bölgelerinde, yani özellikle San Jose, Washington D.C., San Francisco, Boston ve New York City gibi bölgelerde yoğunlaşıyor.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    İşten Çıkarmalar ve Dayanıklılık: İşten çıkarılanlar şimdi ne yapıyorlar?

    İşten çıkarmalar ve dönüşümlerle işaretlenmiş bu manzarada, teknoloji endüstrisi vaat eden yapay zeka ve yenilik olanaklarıyla beslenerek dirençli kaldığını ispatlıyor adeta.

    Eski Uber çalışanı bu patlamayı böyle anlatıyor Neredeyse 12 yıldır San Francisco'dayım ve daha önce hiç böyle bir enerji hissetmemiştim. Mobil patlama sırasında buradaydım.

    Mobil patlamayı temsil eden tek şirket olduğunu düşündüğüm Uber'de çalıştım. Ve size söyleyebilirim ki böyle bir şey yoktu. Her kafede, restoranda ve sokaktaki duyduğumuz sohbetlerin yarısı ya ChatGPT hakkında ya da hangi yapay zeka şirketin ne kadar, kimden yatırım aldığı ile.

    Haberin Devamıadv-arrow
    Haberin Devamıadv-arrow

    Bu işten çıkarılmalardan etkilenmiş bir Google çalışanı da ilk başladığında kendini ne kadar güvende ve önemli hissettiğinden bahsediyor. 20 Ocak’ta Google’da çalıştığı 6.yılından sonra herkese gelen e-posta’dan o da almış ve bu -bana tuğla gibi çarptı diye ifade ediyor. Gerçek olduğuna inanamamış ve login olmaya çalışıp sisteme giremediğini deneyimlemiş. Herhangi bir Google ofisine gitmesi, mevcut çalışanlarla iletişime geçmesi de o e-posta ile yasaklanmış. Amerika’da teknoloji şirketlerinden ayrılma ya da koparılma şartları oldukça keskin ve net. Ancak tazminatlar da bir o kadar yüklü, maaşlar yüksek olduğu için iyi bir rahatlatıcı. Saleforce’dan çıkarılan çalışanlara 5 aylık maaş ödemesi yapılıyor.

    Bir diğer teknoloji şirketi Airtable’dan işten çıkarılan mühendis de bir gece geç saatte yoğun Slack mesajlarını görüyor ve iyi olup olmadığını soran arkadaşlarına neredeyse San Francisco'da deprem olduğunu sandığını anlatıyor. Sabah uyandığında ve bilgisayarını açtığında çalışma erişiminin 30 gün içinde sona ereceği bildirimini görüyor. Campbell, tazminat paketiyle iki yeni işletmenin kurucu ortağı olmuş ve makine öğrenimi ve üretken yapay zeka kullanarak müşteri veri kümeleri hakkında içgörüler elde etmeyi amaçlayan yeni bir girişime başlamış.

    CNBC’de yayınlanan bu haber dosyasında işten çıkarılan çalışanların %48'inin 30 ila 40 yaşları arasında ve %89'u ABD'de yerleşik olduğu belirtilmiş. Bu çalışanların ortalama deneyim süresi ise 12 yıl ki bu oldukça üzücü ve düşündürücü işte.

    İşten çıkarmalar ve dönüşümlerle şekillenen bir ortamda, teknoloji endüstrisi yapay zeka ve umut vaat eden gelişmelerle desteklenerek dayanıklı kalıyor. Yapay zeka devrimi, teknoloji işçileri için evrim geçirme, uyum sağlama ve teknolojik ilerlemenin yeni bir dönemine katkıda bulunma fırsatını sunuyor. Sektör, zorlukları aşarak değişime uyum sağlarken, teknoloji endüstrisinin geleceği belirsizliklerle büyüme, yeniden şekillenme ve sürekli yenilik yapma fırsatlarıyla dolu.