SON DAKİKA
Kırgızistan'daki devrim Rusya'nın işi mi?
Kırgızistan'da muhalefet önderliğindeki halk ayaklanması yönetimin devrilmesiyle sonuçlandı. Kırgızistan'ın devrik Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev, ordu ve polis güçlerinin, muhalefet tarafından kurulan geçici hükümetin kontrolüne geçtiğini kabul etti. Bakiyev istifa etmeyeceğini açıkladı. Kırgızistan'da hükümeti devirerek kendi hükümetini kurduğunu ilan eden muhalefetin liderlerinden Ömürbek Tekebayev ise hükümetin devrilmesinde Rusya'nın rol oynadığını ileri sürdü.
SON DURUMKırgızistan'ın başkenti Bişkek'te dün polis ile göstericiler arasında 12 saat süren çatışmalarda ölenlerin sayısının 75 olduğu bildirildi.
Sağlık Bakanlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, dünkü olaylarda 75 kişi öldü, yaralı sayısı ise 320 dolayında tespit edildi.
Yaralılardan bazılarının sağlık durumunun ciddiyetini koruduğunu ifade eden yetkililer, vatandaşların kan bağışı için sağlık merkezlerine akın ettiğini söylediler.
Bişkek'teki Amerikan askeri hava üssü de başkentteki polikliniklere tıbbi malzeme ve ilaç yardımında bulundu.
Geçici hükümet kuruldu
Geçici hükümetin başkanı Roza Otunbayeva yaptığı basın toplantısında meclisin feshedildiğini açıkladı. Geçici hükümet, ülkeyi 6 ay yöneteceğini bildirdi.
Geçici hükümetin maliye, savunma, milli güvenlik hizmetleri ve sınır birliklerinden sorumlu devlet bakanın isimleri de açıklandı.
Devlet Başkanı Kurmanbek Bakıyev'in döneminde kamu yönetimi reformu çerçevesinde kurulan devlet başkanlığına bağlı Yatırım, İnovasyon ve Kalkınma Merkez Ajansı'nın da kaldırıldığı bildirildi. Ajansın başında Bakıyev'in oğlu bulunuyordu.
Geçici hükümetin dört bakanı belli oldu. Bunlar, İçişleri Bakanı Bolot Şerniyazov, Savunma Bakanı İsmail İsakov, Maliye Bakanı Temir Sariyev, Sağlık Bakanı Damira Niyazaliyeva oldu.
Roza Otunbayeva, devlet başkanının sorumluluklarını da üstlendiğini açıkladı. Otunbayeva, olaylardan sonra başkentten kaçan Devlet Başkanı Kurmanbek Bakıyev döneminde özelleştirilen iki elektrik şirketine atıfta bulunarak, geçici hükümetin icraatlarından birinin "yasa dışı şekilde özelleştirilen bazı kurumların devlete iadesi için bir kararname çıkarmak" olacağını söyledi.
Roza Otunbayeva, Rusya'yı "kilit öneme sahip stratejik ortak" olarak gördüklerini, bu ülkeden mali ve stratejik destek istediklerini bildirdi.
Otunbayeva, "Rusya ile ebedi bir dostluğumuz var. Rusya bizim kilit öneme sahip ortağımız" dedi.
Kendilerine yardım açısından Rusya'ya güvendiklerini kaydeden Otunbayeva, "Hem mali, hem de stratejik desteğe ihtiyacımız var. Rus hükümetinden halihazırda yardım istedik" dedi.
Bu arada 5 bankanın çalışmalarının da 6 ay süreyle durdurulduğu bildirildi.
Kırgızistan'da hükümeti devirerek kendi hükümetini kurduğunu ilan eden muhalefetin liderlerinden Ömürbek Tekebayev, bu ülkedeki ABD askeri üssünün süresinin kısaltılabileceğini söyledi.
Rusya darbeye yardımcı mı oldu?
Kırgızistan'da hükümeti devirerek kendi hükümetini kurduğunu ilan eden muhalefetin liderlerinden Ömürbek Tekebayev, bu ülkedeki ABD askeri üssünün süresinin kısaltılabileceğini söyledi.
Reuters'a açıklama yapan Tekebayev, hükümetin devrilmesinde Rusya'nın rol oynadığını ileri sürdü.
Tekebayev, "Rusya, (Devlet Başkanı Kurmanbek) Bakiyev'in devrilmesinde rolünü oynadı" dedi.
Muhalefetin kurduğu hükümette anayasal konulardan sorumlu olan Tekebayev, "Bakiyev'in gidişine Rusya'nın nasıl sevindiğini gördünüz. Dolayısıyla, ABD üssünün burada bulunma süresi de çok yüksek bir ihtimalle kısaltılacak" dedi.
Öte yandan, başkent Bişkek'te akşam saatlerinde yoğun otomatik silah sesleri duyuldu.
Yağmacılar bazı mağazalara girmeye çalışırken, polis güçleri kent merkezinde bu tür gruplarla çatıştı.
İçişleri Bakanlığının bir yetkilisi, birkaç yüz kişilik bir polis grubunun, 500 kişilik bir yağmacı grupla kent merkezinde çatışmakta olduğunu söyledi.
Bişkek'te dükkan sahiplerinin yağmacıların üzerine ateş açması sonucu bir kişinin öldüğü bildirildi.
BAKİYEV'DEN BEKLENEN AÇIKLAMA
Kırgızistan'da, Devlet Başkanı Bakiyev'e atfen ilk kez bir açıklama yayımlandı. Yerel internet sitesi "www.24.kg" de Bakiyev'in istifa etmeyeceğini belirterek, ülkede son günlerdeki şiddet olaylarından muhalefetin sorumlu tutulması gerektiğini kaydettiğini haber verdi.
İnternet sitesine göre, Bakiyev açıklamasında, muhalefetin ordunun ve güvenlik güçlerinin kontrolünü ele geçirdiğini belirtti.
Kurmanbek Bakiyev, ordu ve polis güçlerinin, muhalefet tarafından kurulan geçici hükümetin kontrolüne geçtiğini kabul etti.
Bakiyev, Kırgız 24kg ajansı tarafından yayımlanan açıklamasında, "Maalesef ordu ve güvenlik güçleri yeni yönetimin emri altında, bunlar düzeni sağlayamazlar. Ben Kırgızistan'ın devlet başkanı olarak, şu anda ülkedeki duruma etki etmek için her türlü imkandan yoksunum. Dün yaşanan trajik olaylarda benim hatam varsa sorumluluktan kaçmayacağım. Devlet Başkanı dokunulmazlığına saklanmayacağım" dedi.
Bakiyev, Kırgızistan'ın bir insani felaketin eşiğinde olduğunu belirterek, uluslararası topluma yardım çağrısı yaptı. Bakiyev, "Uluslararası toplumu özellikle Kırgızistan'daki kritik duruma dikkat etmeye çağırıyorum. Kırgızistan bir insani felaketin eşiğinde" dedi.
Bişkek'teki olayların ardından kenti terk eden Bakiyev, Rus radyosu Moskova'nın Yankısı'na verdiği demeçte de ülkenin güneyinde olduğunu ve buradan ayrılmaya niyeti bulunmadığını söyledi.
ABD temasa geçti
ABD Dışişleri Bakanlığı, Amerikalı bir diplomatın bugün Kırgızistan'daki geçici hükümetin Başbakanı Rosa Otunbayeva ile görüştüğünü ve sükunet çağrısında bulunduğunu bildirdi.
Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Philip Corwley, yaptığı açıklamada, "muhalefet lideri" olarak nitelediği Otunbayeva'yı ülkenin yöneticisi olarak tanımadıklarını bildirdi.
ABD'nin Bişkek Büyükelçiliği maslahatgüzarının Otunbayeva ile görüşmesinde "demokratik ilkelere bağlı kalınması" çağrısı yaptığını belirten sözcü, Güney Asya ve Orta Asya'dan sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Robert Blake'in de Washington'da devrik hükümetin dışişleri bakanı ile görüştüğünü kaydetti.
Öte yandan, Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, ABD'nin "Kırgızistan'da demokrasi yoluna dönüşü sabırsızlıkla beklediği" ifadesine yer verildi.
Seferler askıya alındı
Öte yandan, Kazakistan Ulusal Hava Yolu Şirketi Air Astana'nın Kırgızistan seferlerini askıya aldığı bildirildi. Air Astana'dan yapılan açıklamada, 8 Nisan 2010 ile 19 Nisan 2010 tarihleri arasındaki Kırgızistan seferlerinin askıya alındığı duyuruldu.
GÖSTERİCİLER BAKİYEV'E TEPKİLİ
Muhalefet, Bakiyev'e karşı öfkesini dile getiriyor. Okul müdürü olduğunu söyleyen Nurali Baymatoviç, "Bakiyev iktidarı halktan çaldı, şimdi de halk iktidarı aldı" diye konuştu.
Bakıyev'in yağmalanan evindeki radyatörleri söken Baymatoviç, radyatörleri okullara takacaklarını bildirdi. Baymatoviç, "Radyatörleri okullara takıp, Kırgız çocuklarının geleceklerini hazırlamaya yardım edeceğiz. Onun için yaptığımız tam olarak yağma olarak nitelendirilemez" dedi.
Devrik iktidarın halkın sabrını çok zorladığını belirten Baymatoviç, "Sonunda patlama oldu" diye konuştu.
Bakıyev'in eşinin mücevherlerle çekilmiş, yırtılmış bir resmini kalabalığa gösteren bir gösterici, "Halk zor geçinirken, bakın Bakıyev'ler nasıl yaşıyormuş, resimdeki şu elmaslara bir bakın" diye bağırdı.
HALK İSYANI
Kırgızistan kana bulandı. Bir kısmı silahlı onbinlerce gösterici başkentte, önce İçişleri Bakanlığı'na yürüdü. Ardından Devlet Başkanlığı binasını işgal etti.
Sosyal Demokrat Partisi (SDP) Milletvekili İsa Omurkulov, yaptığı açıklamada, "Maalesef göstericilere engel olamadık, binaya girdiler. Ne yazık ki, binanın penceresinden alevler yükseliyor" dedi.
Omurkulov, muhalif liderlerin Devlet Başkanlığı binasında olduğunu da kaydetti. Göstericilerin işgalinden hemen sonra yağmalanmaya başlanan Devlet Başkanlığı binasının pencerelerinden mobilyalar, dosyalar, bayraklar pencereden atılırken, çığlık sesleri de duyuldu.
Elektriklerin büyük oranda kesik olduğu Bişkek'te gerginlik sürerken, ana caddelerdeki dükkanlar yağmalandı. Ayrıca, başkentin çeşitli bölgelerinden kara dumanlar yükseldi.
Son olarak Bakıyev'in evi önce yağmalandı, sonra da ateşe verildi. Ancak alevler komşu evlere de sıçradı. Kent merkezindeki Ala Too meydanında ise 10'dan fazla araç yakıldı.
Ayaklanma sadece Bişkek'te değil, bir çok kentte yayıldı. Narin kentinde sokağa dökülen, 5 bin muhalif hükümet binasını ele geçirdi. Yeni hükümet kurduklarını açıkladı. Narin bölgesel polis şefi öldürüldü.
Eylemcilerin, cezaevlerini basarak muhalif liderleri serbest bıraktıkları belirtiliyor.
Kırgızistan'da muhalefet liderlerinden Bolot Şerniyazov, güvenlik güçlerinin başkent Bişkek'te yağmacıları vurmaları emrini verdi.
Ülkede muhalif Ata-Meken Partisinin lideri Ömürbek Tekebayev'in yardımcısı olan Şerniyazov, Reuters ajansına telefonla yaptığı açıklamada, "güvenlik güçlerinin, şu anda Bişkek'te asayişi sağlamak için yağmacılara ateş açabileceği yönündeki emri onayladığını" söyledi.
Havalimanı kapatıldı
Kırgızistan-Kazakistan sınırında geçişler durduruldu. Bişkek Havalimanı uçuşlara kapatıldı.
Uluslararası kamuoyu da olaylardan kaygılı. Beyaz Saray "endişeliyiz" açıklaması yaptı. Olaylarda payı olduğu iddialarını reddeden Rusya da taraflara itidal çağrısı yaptı.
Türkiye de hem Bişkek'te büyükelçilikte hem de Ankara'da Dışişleri Bakanlığı'nda kriz masası oluşturdu. Bakanlık, "şu ana dek Türk vatandaşları etkilenmedi. Güvenliklerinde bir tehdit yok " açıklaması yaptı.
ABD ve Rusya işbirliği içerisinde olacak
Amerikalı ve Rus yetkililerin, Kırgızistan'daki gelişmelere ilişkin ortak bir tutum takınmak için müzakerelerde bulundukları bildirildi.
ABD Başkanı Barack Obama ve Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ile Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag'da bulunan diplomatik heyetlerin, ortak tutum üzerinde çalıştıkları bildirildi.
Amerikalı yetkililer, Obama ve Medvedev'in Kırgızistan konusunu, START antlaşmasını imzalamadan önce görüştüklerini belirttiler.
Ancak bu görüşmede, "Kırgızistan'daki ABD üssünün kapatılması ihtimali" ile ilgili bir konunun ele alınmadığı kaydedildi.
Obama'nın Rusya ile ilişkilerden sorumlu danışmanı Michael McFaul, bu konuda ortak bir açıklama yapılıp yapılmayacağının da Rus tarafıyla değerlendirilmekte olduğunu ifade etti.
Kırgızistan'da yönetimin kimin elinde olduğunun belli olmadığını belirten bir yetkili, "Durumu değerlendirmeyi sürdürüyoruz" dedi.
Yetkili, ABD'nin tutumunun, iktidarı ele geçirebilecek olan muhalefetin "demokratik bir yönetim" kurup kurmamasına da bağlı olacağını kaydetti.
Amerikalı yetkililer, Kırgızistan'daki gelişmeleri, "Rusya yanlısı darbe" olarak değerlendirmediklerini, gelişmelerin bir "Amerikan karşıtı darbe" de olmadığını belirttiler.
ULUSLARARASI TEPKİLER
Özbekistan:
Özbekistan, muhalefetin hükümeti ele geçirdiği Kırgızistan'la olan sınırını kapattı. Kırgız sınır hizmetleri sözcüsü Dizhodar Isakonov, telefonla yaptığı açıklamada, "Özbek tarafının talebi üzerine Özbek-Kırgız sınırında insanların ve araçların geçişi askıya alındı" dedi.
Rusya:
Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, Kırgızistan'daki ayaklanmanın halkın rejime karşı öfkesinin bir göstergesi olduğunu söyledi. Medvedev, sözcüsü aracısıyla yaptığı açıklamada, Kırgızistan'da hükümeti düşüren ayaklanmanın bir iç mesele olduğunu da belirtti.
Sözcü Natalya Timakova, Medvedev'in "Bu Kırgızistan'ın iç meseledir ama protesto biçimi sıradan insanların mevcut rejim tarafından ne kadar üst derecede öfkelendirildiğini ortaya koymaktadır" dediğini belirtti.
Medvedev'in daha fazla kurban verilmemesi ve ülkede düzenin sağlanmasının en önemli şey olduğunu düşündüğünü de belirten sözcü, Rusya Devlet Başkanı'nın, "Kırgızistan Rusya'nın stratejik ortağı olmaya devam edecektir ve bu cumhuriyetteki duruma özel bir önem atfediyoruz" görüşünü dile getirdiğini de aktardı.
Moskova cephesinden bir diğer açıklama da Rusya Başbakanı Vladinir Putin'den geldi. Putin'in sözcüsü, Putin'in geçici hükümetin başkanı Roza Otunbayeva ile "yeni hükümetin başkanı" olarak görüştüğünü söyledi.
Sözcü, görüşmede, Kırgızistan'daki duruma tamamen hakim olduğunu belirten Otunbayeva'nın ekonomik durumu kötü olan ülkenin yardıma ihtiyaç duyduğunu da ifade ettiğini bildirdi.
ABD:
Temaslarda bulunmak üzere iki gün önce ABD'ye giden, Devlet Başkanlığı'na bağlı olarak çalışan Yatırım ve Kalkınma Ajansı'nın Başkanı, Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev'in oğlu Maksim Bakiyev ile Dışişleri Bakanı Kadırbek Sarbayev'in Amerikalı yetkililerle yapılacak görüşmelerinin Amerikan tarafınca iptal edildiği bildirildi.
Ayrıca Bişkek Manas havalimanındaki ABD askeri hava üssünde çalışmaların geçici olarak durdurulduğu kaydedildi.
AB:
AB Dışişleri Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, Kırgızistan'daki çatışmaların ardından ilk istikrar işaretlerinin görülmeye başlamasını memnuniyetle karşıladığını belirterek, yönetimi değişen ülkenin hızla demokratik ve anayasal düzene nasıl döneceğinin açıklanmasını istedi.
Ashton, yazılı açıklamasında, Kırgızistan'daki tüm tarafların sağduyulu davranmasını talep ederek, daha fazla can kaybı olmaması için düzenin hızla tesis edilmesi gerektiğini vurguladı.
"Kırgızistan yeni bir döneme giriyor. Tüm taraflar birleşik ve istikrarlı bir Kırgızistan için yapıcı iç diyaloğa hazır olmalı" ifadesini kullanan Ashton, ülkenin "hızla demokratik ve anayasal düzene nasıl döneceğinin açıklanmasının çok büyük önem taşıdığını" belirtti. Ashton, AB'nin Kırgızistan'a acil insani yardıma hazır olduğunu bildirdi.
Türkiye:
Türkiye'nin Bişkek Büyükelçisi Nejat Akçal, Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'teki olaylarda ölen ve yaralananlar arasında Türk vatandaşının bulunmadığını söyledi.
Büyükelçi Akçal, Kırgızistan'daki son gelişmelerle ilgili olarak yaptığı açıklamada, durumu yakından takip ettiklerini belirterek, büyükelçilik binasında kriz masası oluşturduklarını, başkentteki Türk vatandaşlarına dikkatli olmaları çağrısında bulunduklarını kaydetti.
Bişkek'te çok sayıda Türk işadamına ait işyerinin yağmalandığını, buraların büyük hasar gördüğünü kaydeden Büyükelçi Akçal, kentte yaşayan Türklerden, dikkatli olmalarını istediklerini söyledi.
Çin:
Çin, komşusu Kırgızistan'daki şiddet olaylarından derin kaygı duyduğunu bildirdi. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Jiang Yu, komşuları dost Kırgızistan'ın başkenti ve diğer yerlerindeki durumla ilgili derin kaygı duyduklarını, düzenin en kısa sürede sağlanması ve ilgili konuların yasal kanallar yoluyla çözülmesini samimiyetle istediklerini açıkladı.
Kırgızistan ile 858 kilometre sınırı olan Çin'in, eski Sovyet Cumhuriyeti ile çok sayıda enerji anlaşması var. Pekin'in enerji zengini Orta Asya ülkelerine giriş kapısı olan Kırgızistan, aynı zamanda ucuz Çin malları için büyük bir pazar durumunda.
Afganistan'daki NATO güçleri:
Afganistan'daki NATO güçlerinin operasyonlarına destek için kullanılan Kırgızistan'daki ABD askeri üssünden yapılan uçuşların askıya alındığı bildirildi. Afganistan'da NATO liderliğindeki güç tarafından yapılan açıklamada, Kırgızistan'daki siyasi kargaşanın ardından ABD'nin, bu ülkedeki Manas üssünden uçuşları askıya aldığı ve bazı uçakların yerlerini değiştirdiği kaydedildi.
NATO yetkilisi Yarbay Tadd Sholtis, "Bizim anladığımız Manas'ın bazı uçakları taşıdığı ve geçici olarak üsse ve üsten yapılan uçuşları askıya aldığı şeklindedir. Bu faaliyetlerin Afganistan operasyonuna ya da lojistik desteğe önemli etkisi yok" dedi.
Sıradaki Haber
Sıradaki Haber
Sıradaki Haber
Sıradaki Haber
SON DAKİKA
EN ÇOK OKUNANLAR
Görüntüleri dünya şoke olarak izlemişti! İşte suikast girişimi sonrası son durum
Yıldırım saldırısı alarma geçirdi: Meydan okumaya dönüştü!
Slovakya Başbakanı Fico'ya suikast girişimi... "Birkaç milimetre ilerde olsa ölmüştü"
Avustralya'nın en zengin kadını, portresinin müzeden kaldırılmasını istedi
Hizbullah'tan füze saldırısı: İsrail ordusuna ait hava üssünü vurdu