Euro dağılıyor mu?

Avrupa Birliği'nin son yıllardaki en başarılı projesi olarak gösterilirken, Yunanistan'ın borç kriziyle güvenilirliği sorgulanmaya başlayan ortak para birimi euro'ya en ağır darbe Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'den geldi.

İspanyol El Pais gazetesi, 7 Mayıs'ta Brüksel'de toplanan Euro Bölgesi zirvesinde Sarkozy'nin, Yunanistan'a kurtarma paketine soğuk bakan Almanya Başbakanı Angela Merkel'i ikna etmek için ülkesini Euro Bölgesi'nden çıkarmakla tehdit ettiğini yazdı.

El Pais'in İspanya Başbakanı Jose Luis Rodrigues Zapatero'nun 12 Mayıs'ta Sosyalist Parti yöneticilerine yaptığı bir konuşmaya dayandırdığı haberine göre, Euro Bölgesi zirvesinde Sarkozy "herkesin sahip olduğu araçlarla Yunanistan'a yardım taahhüdünde bulunması gerektiğini, aksi takdirde Fransa'nın euro durumunu yeniden değerlendireceğini" söyleyerek Fransa'nın euro'dan vazgeçebileceği imasında bulundu.

Gazeteye göre Sarkozy zirvede "(Euro'nun) nasıl düştüğü ortadayken bu noktada Avrupa'nın ortak cevap verme kapasitesi yoksa euro'ya gerek de yok" ifadesini kullandı.

Sık sık Yunanistan'la dayanışma mesajları veren Sarkozy, Euro Bölgesi zirvesinin hemen öncesinde Paris'te Yunan Başbakanı George Papandreu ile görüşürken yaptığı açıklamada, "Eğer euro'yu yarattıysak Euro Bölgesi'ndeki bir ülkenin batmasına izin veremeyiz. Aksi halde euro'yu yaratmanın bir gereği yok. Yunanistan'ı desteklemeliyiz çünkü (batmamak için) çaba gösteriyorlar" demişti.

Euro Bölgesi zirvesinde 110 milyar euro'luk Yunanistan'ı kurtarma paketinin onaylanmasının ardından 9 Mayıs akşamı olağanüstü toplanan AB ekonomi ve maliye bakanları, zor durumdaki euro ülkelerine acil krediler için 750 milyar euro'luk paketi kabul etmiş ve Avrupa Merkez Bankası 10 Mayıs'tan itibaren yoğun şekilde borç krizindeki euro ülkelerinin tahvillerini satın alarak destek vermişti.

Euro Bölgesi'nde bu yıl zayıf büyüme beklentisinin piyasalarda yarattığı moralsizlik Sarkozy'nin tehdidiyle birleşince euro dolar karşısında sert düşüş yaşadı. Euro/dolar paritesi 14 ay aradan sonra 1,25'in altına indi.

Ekonomistler, Yunanistan başta olmak üzere Euro Bölgesi'nin istikrar kurallarını ihlal eden ülkelere karşı caydırıcı bir yaptırım öngörülmemesinin euro'nun yumuşak karnı olduğunu belirtiyor.

Euro Bölgesi'nde kuzey ve güney ülkeleri arasındaki rekabet gücü ve verimlilik farkları da euro'nun geleceğini tehdit ediyor.

Çok farklı ekonomilere sahip Euro Bölgesi'nde Lüksemburg'da 69 bin 300 euro seviyesinde bulunan kişi başına düşen milli gelir Slovakya'da 18 bin 100 euro'ya iniyor.

Yine Lüksemburg'da Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın yüzde 14,5'i düzeyinde bulunan kamu borcu toplamı İtalya'da yüzde 116'ya ulaşıyor. İsşizlik oranı Hollanda'da yüzde 4,1 iken İspanya'da yüzde 20'ye çıkıyor.

Eski Amerikan Merkez Bankası (FED) Başkanı Paul Volcker, dün Londra'da yaptığı açıklamada, "Euro Bölgesi'nin dağılma potansiyelinin yüksekliğinden" bahsederek ekonomi ve maliye politikalarında disiplinli davranmayan euro ülkelerinin yaptırımla karşılaşmamasından şikayet etti.

Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble istikrar kriterlerini ısrarla ihlal eden ülkekerin son çare olarak Euro Bölgesi'nden ihraç edilmesini önerse de AB'nin mevcut anlaşmaları buna izin vermiyor.

Euro'ya giriş için birkaç yıl mali disipline bağlı kalan ya da Yunanistan örneğindeki gibi istatistik hileleriyle açıklarını gizleyen ülkelerin, euro sayesinde elde ettikleri ucuz borçlanma imkanını kemerlerini sıkmak yerine gevşetmek için kullandıkları ortaya çıkarken piyasalarda euro'nun güvenilirliği ve geleceğine olan inanç eriyor.