Rasmussen resmen aday

Karikatür krizi ve ROJ TV nedeniyle Türkiye'nin mesafeli yaklaştığı isim Danimarka Başbakanı Anders Fogh Rasmussen, NATO genel sekreterliğine adaylığını resmen açıkladı. G-20 zirvesi için Londra'da bulunan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Rasmussen'in adaylığına olumsuz baktığını açıkladı.

"Terör örgütü PKK'nın yayın organı Danimarka'dan yayın yapıyor. Rasmussen'den rica ettim ama yayını durdurmadı" diyen Başbakan Erdoğan, "Rasmussen'in NATO adaylığına ben olumsuz bakıyorum" ifadesini kullandı.

Rasmussen'in lideri bulunduğu Liberal Parti siyasi işler sözcüsü Inger Stoejberg, Danimarka'nın TV2 News televizyonuna yaptığı açıklamada, Danimarka Başbakanı'nın partideki çalışma arkadaşlarını NATO genel sekreterliğine adaylığını koyacağı konusunda bilgilendirdiğini belirtti.

Adı, Jaap de Hoop Scheffer'den boşalacak NATO genel sekreterliğinin adayları arasında sık sık geçen Rasmussen, daha önce yaptığı açıklamalarda konuya ilişkin yorumda bulunmayacağını, şimdilik Danimarka'daki başbakanlık görevine odaklandığını kaydediyordu.

Polonya'dan Sikorski aday değil

Bu arada, Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski, NATO genel sekreterliğine aday olmadığını belirtti. Polonya Başbakanı Donald Tusk'ın birkaç ay önce aday olarak açıkladığı Sikorski, NATO Genel Sekreterliği için 3 aday olduğunu, ancak kendisinin bunlardan biri olmadığını söyledi. Sikorski, adayların isimlerini açıklamadı.

Genel sekreterlik adayları arasında Norveç Dışişleri Bakanı Jonas Gahr Stoere ve İngiltere'nin eski Savunma Bakanı Des Brown'ın da isimleri bulunuyor.

Scheffer 31 Temmuz'da veda ediyor

Genel sekreterliğe 2004 yılının ocak ayında atanan Hollanda'nın eski Dışişleri Bakanı Jaap de Hoop Scheffer, 31 Temmuz 2009'da koltuğunu devrederek Brüksel'den ayrılacak.

İttifak kulislerinde, Rasmussen'in adaylığına destek konusunda ABD, İngiltere, Fransa ve Almanya'nın uzlaşma sağladığı, ancak Türkiye'nin tavrının belirleyici olacağı ifade ediliyor.

Batı Avrupa basınında çıkan haber ve yorumlarda "karikatür krizi" üzerinde duruluyor, Rasmussen'in bu kriz sırasındaki hatalı tavrının Ankara tarafından hoş görülmediği ileri sürülüyor.

'Gül ve Erdoğan arasında fikir ayrılığı var'

Bazı haber ve yorumlarda, Rasmussen'e destek konusunda Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan arasında fikir ayrılığı olduğu iddia edilirken, NATO zirvesinde Türkiye'yi, Rasmussen'e karşı olunmadığını söyleyen Gül'ün temsil edeceği belirtiliyor.

NATO'daki yabancı diplomatik kaynaklardan elde edilen bilgilere göre, "çeşitli baskılara rağmen" olaya "aceleci olmayan ve soğukkanlı bir tavırla yaklaşan" Türkiye, "NATO'nun başında, ittifakın en önemli tehdit olarak algıladığı terörizme karşı ortak mücadelenin öneminin bilincinde olan bir genel sekreter" istiyor.

Terör örgütünün yan kuruluşu olan Roj TV'yi barındıran Danimarka'nın başbakanının, terörizme karşı mücadeledeki "bilinç ve kararlılık düzeyinden şüphe duyulduğu" ifade ediliyor.

Türkiye, 2004 yılından beri Roj TV'nin Danimarka'daki lisansının iptali için diplomatik girişimlerde bulunuyor. Liberal Rasmussen'in, terör örgütünün televizyon kanalını savunurken "ifade özgürlüğünden" söz ettiği hatırlatılıyor.

Bazı diplomatik gözlemciler, NATO'nun güçlü müttefiklerinden Türkiye'nin bu koşullarda Rasmussen'in genel sekreterliğine yeşil ışık yakmasının mümkün gözükmediği, bunun, uzun yıllardır terörizmden acı çeken Türk kamuoyuna kabul ettirilemeyeceği, Ankara'nın, "olası ısrar ve baskılara rağmen" veto kartını öne sürebileceği, aksi takdirde "itibar kaybının" söz konusu olacağı görüşlerini savunuyor.

Türk diplomatik kaynakları ise ortada acil ve ciddi bir sorun bulunmadığı mesajını verirken, yeni genel sekreter belirlenmesi konusunun NATO zirvesinin gündeminde yer almadığını, 31 Temmuza kadar vakit bulunduğunu, çeşitli adayların isimlerinin gayri resmi olarak geçtiğini, "ittifaka ve hedeflerine uygun bir isim" üzerinde uzlaşma sağlanacağını ifade ediyor.

NATO bünyesinde genel sekreterlik konusunda hararetli pazarlık ve tartışmaların devam ettiği gizlenmiyor, ancak ittifak yetkilileri ve Türk tarafı hiçbir resmi açıklama yapmıyor.

Genel sekreterin özellikleri

NATO'da genel sekreter, bir Avrupalı müttefik ülkenin bakanlık yapmış siyasetçileri arasından seçiliyor. Avrupa Kuvvetleri Komutanı (SACEUR) ise Amerikalı oluyor.

Fransa, NATO genel sekreterinin ittifakın İngilizceyle birlikte resmi dili olan Fransızca bilmesine önem ve öncelik veriyor.

NATO'ya eski Varşova Paktı üyelerinden, bir Doğu Avrupalı genel sekreter seçilmesi önerisi de gündemde kalıyor, ancak "yabancı dil olarak Rusça bilen bir NATO genel sekreterinin göreve gelmesinin olası sakıncalarından" söz ediliyor.