Bu sergi 73 yıl öncesine götürecek

Atatürk'ün İstanbul'dan başlayıp Ankara'da son bulan, günlerce devam eden cenaze töreninden önemli anları, halkın acısını bugünün kuşaklarına adeta yaşatacak "Ebediyete Yolcuk" sergisi, Cemal Reşit Rey (CRR) Konser Salonu'nda bir ay süreyle gezilebilecek.

Sergiye ilişkin AA muhabirine bilgi veren İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Kütüphane ve Müzeler Müdürü Ramazan Minder, sergiyi Şişli'deki Atatürk Müzesi'nde yer alan bir koleksiyondaki fotoğraflardan derleyerek hazırladıklarını anlattı.

Kayıtlarda, "Atatürk'ün Cenaze Albümü" olarak geçen söz konusu koleksiyonda, 700 kare fotoğrafın bulunduğunu aktaran Minder, şunları ifade etti:

"Fotoğraflar, Atatürk'ün Dolmabahçe'de vefatıyla başlayıp, İstanbul'daki bütün törenleri belgeler nitelikte. 10 günlük bir süre içerisinde burada törenler yapılıyor, sonra Atatürk'ün aziz naaşı Yavuz Zırhlısı'na bindiriliyor, oradan İzmit'e götürülüyor.

İzmit'ten Atatürk'ün sağlığında seyahat ettiği özel vagonuyla Ankara'ya gönderiliyor Atatürk'ün cenazesi. Burada yapılan resmi törenlerin akabinde Etnografya Müzesi'ne defnediliyor. Bütün bu süreci, yani Dolmabahçe Müzesi'nde başlayıp Etnografya Müzesi'nde sonuçlanan cenaze törenlerini yansıtıyor fotoğraflar."

Halkın üzüntüsünün de fotoğraflarda yansıtıldığını, cenaze törenine katılanların yanı sıra camlardan töreni izleyen ağlayan, bayılan insanların resimlerinin bulunduğunu belirten Minder, ayrıca, cenaze törenine katılan yabancı ülke temsilcilerinin, askeri ve mülki erkanın da yine bu karelere yansıdığının altını çizerek, "73 yıl önce bugün, 10 Kasım günü Atatürk'ün ölümüyle, Türk milletinin bu büyük ölüm karşısında duyduğu hüznü belgeleyen bir sergi düzenledik" dedi.

"Amaç 73 yıl önceki üzüntüyü yansıtabilmek"

Bu fotoğraflar arasından bir seçme yaptıklarını ve 70-80 civarı fotoğraf seçerek, sergiye koyduklarını vurgulayan Minder, "Törenlerin bir özeti olarak yaptık sergiyi. Amacımız, günümüz kuşaklarına o günü bir anlamda tekrar yaşatmak. Yani 73 yıl önce Atatürk'ün vefatıyla halkımızın teessürünü, üzüntüsünü bugünkü insanlarımıza yansıtabilmek" diye konuştu.

Atatürk Müzesi'ndeki 700 parçalık fotoğraf koleksiyonundan bazılarının daha önce kamuoyuna sunulduğunu belirten Minder, "Ama böyle bir bütün olarak, bütün bu süreci yansıtan topluca bir sergi olarak belki de ilk kez görmüş olacaklar" dedi.

Fotoğrafçı belli değil

Ramazan Minder, albümü oluşturan fotoğrafların hangi fotoğraf sanatçısına ait olduğunu ise bilmediklerini ifade ederek, "Döneminde Atatürk'ün yanında olan özel fotoğrafçıları vardı, medya mensuplarından fotoğraf çeken insanlar vardı. Ama bu koleksiyonun fotoğraf sanatçısını biz tespit edemedik. Bununla ilgili bir bilgi yok. Ama fotoğraflara baktığımız zaman, gerçekten çok profesyonel bir fotoğraf çekimi yapıldığını biliyoruz" şeklinde konuştu.

Minder, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kent Orkestrasının Atatürk'ün sevdiği şarkıları seslendirdiği bir konserin ardından açılan serginin 1 ay boyunca gezilebileceğini bildirdi.

"Milletimizin beklediği bir ölüm değildi"

Talep olması halinde sergiyi belediyeler bünyesinde ya da başka illerde, okullarda, kurumlarda açmak isteyenlere gönderebileceklerini vurgulayan Minder, sözlerini şöyle tamamladı:

"Belgesel bir sergi hazırlamaya çalıştık biz. Cenaze töreninin bütün aşamalarını yansıtabilmek temel hedefimizdi. Vatandaşlar, cenaze törenlerinin bütün aşamalarını özet karelerle görmüş olacaklar.

Atatürk, Türk milleti için 'Ulu Önder' olarak bildiğimiz büyük bir liderimiz, Türk milletinin öncü isimlerinden birisi. Atatürk'ün ölümü karşısında Türk milletinin göstermiş olduğu tepki, acı hakikaten çok büyük. O günkü medyaya baktığımız zaman, günlerce Atatürk'ün ölümüyle ilgili yazılar yazıldığını, fotoğraflar yayımlandığını görebiliyoruz.

Bir belgesel sergi yapmaya çalıştık. Tabii ki Atatürk'ün ölümü Türk milleti için büyük bir şok etkisi yapmıştır. Bu büyük insanın ani ölümü, milletimizin beklediği bir ölüm değildi. Milletimizin göstermiş olduğu tepki, üzüntü... Hakikaten caddeleri dolduran insan kalabalıkları, o günkü nüfusu düşündüğünüzde hakikaten çok büyük kalabalıklar caddeleri doldurmuş. Bütün bu kalabalıkları, öğrencileri, izcileri, çocukları, yaşlı insanları, balkondan bakan insanları, onların üzüntülerini, bayılan insanları, bütün bunları halkımıza göstermek istedik."